Ёзнинг иссиқ кунларида энг кўп истеъмол қилинадиган ноз-неъматлар бу қовун ва тарвуздир. Улар етарли даражада пишмаган ёки етиштириш вақтида кимёвий ўғитлардан кўп фойдаланилган бўлса, бу саломатлик учун, айниқса, ёш болаларнинг меъда ва ичак тизими учун хавфли бўлиши мумкин.
Ёз фасли бошида бозорларда пайдо бўладиган илк тарвуз ва қовунларда кўпинча нитрат моддаси меъёрдан ортиқ бўлади. Бундай мевалар катталар организмига унчалик зарар етказмайди, аммо ҳали ҳазм тизими суст бўлган ёш болаларга полиз экинларини чекланган миқдорда бериш лозим.
Эрта ҳосил олиш мақсадида тарвуз ва қовунларни етиштиришда азотли ўғитлардан кенг фойдаланилади. Ўсимликлар бу ўғитларни нитрат шаклида ўзлаштиради. Ҳар бир маҳсулот савдога чиқишдан олдин назорат остига олинади, аммо эрта пишган меваларда нитрат миқдори барибир энг юқори рухсат этилган даражага яқин бўлиши мумкин. Қолаверса, йўл бўйида сотилаётган полиз маҳсулотлари автотранспорт чиқиндиларидаги токсик моддаларни ўзига ўзлаштиради ва соғлиқ учун зарарли бўлиб қолади.
Агар бу мевалар кўп миқдорда истеъмол қилинса, болаларда овқат ҳазм қилиш бузилиши, аллергия, иситма каби муаммолар юзага келиши эҳтимоли бор. Сабаби, катталарда нитратларни зарарсизлантирувчи ферментлар етарли, болаларда бу ферментлар ҳали тўлиқ шаклланмаган бўлади.
Қовун ёки тарвуздаги нитрат миқдорини фақатгина махсус лаборатория ускуналари ёрдамида аниқлаш мумкин. Меванинг таъми ёки ташқи кўринишига қараб бирор хулоса чиқариш нотўғри бўлади. Шунинг учун мутахассислар полиз экинларини фақат расмий, ишончли савдо нуқталаридан харид қилишни тавсия этишади, чунки айнан шу жойларда маҳсулотлар олдиндан назоратдан ўтказилган бўлади. Яна бир ечим — сабр қилиш ва мавсумнинг ўртаси (август—сентябрь ойлари)ни кутиш.
Изоҳ (0)