АҚШ БМТ Хавфсизлик Кенгашига яна олти давлатни доимий аъзо сифатида қўшмоқчи — WP

АҚШ президенти Жо Байденнинг маъмурияти Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Хавфсизлик кенгашини ислоҳ қилиш режасини ишлаб чиқмоқда, у кенгашнинг доимий аъзолари сонини олтитага кўпайтиришни назарда тутади. Бу ҳақда америкалик юқори мартабали амалдорлар ва БМТ дипломатларига таяниб, The Washington Post хабар берди.

Оқ уй режасига кўра, БМТ Хавфсизлик кенгашининг янги доимий аъзолари вето ҳуқуқига эга бўлмайди.

Нашр ёзишича, АҚШнинг БМТдаги вакили Линда Томас-Гринфилд дунё етакчиларининг кузда Нью-Йоркда бўлиб ўтадиган йиллик йиғилиши олдидан БМТга аъзо 193 давлат дипломатлари билан Хавфсизлик кенгашини кенгайтириш лойиҳаси бўйича фикр-мулоҳазалар алмашиш учун маслаҳатлашувлар ўтказмоқда.

WP хабарида айтилишича, аввалроқ АҚШ Германия, Ҳиндистон ва Японияни Хавфсизлик Кенгашига доимий аъзолар сифатида киритишни ёқлаб чиққан. Ушбу ғоя Франция ва Буюк Британия томонидан қўллаб-қувватланган, улар Бразилияга ва камида битта Африка давлатига кенгашдан доимий жой беришни таклиф қилган.

Нашрнинг қайд этишича, БМТ Хавфсизлик кенгашини ислоҳ қилиш режаси Байденнинг ривожланаётган мамлакатлар таъсири кучайиб бораётганини тан олиш ва Хавфсизлик Кенгашининг амалдаги аъзоларига нисбатан умидсизликни камайтириш, шунингдек, глобал можароларни, жумладан, Украинадаги урушни тўхтатиш учун ташкилот таъсирини ошириш истагини кўрсатади.

Байден аввал ҳам АҚШ БМТ Хавфсизлик Кенгашининг доимий ва доимий бўлмаган аъзолари сонини кўпайтириш тарафдори эканини айтганди. Америка президентининг сўзларига кўра, ташкилот “кўпчиликни қамраб олувчи – замонавий дунё эҳтиёжларига жавоб берадиган тарзда” бўлиши керак.

БМТ Хавфсизлик Кенгаши ҳақида

БМТ Хавфсизлик Кенгаши БМТнинг доимий органи бўлиб, унга халқаро тинчлик ва хавфсизликни сақлаш учун бош жавобгарлик юкланган. Хавфсизлик Кенгашининг доимий аъзолари Россия (1991 йилгача — СССР), АҚШ, Хитой, Буюк Британия ва Франция ҳисобланади. Улар кенгаш қарорларига вето қўйиш ҳуқуқига эга.

Россиянинг Украинага кенг миқёсли босқини бошланганидан кейин Владимир Зеленский Россияни Хавфсизлик Кенгашидан чиқариб ташлашга чақирди. Европа Кенгаши раҳбари Шарль Мишель ҳам Россия Федерациясининг аъзолигини тўхтатиш механизмини яратишга чақирди. Оқ уй эса ташкилот қоидалари бунга йўл қўймаслигини эслатди.

БМТ низомида Хавфсизлик Кенгашига аъзоликни тўхтатиб туриш ёки ундан чиқариб ташлаш чораси назарда тутилмаган.