АҚШ давлат департаменти: Вашингтон Теҳроннинг ядро қуролига эга бўлишига ҳеч қачон йўл қўймайди

Вашингтон Теҳроннинг ядро қуроли яратишига ёки бошқа тарзда ядрога эга бўлишига ҳеч қачон йўл қўймайди. Бу ҳақда АҚШ Давлат департаменти вакили Нед Прайс Атом энергияси бўйича халқаро агентлик (МАGATE)нинг Эронда ерости атом заводидан 83,7 фоизгача бойитилган уран зарралари топилгани ҳақидаги ҳисоботига муносабат билдириш давомида гапирди.

“Президент (Жо) Байден Эрон ҳеч қачон ядро қуролига эга бўлмаслиги ҳақида жиддий ва қатъий ваъда берган. Биз бунга ҳеч қачон йўл қўймаймиз”, — деди дипломат.

Прайс Эроннинг ядро дастурини барқарор ҳал қилишда аввало дипломатиядан фойдаланилишини яна бир бор таъкидлади.

“Биз Эрон ядро дастури туфайли юзага келган муаммога барқарор ечим топишга интиляпмиз. Бунга эришишнинг энг самарали усули дипломатия эканига ишонишда давом этамиз. Аммо Эрон ҳеч қачон ядро қуролига эга бўлмаслиги учун биз барча зарур воситаларни ишга солишимиз аниқ”, — деди Прайс.

Давлат департаменти вакилининг айтишича, АҚШ Европа ва Яқин Шарқдаги иттифоқчилари билан яқин алоқада.

Аввалроқ АҚШ Мудофаа вазирлиги Эрон “тахминан 12 кун ичида” ядровий бомба ишлаб чиқариши мумкинлигини маълум қилганди.

19 февраль куни халқаро кузатувчилар Эрон уранни ядровий қурол яратиш учун зарур бўлган даражадан бироз паст даражада бойитганини аниқлади. Ҳозир МАGATE ходимлари эронлик мутахассислар 84 фоиз софликдаги бойитилган уранни қандай қилиб тўплашга муваффақ бўлганини аниқлашга ҳаракат қилмоқда. Бу ядровий қуролни яратиш учун зарур бўлган даражадан 6 фоиз паст. Ўз навбатида, Эрон томони уранни бойитиш даражаси 84 фоизга етказилганини рад этди.

27 февраль куни АҚШ Марказий разведка бошқармаси директори Уилям Бернс Украинадаги уруш учун қурол бериш эвазига Москва Эронга ракета дастурини ишлаб чиқишда ёрдам бераётганини билдирди.

Ядровий келишув 2015 йилда Эрон ва БМТ Хавфсизлик кенгашининг доимий аъзолари (АҚШ, Россия, Хитой, Буюк Британия ва Франция), шунингдек, Германия ўртасида имзоланган. Келишувлар Теҳронга уранни 3,67 фоизгача бойитиш ва максимал 300 кг уран ишлаб чиқариш имконини беради. АҚШ бир томонлама равишда ядровий битимдан чиққанидан сўнг, Эрон ҳам ядровий келишув бўйича ўз мажбуриятларини тўхтатди.