Ўзбек сўми йилига 6–7 фоизга қадрсизланмоқда. Бу ҳақда Марказий банк раиси Мамаризо Нурмуродов 27 июль куни ўтказилган матбуот анжуманида маълум қилди.
Мамаризо Нурмуродов “Дарё” мухбирининг сўм 2023 йил бошидан бери қанча қадрсизлангани, унинг қудратини ошириш нималарга боғлиқлиги ҳақидаги саволига жавоб берди. Марказий банк раисининг айтишича, валюта қадрсизланиши ҳақидаги қарашлар нисбий ҳисобланади.
“Сўмнинг қадри нима билан ўлчанади? Буни ташқи савдо билан шуғулланаётганлар валюта курси билан, кундалик ҳаётда эса инфляция даражаси ва нарх-наво билан ўлчашади. Асосий савдо ҳамкорларимизга қарайдиган бўлсак, сўмимиз ўтган 6 ой давомида долларга нисбатан 3,2 фоизга қадрсизланди. Туркия, Россия, Хитойдаги вазиятга қарасак, ҳаммаси нисбий. Уларнинг миллий пули қадрли, бизники қадрсиз деб баҳолаш – нотўғри таққослаш бўлади”, — деди ташкилот раҳбари.
.png)
Мамаризо Нурмуродов сўм қадрининг ошиши нималарга боғлиқлиги тўғрисида ҳам фикр билдирди.
“Нафақат Ўзбекистонда, балки бутун дунёда миллий пулнинг қадрини иқтисодиёт белгилайди. Яъни иқтисодиётнинг барқарор ўсиши, уни ташқи иқтисодий фаолиятда инклюзив ривожланиши бу миллий пулнинг қадрини белгилайдиган энг асосий кўрсаткичдир. Ўзбекистонда 2017 йилдан, яъни валюта бозори эркинлаштирилганидан бери бугунги кунгача бўлган валюта курсининг ўзгаришини таҳлил қилсак, кўплаб давлатлардаги валюта қадрсизланишидан биздагиси анча паст. Шу нуқтаи назардан 4 йилдан ортиқ вақт давомида миллий валютамиз ўртача 6–7 фоизга қадрсизланяпти. Бу дегани инфляция 10 фоиздан юқори бўлаётган шароитда валюта қадрсизланиб кетяпти, дейишга ҳеч қандай асос йўқ. Иқтисодий ўсишлар ҳам шу курснинг меваси. Бир доллар 11 500 сўм бўлгани учун ўзбек сўми кучсиз валюта дейишга ҳеч қандай асос йўқ”, — деди у.
Марказий банк раисининг ўринбосари Беҳзод Ҳамраевнинг қўшимча қилишича, сўнги 4 йилда ўзбек сўмининг қадри ошган ва бошқа валюталарга нисбатан барқарор.
“Бир долларга “А” давлатнинг валютасидан 10 та бераркан, “Б” давлатникидан 20 та бераркан, шунинг учун “А” давлатнинг валютаси “Б” никидан кучли деб айтиш жуда ҳам юзаки қараш бўлади. Яқинда бир журналда сўмни заиф валюталар 10 талигига киритилган. Лекин заиф бўлмаган деб кўрсатилган валюталарни деноминация қилиб қўйилиши ҳам мумкинку. Уни мингга ёки 10 минга бўлиш мумкин. Масалан, Туркиянинг лираси йил бошидан бери 39 фоиз девалвация бўлган. Мамлакат 2006 йилда лирани 100 мингга деноминация қилди. Ҳозир курси долларга нисбатан 25-26 бўлиб туриши мумкин, лекин агар 100 мингга бўлмаганда, ҳозир 26 ёки 260 минг минг бўлиши мумкин эди. Бундай қарамаслик керак. Ўзбекистон сўмининг курси инвесторлар учун ҳам жуда маъқул. 2019 йилдан буёғига қаралса, ҳозирда сўмни қадри ўзимизнинг савдо ҳамкорлари инфляцияси билан таққослаганда 10,6 даражага етган. Аксинча, сўмни қадри ошиб кетган ҳозирги пайтда”, — деди раис ўринбосари.
Аввалроқ Марказий банкнинг Ўзбекистонда жорий ва кутилаётган макроиқтисодий шароитлар, пул-кредит соҳасидаги вазият тўғрисида батафсил ахбороти эълон қилинганди.
Изоҳ (0)