2022 йилда Эстония билан Марказий Осиёдаги Қозоғистон, Ўзбекистон ва Қирғизистон каби давлатлар ўртасидаги савдо ҳажми кескин ўсди. Бу ҳақда ERR хабар бермоқда.
Эстониянинг Қозоғистонга экспорти 2021 йилда Россия—Украина урушигача 11 миллион еврони ташкил этган бўлса, уруш йилида бу кўрсаткич олти баравар ўсиб, 78 миллион еврога етди.
Ушбу тенденцияни Россияга яқин бўлган бошқа мамлакатларда ҳам кузатиш мумкин. Қирғизистонга экспорт қилинадиган маҳсулотлар қиймати 55 баробар, Арманистонда 19 баробар, Ўзбекистонда эса 1,3 баробар ошди.
Қозоғистонга экспорт қишлоқ хўжалиги техникаси ва автомобиль эҳтиёт қисмларидан иборат. Ғарб санкциялари туфайли уларни Россияга экспорт қилиш мумкин эмас.
Қирғизистонга экспорт қилинадиган маҳсулотлар рўйхатида ҳам автомобиллар етакчилик қилди. Товарлар Эстониядан Марказий Осиё мамлакатларига асосан Россия орқали юк ёки поездда олиб ўтилади.
Экспорт ҳажмидаги бу ўсишни Финляндияда ҳам кузатиш мумкин. Март ойи бошида Финляндиядан Қирғизистонга экспорт қилинадиган товарлар қиймати саккиз бараварга ўсган.
Европа тикланиш ва тараққиёт банки (ЕТТБ) февраль ойи охирида ҳисобот эълон қилди, унга кўра, Европа Иттифоқи мамлакатлари ва Буюк Британиянинг Қозоғистон, Қирғизистон ва Арманистонга экспорти бир йилда 30 фоизга ошган.
Ғарб бу даражада ўсишдан шубҳаланмоқда
Эстониянинг Марказий Осиёдаги элчиси Томас Тирснинг айтишича, Ғарб Марказий Осиёга жўнатилаётган товарларнинг қанча қисми Россияга тушишини билмайди, чунки буни аниқлаш жуда қийин.
“Булар улкан давлатлар. Қозоғистон ва Россия ўртасидаги чегара 7 500 километрдан ошади. Бизда буни кузатишнинг имкони йўқ, Европа Иттифоқи ва АҚШ Қозоғистон, Ўзбекистон ва Қирғизистон расмийлари билан доимий мулоқотда. Расмий маълумотлар алмашилади. Масалан, компьютер чиплари билан боғлиқ алоҳида хавотирлар билдирилди ва буларнинг Россияга тушмаслигига ишонч ҳосил қилиш учун шаффофлик талаб қилинмоқда”, — дейди Тирс.
Қозоғистон, Қирғизистон, Россия, Беларусь ва Арманистон Евросиё иқтисодий иттифоқига киради ва улар ўртасида товарлар бемалол ҳаракатланади.
Марказий Осиё давлатлари санкцияларни четлаб ўтишни қўллаб-қувватламасликларини маълум қилган.
Тирснинг сўзларига кўра, Қозоғистон ҳам, Ўзбекистон ҳам санкцияларни четлаб ўтишга ёрдам бермаётганини ва Ғарб давлатлари билан ҳамкорлик қилаётганини аниқ таъкидлаган.
Изоҳ (0)