“Дарё” нашри 24 февралда Ўзбекистон ва жаҳонда содир бўлган энг муҳим воқеаларни эътиборингизга ҳавола этади.


24 февраль уруш бошланганига бир йил тўлди...

2022 йил 24 февраль куни Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров хавотирли қўнғироққа жавоб берди. Бир неча ой давомида Украина билан чегарада 100 мингдан ортиқ кучлар тўплангач, Россия президенти Владимир Путин Украинага бостириб киришга буйруқ берди. Financial Times Украинадаги уруш қандай бошлангани ҳақида мақола эълон қилди. 

Кремлнинг юқори раҳбарияти Украинага босқинни Путин 24 февраль тонгида “махсус ҳарбий операция” эълон қилганида билган. 

Путиннинг ҳужум режаси доирасида Россия қўшинлари Киевни бир неча кун давомида блицкриг (қисқа муддатли уруш режаси) орқали қўлга киритиши керак эди. Бунинг ўрнига уруш Россия учун даҳшатли тарихий пропорсияга айланди.

Путин ёш президент Владимир Зеленский билан муносабатлари ёмонлашгани сабабли Украинага тобора кўпроқ эътибор қаратди. Зеленскийнинг биринчи ҳаракатларидан бири Путиннинг яқин дўсти, Украина парламентида энг йирик мухолифат партиясини бошқарган Виктор Медведчукнинг таъсирини чеклаш эди. 

Аммо Путин эҳтимолий босқинчилик режаларини туза бошлаганида, Медведчук украиналиклар Россия кучларини қучоқ очиб кутиб олишини таъкидлади. 

Унинг баҳосини Федерал хавфсизлик хизмати тасдиқлади, у Путиннинг ғалабаси аниқ эканига ишонч ҳосил қилди ва бу муваффақият кафолати бўлади деган умидда Украинадаги амалдорларга катта миқдорда пора берди.

“Бироқ Медведчук одамларининг аксарияти шунчаки пулни олиб, қочиб кетди, босқинга қўшилишни рад этди ёки тўғридан тўғри Украина расмийларига бориб, уларга берилган кўрсатмалар ҳақида огоҳлантирди”, — дейди украиналик юқори мартабали амалдор ва АҚШ ҳамда Россиянинг собиқ расмийлари.

Урушдан олдинги Украина армиясининг қулаши ҳақидаги башоратлар, асосан, Россия ҳаво кучлари тезда Украина осмонини назорат қилишни ўрнатади, деган тахминга асосланганди. Бунинг ўрнига, рус армиясидаги тартибсизлик оқибатида уруш бошида Россия ўзига тегишли авиатехникаларни уриб туширди. Оқибатда Россия бир неча учувчиларидан айрилди.

Путиннинг ҳужум қуроллари шартномасини тўхтатиш қарори нимани англатади? 

Сўнгги жараёнларни кузатадиган бўлсак, Путин Россия АҚШ билан ядровий арсеналларини тартибга солувчи Стратегик ҳужум қуроллари бўйича шартномани тўхтатди. Бу Путиннинг уруш бошланганидан бери энг аниқ қадами бўлди.

Путин бу сафар ядро қуролини амалда қўллаш билан таҳдид қилмади, буни таҳлилчилар у Россиянинг чекловларини тан ола бошлагани белгиси сифатида талқин қилмоқда.

“Уруш бир йилдан бери давом этмоқда. Путин узоқ вақтдан бери Украинага эмас, Ғарбга қарши курашаётганини айтиб келади. Бу ҳақда гапиришда давом эта олмайсиз, аниқ нарсани кўрсатиш учун қадам ташлаш керак. Акс ҳолда, унинг парадигмасида Ғарб бунга жавобан ҳеч нарса дея олмайди”, — дейди Путинга нутқларни ёзиб берган собиқ расмий Аббос Галлямов. 

Путиннинг ҳисоб-китобига кўра, Россия иқтисодий қийинчиликларга бардош бера олади. Катта республикачилар АҚШ қанча вақтгача Украинани бир хил даражада қўллаб-қувватлашда давом этиши мумкинлиги ҳақида очиқ савол бермоқда.

Катта еттилик давлатлари урушнинг бир йиллигида янги санкцияларни қабул қилади

Россия—Украина урушининг бир йиллиги муносабати билан бугун 24 февраль куни G7 давлатлари ва Европа Иттифоқи Россияга қарши янги санкциялар пакетини тақдим этади. Бу ҳақда The Washington Post хабар бермоқда. 

АҚШ давлат котиби ўринбосари Виктория Нуланд янги санкциялар Россия банклари ва Россияга ёрдам кўрсатадиган Хитой компанияларига нисбатан чекловларни ўз ичига олишини маълум қилди. 
 
Bloomberg манбаларига таяниб, янги чекловлар Россиянинг мудофаа ва энергетика соҳалари, молия институтлари, шунингдек, бир неча шахсларга нисбатан қўлланиши ҳақида хабар бермоқда.

Ҳозирда Катта еттиликнинг молия вазирликлари ва марказий банклари Украинага 39 миллиард доллар молиявий ёрдам жўнатиш ниятида эканликларини маълум қилди. 

2023 йилда G7 га раислик қиладиган Япония Украинага 5,5 миллиард доллар ёрдам бериши маълум бўлди.

АҚШ шу пайтгача Украинага кўрсатган ёрдам миқдори камида 13 миллиард доллардан ошади.