Жамоат хавфсизлиги университети профессори, Конституциявий лойиҳа эксперт гуруҳи аъзоси Шерзод Зулфиқоров “Дарё”га Олий Мажлиснинг давлат бошқарувидаги роли тўғрисидаги мақолани тақдим этди.
Мақолада ёзилишича, 2021 йилда Бола омбудсмани номига бола ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари бузилиши тўғрисида жами 182 та мурожаат келиб тушган. Бола ҳуқуқлари ва эркинликларини таъминлаш юзасидан 123 та сўров давлат ташкилотига юборилиб, тегишли кўплаб муаммолар ҳал этилган.
“Эътибор қаратадиган бўлсак, Ҳаракатлар стратегиясида Олий Мажлис ролини ошириш бўйича кўплаб вазифалар белгиланди ҳамда анча самарали натижаларга эришилди.
Мисол тариқасида айтиш мумкинки, ҳукумат соатлари, парламент эшитувлари, ҳукуматни шакллантиришда Қонунчилик палатасининг ваколатлари кенгайтирилди, жумладан, Бош вазир ўринбосарлари, вазирлар ва давлат қўмиталари раислари номзодини Бош вазир тақдимига биноан Қонунчилик палатаси томонидан маъқуллаш ва Президент томонидан тасдиқлаш тартиби каби янги қоидалар жорий этилди.
Давлат раҳбарининг 2018 йилдаги Олий Мажлисга йўллаган Мурожаатномасида, ҳозирги кунда Конституцияга мувофиқ, парламент Бош вазирни тасдиқлайди, лекин вазирларни лавозимга қўйишда қатнашмайди. Шунинг учун Ҳукумат аъзолари парламент олдида масъулиятни етарли даражада ҳис этаётгани йўқ. Шу муносабат билан Вазирлар Маҳкамаси аъзоларини Олий Мажлис томонидан тасдиқлаш амалиётини киритишни таклиф этган эди.
Шундан келиб чиққан ҳолда, Олий Мажлис ва Ҳукумат ўртасидаги ўзаро муносабатларни янада кучайтириш мақсадида, Олий Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг ваколати ва иштирокини янада такомиллаштириш мақсадида, 2019 йил 5 мартдаги “Ҳукуматни шакллантириш тартиби демократлаштирилиши ва унинг масъулияти кучайтирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги қонун қабул қилиниши натижасида, Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 79, 93, 98-моддаларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.
Мазкур жараёнда Вазирлар Маҳкамаси аъзолигига номзод Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси қўмиталари, сиёсий партия фракциялари томонидан дастлабки тарзда кўриб чиқилгандан кейин Олий Мажлис Қонунчилик палатасида кўриб чиқилиб, маъқулланади. Агар Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлис Қонунчилик палатаси киритилган Вазирлар Маҳкамаси аъзолигига номзодни рад этган тақдирда, Бош вазир кўриб чиқиш ва маъқуллаш учун янги номзодни киритади.
Мисол тариқасида, 2021 йилнинг ўзида Бош вазир томонидан ҳукумат аъзолигига таклиф этилган 9 та номзод Олий Мажлис Қонунчилик паталатаси томонидан маъқулланган (Буларга, Олий ва ўрта махсус таълим; уй-жой коммунал хизмат; транспорт, туризм ва спорт; соғлиқни сақлаш; ахборот технологиялари ва коммуникасияларини ривожлантириш вазирлари номзодлари ва бошқа давлат қўмитаси раислари номзодларини мисол тариқасида кўрсатиш мумкин).
Жойлардаги тизимли муаммоларни ўз вақтида ҳал этиш ҳамда бу борада амалга оширилаётган ишлар ҳолати билан яқиндан танишиш мақсадида қуйи палата мажлисларида ҳукумат аъзоларининг депутатлар саволларига жавобларини эшитиш – “ҳукумат соати” институтидан самарали фойдаланилди.
Бола ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш тизими янада такомиллаштирилади, бола ҳуқуқларининг кафолатларини таъминлаш ва ушбу соҳадаги халқаро мажбуриятларни бажаришнинг таъсирчан тизими кучайтирилди.
Эътибор қаратадиган бўлсак, 2021 йилда Бола омбудсмани номига бола ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари бузилиши тўғрисида жами 182 та (125 таси шикоят, 57 таси ариза) мурожаат келиб тушган. Болалар омбудсмани томонидан бола ҳуқуқлари ва эркинликларини таъминлаш юзасидан 123 та сўров давлат ташкилотига юборилиб, тегишли кўплаб муаммолар ҳал этилган.
2021 йилдан бошлаб Олий Мажлис қонунчилик палатаси депутатларига расмий, маош тўланадиган ёрдамчи лавозими жорий этилди. Ёрдамччининг асосий вазифаси сифатида, депутатнинг сайловчилар билан самарали алоқа ўрнатишига кўмаклашади; сайлов округида жисмоний ва юридик шахслардан депутат номига келиб тушган мурожаатларни рўйхатга олади ва бу ҳақда депутатни хабардор қилади. Бир сўз билан айтган аҳолининг муаммаю масалалрини депутатга етказади ва ҳал қилиш чораларини кўришда депутатга кўмаклашади.
Бунинг натижасида, мамлакатимизда Олий Мажлис Қонунчилик палатаси 150 депутатни ташкил қиладиган бўлсак, уларнинг сиёсий партиялар, сайлов округидаги сайловчилар билан ўзаро муносабатларни ўрнатишда кўмак берадиган 150 та ёрдамчи лавозими жорий этилди. 2019 йилдан бошлаб Ўзбекистонда Президент қарори билан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Бола ҳуқуқлари бўйича вакили(омбудсмани) лавозими жорий этилди.
Яна бир муҳим масалага тўхталадиган бўлсак, хорижий мамлакатлар билан ўзаро муносабатларимизни янада мустаҳкамлаш, элчиларимизнинг масъулиятини янада ошириш мақсадида 2021 йилдаги Олий Мажлис Сенати Регламенти тўғрисидаги қонуннинг 329-моддасига, Парламент назоарти тўғридаги қонуннинг 103-моддасига киритилган ўзгартиш ва қўшимчаларга кўра, Ўзбекистон Республикасининг чет давлатлардаги дипломатик ваколатхоналари раҳбарларининг ўз фаолиятига доир масалалар юзасидан ҳисоботларини эшитиш тартиби жорий қилинди.
Хулоса қилиб айтганда, давлат бошқарувидаги олиб борилаётган ислоҳолар сўзсиз мамлакатимиз тараққиётини, аҳолимизнинг келгусидаги фаровон ҳаётини таъминлашга бевосита хизмат қилади. Ушбу амалиёт Ҳукуматнинг Олий Мажлис олдидаги масъулиятини ошириш билан бирга, Вазирлар Маҳкамасининг аҳолининг муаммоларини ўрганиш ва уларни ҳал этишдаги натижадорлигини таъминлайди, шунингдек, олиб борилаётган ислоҳотларнинг фуқаролар ҳаёт тарзига янада чуқур кириб боришга имконият яратади”, — деб ёзади Шерзод Зулфиқоров.
Изоҳ (0)