Кўпчилигимиз нотўғри танланган пойабзал киямиз, оёғимиздаги чарчоқ ва оғриқни эътиборсиз қолдирамиз, оёқни зўриқтирамиз. Бу организмга тузатиб бўлмайдиган зарар етказади.
Ясси оёқликнинг таянч-ҳаракат тизими билан боғлиқ муаммолардан ташқари ҳаёт сифатига салбий таъсир кўрсатадиган сабаблар ҳақида сўз юритамиз, деб ёзади The Voice Mag нашри.
Ясси оёқлик қандай юзага келади?
Одатда, қадам ташлаганда оёқнинг бутун тагига эмас, балки фақат учта нуқта: товон, кичик бармоқ ва бош бармоқ асосига таянамиз. Ясси оёқликда оёқнинг шакли ўзгаради, оёқ таги текисланади. Шу сабабли юриш ёки югуриш пайтида биз бутун тагликка таянамиз ва оёқларга юк тўғри тақсимланмайди.
Ясси оёқлик туғма ёки орттирилган бўлиши мумкин. Кўпинча бу касалликнинг пайдо бўлиши бизнинг турмуш тарзимиз билан боғлиқ. Ясси оёқликнинг ривожланишини қўзғатадиган омиллар орасида оёқларга кучли юк, доимий тик туриш талаб этиладиган иш, жароҳатлар, ортиқча вазн, жисмоний фаолиятнинг етишмаслиги ва оёқлар учун мос келмайдиган пойабзал лардан фойдаланиш киради.
Нотўғри пойабзал ясси оёқларнинг энг кенг тарқалган сабабларидан биридир.
- Агар сиз баланд пошнали пойабзал кийсангиз, унда оёққа юк 5 баробар ортади ва бармоқларга босим кучаяди, бу кўпинча уларнинг деформациясига олиб келади. Бундай пойабзал лар туфайли текис оёқларнинг ривожланишини кўрсатадиган оғриқ ва қадоқ (қуруқ каллус) пайдо бўлади.
- Таг қисми ясси пойабзал ҳам оёқларга зарар етказади: юриш пайтида товон қўшимча ёрдам олмайди, улар барча юкни ўзи кўтаради. Ясси пойабзал лар туфайли оёқнинг пастки қисми орқа мушакларининг ҳаддан ташқари зўриқиши кучайиб ясси оёқларнинг ривожланишига, шунингдек, оёқ бўғимлари артрози, умрутқа поғонасининг яллиғланиши ва оғриқларига олиб келади.
- Бундан ташқари, тор пойабзал ларни мунтазам кийиш билан кўпинча оёқ бармоқларининг деформацияси ва қон айланишининг бузилиши кузатилиши мумкин.
Ясси оёқлик саломатлик учун қандай хавф туғдиради?
Тик туришнинг бузилиши
Ясси оёқлар қоматнинг шаклланишига бевосита таъсир қилади. Оёқларда нотўғри тақсимланган юк умуртқа поғонасининг эгрилигига олиб келади ва барча мушакларнинг тўғри ишлашига тўсқинлик қилади. Организмнинг ғайритабиий позицияси қон айланиши ва нафас олиш жараёнларининг бузилишига, ички органларнинг силжиши ва таянч-ҳаракат тизими билан боғлиқ жиддий муаммоларга сабаб бўлади.
Чарчоқ
Тана мунтазам равишда ғайритабиий ҳолатда, бел эса ҳаддан ташқари эгилган бўлса, нафас олаётганда ўпкага камроқ ҳаво боради. Шу сабаб оранизмга камроқ кислород киради ва бу нафас олиш, юрак-қон томир тизимларининг ишига ва ҳатто, мия фаолиятига салбий таъсир қилади. Кислород етишмаслиги туфайли чарчоқ, дангасалик ва уйқучанлик пайдо бўлади.
Қолаверса, оёқлардаги оғирлик, чарчоқ иш жараёнидан чалғитади. Таянч-ҳаракат тизимининг барча мушаклари жуда таранглашгани боис тана тезроқ чарчайди, кун давомида маҳсулдорлик пасаяди.
Бош оғриғи
Ясси оёқлар умуртқа поғонасига салбий таъсир қилади, бу эса интервертебрал дискларда нотўғри босим келтириб чиқаради, бош ва бўйиннинг ғайритабиий ҳолатини шакллантиришга сабаб бўлади. Бу кўпинча бош оғриғига олиб келади.
Қадоқлар
Юриш биомеханикасининг бузилиши туфайли оёқ тагида қадоқ ҳосил бўлади. Кўпинча улар патологиянинг, жумладан, ясси оёқдан дарак беради. Шу тариқа оёқ ўзини кучли зарба юкидан ҳимоя қилишга ҳаракат қилади. Нотўғри босим қанчалик кўп бўлса, тери қалинроқ бўлади. Қадоқлар одатда косметик муолажа билан олиб ташланади, бу эса муаммони бартараф этолмайди.
Варикоз томирлари
Ясси оёқлар кўпинча варикоз томирларининг ривожланишига сабаб бўлганини ҳамма ҳам билмайди. Вена тизимининг ўзига хос хусусияти қонни тўғридан тўғри юракка йўналтирадиган клапанларнинг мавжудлигидир. Кўпинча веноз клапанлар оёқнинг пастки қисмида тўпланган бўлади. Биз ҳаракат қилганимизда, ундаги мушаклар қисқаради, томирлардан қонни сиқиб чиқаради ва унинг юракка чиқишини рағбатлантиради. Ушбу механизм пастки оёқнинг мушак-веноз помпаси деб аталиб, у қоннинг тахминан 75 фоизини юракка қайтаради. Ясси оёқлар мушак-веноз насосининг ишига салбий таъсир қилади. Қоннинг юракка чиқиши бузилади, томирлардаги босим кучаяди ва улар кенгаяди.
Ясси оёқликнинг олдини олиш учун нима қилиш керак?
Оёқлар билан боғлиқ муаммоларнинг олдини олиш учун биринчи навбатда зарарли пойабзал лардан воз кечиш зарур. Тўпиғи 2-4 сантиметр баландликда, олд қисми кенг, товонни маҳкам тутадиган пойабзал кийиш керак.
Оёқларда оғриқ, оғирлик ва чарчоқ, шиш пайдо бўлса, дарҳол шифокор — ортопед-травматологга мурожаат қилинг. Шифокор махсус компьютер ускуналари (плантограф) ёрдамида оёқларни сканерлайди, уларнинг хусусиятларини ва патологиялар мавжудлигини аниқлайди. Ясси оёқликнинг олдини олиш ва даволаш учун шифокор оёқ ёйларини қўллаб-қувватлайдиган ва оёқ, умуртқа поғонаси ва бўғимларга зарба юкларини камайтирадиган мос ортопедик тагликларни танлайди.
Томирлар, хусусан, варикоз томирлари билан боғлиқ муаммоларни ҳал қилиш учун шифокор мушак-веноз насосни рағбатлантирувчи ва қон айланишини яхшилайдиган “ақлли” компрессор пайпоқларини тавсия қилади. Шунингдек, оёқ ва бутун мушак-скелет тизимининг саломатлиги учун профилактик машқлар дастурини ишлаб чиқишга ёрдам беради.
Изоҳ (0)