“Ўзбекистонда ҳар 10 нафар боладан бири физиологик ривожланишдан орқада” — иқтисодчи Комилжон Акрамов

Республикада ҳар 10 нафар боладан бири етарли даражада ёки тўғри овқатланмаслик сабабли физиологик ривожланишдан орқада. Бу ҳақда YouTube’даги “Ҳошимов иқтисодиёти” лойиҳасидаги суҳбатда иқтисодчи, Халқаро озиқ-овқат муаммоларини ўрганиш институти (IFPRI) мутахассиси Комилжон Акрамов маълумот берди.

Комилжон Акрамовнинг айтишича, 2017 йилда UNICEF Ўзбекистонда Статистика қўмитаси ва Соғлиқни сақлаш вазирлиги билан бирга озиқланиш кўрсаткичлари бўйича 5 ёшгача бўлган болаларда тадқиқот ўтказган. Унда тўғри ёки етарли даражада овқатланмасликнинг бола физиологик ривожланишига таъсири ўрганилган.

“Ўша тадқиқотда ҳар 10 нафар боладан бири (бўйи ёшига нисбатан паст) ривожланишдан орқада дейилган. Лекин бу жуда юқори кўрсаткич эмас. 1990 йилларда бу кўрсаткич 30 фоиздан ортиқ бўлган. 2010 йилда ҳам 20 фоиздан баланд эди. Агар бу кўрсаткич ҳақиқатан 10 фоизгача, яъни уч бараварга пасайган бўлса, демак у яхши”, — деди олим.

Комилжон Акрамовнинг қўшимча қилишича, боланинг физиологик ривожланиши фақатгина тўйиб ёки етарли даражада овқатланишига боғлиқ эмас.

“Бунда етарли даражадаги витаминлар ва микроэлемантлар истеъмол қилиш ҳам муҳим. Умуман олганда, етарли даражада овқатланмаслик ёки керакли витаминларни истеъмол қилмаслик физиологик ривожланиш билан бирга мия фаолиятига ҳам салбий таъсир кўрсатади”, — дейди мутахассис.

Олим юқоридаги кўрсаткичлар бутун Ўзбекистон бўйича ўртача ҳисобда олинганини айтиб, вилоятларни бир-бири билан таққослаганда фарқлар катталашишига урғу берган.

“Агар шаҳар билан қишлоқни солиштирсангиз фарқ унча катта эмас. Аммо вилоятлар бўйича таққосланса, фарқ сезилади. Айтайлик, Тошкент шаҳри билан бошқа узоқроқ вилоят ўртасидаги фарқ катта. Баъзи вилоятларда ҳатто 15 фоизгача боради. Тошкент шаҳри билан Тошкент вилояти ўртасидаги фарқ эса унча катта эмас. Бунинг асосий сабаби иқтисодий”, — деди Комилжон Акрамов.

Иқтисодчи фикрича, муаммога информациянинг етишмаслиги, одамларнинг иррационал овқатланиши ва биологик сабаблар ҳам киради. Агар боланинг онаси иқтисодий қийинчиликда ўсган бўлса, бунинг салбий таъсири болада кузатилиши мумкин.