Етарлича жисмонан фаол бўлмаслик ташвиш ва депрессия ривожланиш эҳтимолини оширади, деб ёзади Lifehacker.
Ҳаракатсиз турмуш тарзи соғлиққа қандай таъсир қилади?
Пандемия барчани ўз-ўзини изоляциялашга ва ходимларни масофадан туриб ишлашга мажбур қилди. Бу эса камроқ ҳаракат қилиш ва ўтирган ҳолатда кўпроқ вақт ўтказишга сабаб бўлди.
Аёва штати университети Wellbeing and Exercise лабораториясининг директори Жейкоб Меер ўз тадқиқотини ўтказди. У пандемиянинг биринчи ҳафтасидаги маълумотларни ўрганиб чиқди ва кам машқ қилган ҳамда экранлар олдида кўп вақт ўтказган одамларда стресс, тушкунлик ва ёлғизликни ҳис қилиш эҳтимоли кўпроқ эканини аниқлади.
Иккинчи ҳафта натижалари янада оптимистик бўлди. Тадқиқот иштирокчиларининг аксарияти янги ҳаёт шароитларига мослашганда, уларнинг руҳий саломатлиги яхшилангани аниқланди. Аммо асосан ҳаракатсиз турмуш тарзини давом эттирган одамларнинг руҳий ҳолати яхшиланмади.
Аммо яхши янгиликлар ҳам бор. Меернинг биринчи тадқиқотлари шуни тасдиқладики, ҳатто уй ичидаги ҳолат ҳам кайфиятга ижобий таъсир кўрсатиши мумкин. Бундан ташқари, жисмоний фаоллик ташвиш даражасини пасайтиради ва уйқу сифатини яхшилайди. «Одам қанчалик кўп ҳаракат қилса, у қанчалик тез-тез машқ қилса, унинг руҳий саломатлиги шунчалик яхши бўлади», — деб қўшимча қилади Меер.
Бироқ ҳаракатсиз турмуш тарзи муаммоси кўпроқ масофадан ишлайдиганларга тегишли. Офис тартиби иш столида кам вақт сарфлашга мажбур қилади. Ҳаракатсиз турмуш тарзи билан курашишни бошлаш ва уни енгиш учун мутахассислар бир нечта оддий қоидаларга риоя қилишни маслаҳат беради.
Ҳаракатсиз турмуш тарзи билан қандай курашиш керак?
Оддий машқлардан бошланг
Агар сиз шунчаки квартира ёки офис атрофида сайр қилсангиз ҳам, бу аллақачон жисмоний фаоллик даражасини оширади ва фойда келтиради.
Спорт билан шуғулланадиган одамлар кўпинча «ҳаммаси ёки ҳеч нарса» тамойилига амал қилади. Улар умуман машқ қилмайди ёки 2 соат машғулотлар билан банд бўлади. Агар бу иш бермаса, унда бу машғулот ҳисобга олинмайди. Аслида ҳатто 5 дақиқалик спорт ҳам ҳаракатсиз турмуш тарзидан яхшироқдир.Меернинг таъкидлашича, нолга тенг жисмоний фаолликдан ҳатто энг кичик спорт машғулотларига ўтиш саломатликнинг яхши томонга ўзгариши билан боғлиқ. Бундан ташқари, уларнинг таъсири мунтазам равишда шуғулланадиган одамлар оладиган нарсадан кам эмас.Женнифер Картер, Огайо штати университети спорт психологи.
Ўзингиз бажара оладиган вазифаларни қўйинг
Агар югуришни ёмон кўрсангиз, мода ёки бошқа одамларнинг маслаҳати билан буни қилишнинг ҳожати йўқ. Спорт режасига риоя қилишга ёрдам берадиган шароитларни яратишга ҳаракат қилиш, масалан, яқинлар билан машқ қилиш орқали ва бир-бирингизни қўллаб-қувватлашингиз мумкин.
Кўпроқ пиёда юринг
Спорт мураббийи Молли Макдоналд тез-тез зинапоядан юқорига ва пастга тушишни ёки ҳеч бўлмаганда бир хонадан иккинчисига юришни маслаҳат беради. Тоза ҳавода сайр қилишни ҳам унутмаслик лозим. Бунинг учун ҳар қандай бўш дақиқадан фойдаланиш мумкин: тушлик пайтида пиёда юриш, чиқиндини ташлаб келиш, етказиб бериш хизматига буюртма беришдан кўра, бориб олиб келиш.
Агар масофадан туриб ишласангиз, ғайриоддий усулни синаб кўринг — «офисга хаёлий йўл». Ҳар куни эрталаб, масалан, уй атрофида бир оз сайр қилиш ва кейин иш жойига қайтиш. Кечқурун ҳам худди шуни такрорлаш фойдали бўлади.
5 дақиқалик машғулотлар ташкил қилинг
Агар спорт билан шуғулланиш ёки сайр қилиш учун маълум бир вақтни топишда қийналаётган бўлсангиз, мунтазам равишда бир неча дақиқани жуда қисқа машғулотларга сарфлашга ҳаракат қилинг. Мураббий Макдоналднинг қайд этишича: кун давомида ҳар соатда 5 дақиқа ҳам тўлиқ машғулотга айланади. Агар 8 соат ишласангиз ва ушбу ёндашувга риоя қилсангиз, унда 40 дақиқалик машқни бажарасиз.
Бундан ташқари, мутахассислар ўртача мураккабликдаги аэробик машғулотларга ҳафтасига 150 дақиқа сарфлашни маслаҳат беришади. Бу кунига 40 дақиқа тавсия этилган кўрсаткичга анча олдинроқ эришишга ёрдам беради.
Машғулотларнинг интенсивлигини кузатиб боринг
Бир дақиқалик интенсив машғулотлар ҳам анча сезиларли ижобий ўзгаришларга олиб келади. Шунинг учун 5 дақиқада қанча кўп машқ бажарилса, шунча яхши.
Агар қисқа машғулотларни янада самара беришини истасангиз, бу тана вазни учун фойдалидир, чунки улар қон айланишига ёрдам беради. Агар ҳеч қачон бундай қилмаган бўлсангиз, машқни ўтириб-туришдан бошлаш тавсия этилади.
Организмни ҳаракатга келтирадиган уй ишларини бажаринг
Айниқса, юриш ёки туришни талаб қиладиганларини бажариш тавсия этилади. Масалан, чиқиндини ташлаб келиш ёки идишларни ювиш. Бир жойда узоқ вақт ўтиргандан сўнг, бу қон айланишига ва бутун организмга ёрдам беради.
Изоҳ (0)