“Ўзбекнефтгаз” акциядорлик жамияти журналист ва блогерлар учун Қашқадарё вилоятига пресс–тур уюштирди. Тадбир доирасида иштирокчилар замонавий технологиялар асосида бурғуланаётган конлар, тизимни рақамлаштриш бўйича бажарилаётган ишлар билан таништирилди.
Дастлабки манзил Ўзбекистондаги энг йирик нефть-газ конларидан бири “Шўртан” бўлди. Маълум қилинишича, конда бир қатор янги лойиҳалар амалга оширилмоқда. Хусусан, 392-сонли қудуқни бурғилаш ишлари олиб бориляпти. Россиянинг “Газпромнефть” компанияси билан ҳамкорликда бурғуланаётган қудуқ чуқурлиги қарийб 3 100 метр бўлиши режалаштирилган.
“Ҳозирда қудуқнинг запис ишлари кетяпти. Лойиҳа бўйича қудуқни бурғулаш 88 кунда ниҳоясига етиши керак. Аммо “Газпромнефть” мутахассислари билан қудуқни 50 кун ичида, тезлаштирилган ҳолатда бурғулашга эришмоқчимиз”—дейди муҳандис Мақсуд Жумаев.
“Шўртан” конида 257 та қудуқ мавжуд. Уларнинг ҳар биридан кунлик 80–120 минг куб метр газ қазиб олинади. Янги қудуқ (392-сонли) ишга тушгачач, ундан ҳам шунча ҳажмда газ қазиб олиш назарда тутилмоқда.
Пресс–тур қатнашчилари “Шўртан” конида рақамлаштириш йўлида амалга оширилаётган “Э-кон” лойиҳаси билан ҳам таништирилди. Хусусан, кондаги 20 ва 24-сонли газ йиғув пунктларига тегишли қудуқлар кўрсаткичларини замонавий технологиялар орқали онлайн кузатиш имконияти яратилган. “Ўзбекнефтгаз” АЖ департамент бошлиғи Азиз Раҳмоновнинг такъкидлашича, мазкур ускуналар иш самарадорлигини анча оширади.
“Бундай ускуналар ўрнатишдан мақсад — газ қазиб чиқариш жараёнларининг барқарорлигини таъминлаш, тезкорликни ошириш, қазишда юзага келадиган муаммоларни бартараф этишдан иборат. Авваллари қазиш жараёнида газ камайиши юзага келса, муаммо тагига етиш учун мутахассислар 1-2 кунлаб вақт сарфларди. Чунки ҳар бир қудуқ ёнига бориб, масалани жойида ўрганиш зарур эди. Бугун эса қудунинг босими, ҳарорати бўйича маълумотлар онлайн равишда келиб туради. Қудуқлар ҳолатига шу йиғиш жойидаги муҳандис–операторлар масъул ҳисобланади. Жорий йил якунигача барча қудуқларни рақамлаштирамиз”, — деди мутахассис.
Маълумотларга кўра, “Е-кон” лойиҳаси асосий 4 йўналишда амалга оширилади:
- Қудуқларда босим ва ҳарорат ўлчов воситаларини ўрнатиш;
- Табиий газ сарфини ўлчаш имконини яратиш мақсадида газ йиғув жойларида Газни дастлабки тайёрлаш қурилмаларини (ГDTҚ) қуриш;
- Дастурий таъминот ишлаб чиқиш ва жорий этиш;
- “Э-кон” тизимини жорий этиш доирасида “муҳандис-оператор” лавозимини яратиш.
“Ўзбекнефтгаз” АЖ ва “Ўзлитинефтгаз” АЖ ўртасида “Э-кон” лойиҳаси доирасида конларни рақамлаштириш тизимини лойиҳалаш, жиҳозлаш, қуриш, ўрнатиш ва жорий этиш бўйича қуйидаги чора-тадбирлар амалга оширилади:
1500 та қудуқда босим ва ҳарорат ўлчов воситалари ўрнатилиб, “он–лине” тарзда маълумот йиғиш имконияти яратилади;80 та газ йиғув жойида табиий газни тайёрлаш ва унинг сарфини ўлчаш қурилмалари ўрнатилади;операторлар фаолияти самарадорлигини ошириш имконияти яратилади;барча ўрнатилган қурилма ва ўлчов асбобларидан олинаётган маълумотларни таҳлил қилиш ва бошқариш учун ягона дастурий таъминот ишлаб чиқилади.
Пилот лойиҳа доирасида Шўртан, Муборак ва Водий нефть ва газ қазиб чиқариш бошқармаларида умумий 203 та босим ўлчов, 110 та ҳарорат ўлчов ва 11 та алоқа чиқарув воситалари ўрнатилди.
“Шўртан”га сафар доирасида “Ўзбекнефтгаз” АЖ бошқарув раиси Баҳодир Сиддиқов журналист ва блогерлар билан мулоқот қилди.
“Ҳозирда энг кўп газ сақлайдиган омборимиз “Газли”да. Омбор 3 миллиард куб метр газ сақлай олади. У ерда янги лойиҳа амалга оширяпмиз ва бу кўрсаткични 4,5 миллиард куб метрга олиб чиқдик. Буни 6 миллиард, бориб–бориб 10 миллиард кубга етказиш режалари бор. Ер тагида сақлаш имконияти йўқлиги учун газни трубада сақлаб бўлмайди. Биз хоҳлаймизми, йўқми, у газ маълум бир даврда ўзининг бозорини топиши керак. Бўлмаса, биз ишлаб чиқаришни тўхтатиб туриб, яна ёқиб қўйишимиз лозим бўлади. Қишда газга талаб кескин ошади. Охирги 2–3 йилда эса янги ҳодиса — ёзда ҳам талаб ошмоқда. Сабаби одамлар иссиққа чидамайди, уларнинг уйида 2–3 тадан кондиционер бор. Ишхоналарда кондиционерлар бўлиши керак. Энди уни ҳам ёпишимиз зарур. Шунинг учун давлат ичидаги табиий газга бўлган эҳтиёж номутаносиблигини ҳисобга олиб импорт–экспорт операцияларини амалга ошириб туриш керак. Керак пайтда импорт, керак бўлмаган пайтда экспорт қилиш лозим. Ўша экспортдан тушган маблағларни эртага талаб ошган вақтда импортга ишлатармиз эҳтимол”, — деди компания раҳбари.
Баҳодир Сиддиқов ўзаро мулоқотда бу йилги қишда газ доимгидан кўпроқ ишлаб чиқарилишини айтди.
“Сизларга ишлаб чиқариш кўрсаткичларини оширишга ваъда бердим. Ҳозир “Газли” омбори 4,5 миллиард куб метр газ сиғимига эга. У ерда иккита катта копрессор қурилган. Ўтган йилларда қишки мавсумда кунлик 17 миллион куб метр газ қазиб олиш имкониятимиз бор эди. Бу йил қишда насиб қилса, бу миқдор 30–32 миллион кубометрга етишини таъминлаймиз. Албатта, ўша копрессорлар орқали. Давлатимиз раҳбари халқ олдида: “бу йил қиш бошқача бўлади”, деб айтдилар. Биз ҳар бир корхона раҳбари ўзимизга қўйган масъулиятли вазифани бажаришимиз керак. Ишончим комил бу йил қиш бошқача бўлади”, — деди “Ўзбекнефтгаз” АЖ бошқарув раиси.
Шунингдек, пресс–тур иштирокчилари “Муборак” газни қайта ишлаш заводида бўлди. Заводнинг 5-сонли цехида “Клаус” усулида олтингугурт ажратиб олувчи янги, 6-сонли қурилмани ишга тушириш лойиҳаси амалга оширилди. Мазкур технологик қурилмани қуриш ва ишга тушириш билан ишлаб чиқариш барқарорлиги таъминланади.
Пресс–тур доирасида янги қурилмани фойдаланишга топшириш маросимида ўтказилди. Тадбирда “Ўзбекнефтгаз” АЖ бошқарув раиси Баҳодиржон Сиддиқов иштирок этди ва лойиҳани амалга оширишда фидойилик кўрсатган барча ходимларни қутлади. Завод директори Шермат Шамсиевнинг айтишича, 50 йилдан ортиқ вақт давомида бешта қурилма ишлаб келган ва улар ҳозирда таъмирга муҳтож.
“Бугунги кунгача захира қурилма йўқлиги учун маънан эскирган бўлса-да, қурилмаларни кўп йиллардан бери таъмирлаш учун тўхтатиш имкони бўлмаётганди. Бешта қурилмани газни етказиб беришда қисқариш бўлмаслиги учун жорий давргача тўхтатмасдан ишлатдик. Истеъмолчиларга йилига 280 миллион куб метр тозаланган табиий газ, 15 минг тоннадан ортиқ олтингугурт, 1000 тоннага яқин газ конденсатини етказиб берилади. Янги лойиҳанинг қуввати йилига 96 миллион кубометр нордон газни қайта ишлаб, 54 400 тонна техник олтингугурт ишлаб чиқаради”, — деди Муборак GQИЗ директори Шермат Шамсиев.
Тадбирда янги қурилма барпо этилишида фидойилик кўрсатган бир гуруҳ соҳа ходимлари совғалар билан тақдирланди. Шу билан пресс-тур ўз ниҳоясига етди.
Изоҳ (0)