Ko‘pchiligimiz noto‘g‘ri tanlangan poyabzal kiyamiz, oyog‘imizdagi charchoq va og‘riqni e’tiborsiz qoldiramiz, oyoqni zo‘riqtiramiz. Bu organizmga tuzatib bo‘lmaydigan zarar yetkazadi.
Yassi oyoqlikning tayanch-harakat tizimi bilan bog‘liq muammolardan tashqari hayot sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan sabablar haqida so‘z yuritamiz, deb yozadi The Voice Mag nashri.
Yassi oyoqlik qanday yuzaga keladi?
Odatda, qadam tashlaganda oyoqning butun tagiga emas, balki faqat uchta nuqta: tovon, kichik barmoq va bosh barmoq asosiga tayanamiz. Yassi oyoqlikda oyoqning shakli o‘zgaradi, oyoq tagi tekislanadi. Shu sababli yurish yoki yugurish paytida biz butun taglikka tayanamiz va oyoqlarga yuk to‘g‘ri taqsimlanmaydi.
Yassi oyoqlik tug‘ma yoki orttirilgan bo‘lishi mumkin. Ko‘pincha bu kasallikning paydo bo‘lishi bizning turmush tarzimiz bilan bog‘liq. Yassi oyoqlikning rivojlanishini qo‘zg‘atadigan omillar orasida oyoqlarga kuchli yuk, doimiy tik turish talab etiladigan ish, jarohatlar, ortiqcha vazn, jismoniy faoliyatning yetishmasligi va oyoqlar uchun mos kelmaydigan poyabzallardan foydalanish kiradi.
Noto‘g‘ri poyabzal yassi oyoqlarning eng keng tarqalgan sabablaridan biridir.
- Agar siz baland poshnali poyabzal kiysangiz, unda oyoqqa yuk 5 barobar ortadi va barmoqlarga bosim kuchayadi, bu ko‘pincha ularning deformatsiyasiga olib keladi. Bunday poyabzallar tufayli tekis oyoqlarning rivojlanishini ko‘rsatadigan og‘riq va qadoq (quruq kallus) paydo bo‘ladi.
- Tag qismi yassi poyabzal ham oyoqlarga zarar yetkazadi: yurish paytida tovon qo‘shimcha yordam olmaydi, ular barcha yukni o‘zi ko‘taradi. Yassi poyabzallar tufayli oyoqning pastki qismi orqa mushaklarining haddan tashqari zo‘riqishi kuchayib yassi oyoqlarning rivojlanishiga, shuningdek, oyoq bo‘g‘imlari artrozi, umrutqa pog‘onasining yallig‘lanishi va og‘riqlariga olib keladi.
- Bundan tashqari, tor poyabzallarni muntazam kiyish bilan ko‘pincha oyoq barmoqlarining deformatsiyasi va qon aylanishining buzilishi kuzatilishi mumkin.
Yassi oyoqlik salomatlik uchun qanday xavf tug‘diradi?
Tik turishning buzilishi
Yassi oyoqlar qomatning shakllanishiga bevosita ta’sir qiladi. Oyoqlarda noto‘g‘ri taqsimlangan yuk umurtqa pog‘onasining egriligiga olib keladi va barcha mushaklarning to‘g‘ri ishlashiga to‘sqinlik qiladi. Organizmning g‘ayritabiiy pozitsiyasi qon aylanishi va nafas olish jarayonlarining buzilishiga, ichki organlarning siljishi va tayanch-harakat tizimi bilan bog‘liq jiddiy muammolarga sabab bo‘ladi.
Charchoq
Tana muntazam ravishda g‘ayritabiiy holatda, bel esa haddan tashqari egilgan bo‘lsa, nafas olayotganda o‘pkaga kamroq havo boradi. Shu sabab oranizmga kamroq kislorod kiradi va bu nafas olish, yurak-qon tomir tizimlarining ishiga va hatto, miya faoliyatiga salbiy ta’sir qiladi. Kislorod yetishmasligi tufayli charchoq, dangasalik va uyquchanlik paydo bo‘ladi.
Qolaversa, oyoqlardagi og‘irlik, charchoq ish jarayonidan chalg‘itadi. Tayanch-harakat tizimining barcha mushaklari juda taranglashgani bois tana tezroq charchaydi, kun davomida mahsuldorlik pasayadi.
Bosh og‘rig‘i
Yassi oyoqlar umurtqa pog‘onasiga salbiy ta’sir qiladi, bu esa intervertebral disklarda noto‘g‘ri bosim keltirib chiqaradi, bosh va bo‘yinning g‘ayritabiiy holatini shakllantirishga sabab bo‘ladi. Bu ko‘pincha bosh og‘rig‘iga olib keladi.
Qadoqlar
Yurish biomexanikasining buzilishi tufayli oyoq tagida qadoq hosil bo‘ladi. Ko‘pincha ular patologiyaning, jumladan, yassi oyoqdan darak beradi. Shu tariqa oyoq o‘zini kuchli zarba yukidan himoya qilishga harakat qiladi. Noto‘g‘ri bosim qanchalik ko‘p bo‘lsa, teri qalinroq bo‘ladi. Qadoqlar odatda kosmetik muolaja bilan olib tashlanadi, bu esa muammoni bartaraf etolmaydi.
Varikoz tomirlari
Yassi oyoqlar ko‘pincha varikoz tomirlarining rivojlanishiga sabab bo‘lganini hamma ham bilmaydi. Vena tizimining o‘ziga xos xususiyati qonni to‘g‘ridan to‘g‘ri yurakka yo‘naltiradigan klapanlarning mavjudligidir. Ko‘pincha venoz klapanlar oyoqning pastki qismida to‘plangan bo‘ladi. Biz harakat qilganimizda, undagi mushaklar qisqaradi, tomirlardan qonni siqib chiqaradi va uning yurakka chiqishini rag‘batlantiradi. Ushbu mexanizm pastki oyoqning mushak-venoz pompasi deb atalib, u qonning taxminan 75 foizini yurakka qaytaradi. Yassi oyoqlar mushak-venoz nasosining ishiga salbiy ta’sir qiladi. Qonning yurakka chiqishi buziladi, tomirlardagi bosim kuchayadi va ular kengayadi.
Yassi oyoqlikning oldini olish uchun nima qilish kerak?
Oyoqlar bilan bog‘liq muammolarning oldini olish uchun birinchi navbatda zararli poyabzallardan voz kechish zarur. To‘pig‘i 2-4 santimetr balandlikda, old qismi keng, tovonni mahkam tutadigan poyabzal kiyish kerak.
Oyoqlarda og‘riq, og‘irlik va charchoq, shish paydo bo‘lsa, darhol shifokor — ortoped-travmatologga murojaat qiling. Shifokor maxsus kompyuter uskunalari (plantograf) yordamida oyoqlarni skanerlaydi, ularning xususiyatlarini va patologiyalar mavjudligini aniqlaydi. Yassi oyoqlikning oldini olish va davolash uchun shifokor oyoq yoylarini qo‘llab-quvvatlaydigan va oyoq, umurtqa pog‘onasi va bo‘g‘imlarga zarba yuklarini kamaytiradigan mos ortopedik tagliklarni tanlaydi.
Tomirlar, xususan, varikoz tomirlari bilan bog‘liq muammolarni hal qilish uchun shifokor mushak-venoz nasosni rag‘batlantiruvchi va qon aylanishini yaxshilaydigan “aqlli” kompressor paypoqlarini tavsiya qiladi. Shuningdek, oyoq va butun mushak-skelet tizimining salomatligi uchun profilaktik mashqlar dasturini ishlab chiqishga yordam beradi.
Izoh (0)