Мисрдаги Ал-Азҳар университетида Ўзбекистонга оид қўлёзмалар ўрганилмоқда (фото)
Мисрдаги Ал-Азҳар университети кутубхонаси ва архив фондидаги Ўзбекистонга оид қўлёзма асарлари ўрганилмоқда. Бу ҳақда Маданий мерос агентлиги ахборот хизмати хабар берди.
Қайд этилишича, агентлик томонидан хориждаги илмий-тадқиқот марказлари билан ҳамкорлик давом этмоқда. Шу мақсадда Ташқи ишлар вазирлиги ва Ўзбекистоннинг Мисрдаги фавқулодда ва мухтор элчиси М.Қиличевнинг бевосита саъй-ҳаракатлари билан Ал-Азҳар университети кутубхонаси фондида сақланаётган жами 49 361 та қўлёзма ҳақидаги маълумотни ўзида мужассам қилган 28 китобдан иборат янгиланган фихрист ва айнан шу ноёб маълумотларни ўз ичида жамлаган 50 ГБ ҳажмдаги электрон файл 8 та CД-дискда ҳам келтирилди.
Маълумот учун, Ал-Азҳар университети Фотимийлар давлати даврида (909—1171) ташкил этилган бўлиб, тарихи минг йилликларга бориб тақалади ва Ислом оламида «Илм маркази» деган ном олган. Университетда араб тили, мантиқ, ақида, фиқҳ, тасаввуфдан чуқур билим берилади ва асрлар давомида араб тили ва грамматикасини ўрганишда Маҳмуд аз-Замахшарийнинг «Ал-Муфассал» асаридан фойдаланиб келинмоқда.
Ал-Азҳарнинг кутубхона фондида кўплаб атоқли олимлар асарлари қўлёзмаларининг нусхаси мавжуд. Хусусан, ўрта асрлар алломаларидан Имоддидин Исмоил ибн Аҳмад Ибн Саид Ибн Асир, Иброҳим ал-Асхарий, Абу Исҳоқ ат-Тунисий, Абул Ҳасан Нуриддин Али ибн Муҳаммад ибн Исо ал-Ашмуний, «ал-Амир ал-Кабир» номи билан машҳур бўлган Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Аҳмад ибн Абдулқодир ибн Абдулазиз ал-Симбавий ал-Азҳарийлар кўплаб асарларининг қўлёзма нусхалари сақланмоқда. Кутубхона фонди жуда бой бўлиб, биргина Жалолиддин Абу Абдураҳмон Абу Бакр ибн Муҳаммад ал-Ҳудайрий ас-Суютий асарларининг 1325 та нусхаси бор.
Кутубхона фондида сақланаётган қўлёзма асарлар ҳақида тўлиқ маълумот берувчи 28 та китобда буюк муҳаддис олим Имом Бухорий асарларининг 415 та нусхаси рўйхати келтирилган. Жумладан, унинг машҳур ҳадислар тўплами «Ал-Жоме’ ас-Саҳиҳ» (Саҳиҳи Бухорий) билан биргаликда «Ал-Адаб ал-Муфрад», «Аз-Зуъафа ас-Сағир», «Ат-Тарих ал-Кабир», «Хайр ал-Калом фи ал-Қироат халф ал-Имом» ва «Халқ афъал ал-Ибод» каби асарларнинг қўлёзма нусхалари ҳам мавжуд.
Маданий мерос агентлигининг Ўзбекистон тарихи ва маданиятига оид хориждаги маданий бойликларни илмий-тадқиқ этиш бошқармасида фаолият олиб бораётган Р.Баҳодиров, Д.Расулов ва I.Қаюмоваларнинг дастлабки илмий изланишлар асносида юқорида зикр этилган маълумотлар аниқланди. Шу боис бу борадаги тадқиқотларни давом эттириш натижасида Ўзбекистон тарихига оид янги топилмалар кашф қилиниши кутилмоқда.
