АҚШ Япония ва Австралиядан Хитой—Тайван ўртасидаги эҳтимолий урушда тутадиган позициясини очиқлашни талаб қилмоқда — FТ

АҚШ Мудофаа вазирлиги Тайван учун Хитой билан уруш юзага келган тақдирда, иттифоқчилари Япония ва Австралия ўзларини қандай тутишини билмоқчи. Вашингтон улардан воқеалар шундай ўзанга бурилган тақдирда, қандай ҳаракат қилишларини аниқ баён этишни талаб қилмоқда. Бу ҳақда Financial Times нашри хабар берди.

Материалга кўра, Пентагон АҚШнинг Ҳинд-Тинч океани минтақасидаги энг муҳим иттифоқчиларидан бўлган Токио ва Канберрага босим ўтказиб, уларнинг норозилигини кучайтирган. 

Нашрнинг бешта манбага таяниб маълум қилишича, АҚШ мудофаа вазири ўринбосари Элбриж Колби Япония ва Австралия мудофаа вазирликлари вакиллари билан учрашувларда ушбу масалани кўтариб чиққан.

Бу Колби томонидан Қўшма Штатларнинг минтақадаги иттифоқчиларини Тайван учун Хитой билан эҳтимолий урушга тайёрлаш ва бунга қарши туриш чораларини кучайтиришга ундаш йўлидаги навбатдаги қадамдир. 

Ушбу хабар тарқалганидан сўнг Колби ижтимоий тармоқдаги саҳифасида пост қолдириб, Пентагон президент Дональд Трампнинг “куч орқали тинчлик” тамойилига асосланган дастурни амалга ошираётганини билдирди.

Унинг сўзларига кўра, бу ташаббус доирасида иттифоқчилардан мудофаа харажатларини ошириш, шунингдек, умумий мудофаани мустаҳкамлаш бўйича бошқа чораларни кучайтириш талаб қилинади.

Пентагон вакилининг баён қилишича, иттифоқчилар билан олиб борилган суҳбатларда тўқнашувларнинг олдини олиш учун кучли ва адолатли тийиб туриш механизмларини шакллантириш асосий мавзулардан бўлган. 

Бироқ айни вақтда, Тайван учун эҳтимолий уруш шароитида аниқ мажбуриятлар олиш талаби АҚШ томонидан иттифоқчиларига илгари сурилган янги талаб ҳисобланади.

“Япония ва Австралия билан Тайван учун эҳтимолий уруш шароитида бевосита қўлланиши мумкин бўлган амалий режалар ва машғулотлар аллақачон олиб борилмоқда. Бироқ АҚШнинг бу сафарги талаби Токио ва Канберрани ҳайратга солди. Чунки АҚШнинг ўзи Тайванга ҳеч қандай кафолатли ‘бланк чекʼ бермаган”, деди нашр манбаларидан бири. 

Яна бир манбанинг айтишича, Япония, Австралия ва АҚШнинг бошқа иттифоқчилари бундай даъволардан бирдек ҳайратда қолган.

Япония Мудофаа вазирлиги эса FТ сўровига жавобан “Тайванда фавқулодда ҳолат юз бериши ҳақидаги гипотетик саволга жавоб бериш қийинлиги, бироқ ҳар қандай қарор Япония конституцияси, халқаро ҳуқуқ ҳамда ички қонун ва меъёрларга мувофиқ тарзда якка ҳолда қабул қилиниши”ни таъкидлади.