Маълумки, семириш саломатликка салбий таъсир қилади. Соғлом турмуш тарзи кампаниялари ҳар доим вазнини мақбул чегараларда ушлаб туриш зарурлигини таъкидлайди ва бунинг сабаби бор. Ахир ортиқча вазн турли касалликларни қўзғаши ва ҳаёт сифатини ёмонлаштириши мумкин.
Бироқ вазн йўқотиш унчалик осон эмас. Ушбу мақсадга эришишнинг бир неча йўли мавжуд ва уларнинг ҳаммасини ҳам хавфсиз деб бўлмайди. Жуда тез вазн йўқотиш соғлиқ учун жиддий хавф туғдириши мумкин. Marie Claire нашри қисқа вақт ичида вазн йўқотиш қандай ҳалокатларга олиб келишини маълум қилди.
Ҳаддан ташқари тез вазн ташлаш — узоқ вақт давомида ҳафтасига 1 килограммдан йўқотиш деб таърифланади. Бундай шароитда организмнинг жараёнга дош бера олмаслиги эҳтимолдан йироқ эмас ва натижада жиддий аломатлар пайдо бўлиши мумкин. Улардан баъзилари бир қарашда зарарсиз бўлиб туйилади, масалан, соч тўкилиши ёки тез-тез шамоллаш. Аммо бошқа таъсирлар кейинчалик жисмоний ва руҳий саломатлик учун ҳақиқатан ҳам ҳалокатли бўлиши мумкин.
Қисқа вақт ичида вазн йўқотишнинг энг жиддий оқибатлари:
Ўт пуфакда тошлар
Ўт пуфагида тошлар пайдо бўлиши билан ҳазм қилиш жараёнининг бузилиши билан бирга, қаттиқ оғриқ пайдо бўлади. Тошлар ўт пуфагида овқат ҳазм қилиш шарбати чиқарилмаганда ҳосил бўлади, чунки ҳазм қилиш учун етарли озиқ-овқат бўлмайди. Кейин бу шарбат ўт пуфаги ичида қаттиқлашади. Натижада оғриқ ва безовталик қийнай бошлайди.
Озуқавий моддалар етишмаслиги
Ҳаддан ташқари тез вазн йўқотиш организмни соғлом фаолият учун зарур бўлган муҳим озиқ моддалардан маҳрум қилади. Бундан ташқари, Д витамини ва кальций каби баъзи моддаларнинг етишмаслиги маълум касалликларни ривожланиш ёки шикастланиш эҳтимолини ошириши мумкин. Озиқланиш танқислиги касаллигининг бундай мисолларидан бири камқонлик бўлиб, у заифлик ва ҳушдан кетиш билан тавсифланади — бу темир моддаси етарли бўлмаганда пайдо бўлади.
Электролитлар балансининг бузилиши
Инсон организмининг кўп функциялари табиий элементлар томонидан тартибга солинади. Ушбу элементларнинг нисбатларидаги ҳар қандай номутаносиблик хавфли бўлиши мумкин. Хусусан, электролитлар ҳужайра функцияси ва тўқималарнинг яхлитлиги учун жавобгар. Агар бу тизим бузилган бўлса, организмнинг қолган қисми тез орада унинг ортидан заифлаша бошлайди.
Мушак массасининг йўқолиши
Тезда вазн йўқотганда нафақат ёғ, балки мушаклар массаси ҳам камаяди. Мушак массасининг йўқолиши кўпинча метаболизм тезлигининг пасайиши билан бирга кузатилади, бу эса организмдаги ёғнинг мушакларга нисбатини янада беқарорлаштиради. Мушакларнинг заифлиги кундалик фаолиятда кўпроқ ноқулайликларга олиб келади. Масалан, оғир маҳсулотларни ташиш ёки зинапояга чиқиш ҳақиқий қийинчиликка айланади. Тарозидаги рақам вазн йўқотишдан олдинги кўрсаткичдан яхшироқ бўлса ҳам ҳаёт сифати ва терининг кўриниши ёмонлашиши мумкин.
Энергия даражасининг кескин пасайиши
Жуда кам ёки кўп калория истеъмол қилиш организмнинг энергия даражасига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Жисмоний чарчоқни ҳис қилишдан ташқари, идрок ва самарадорлик ҳам ёмонлашади. Ҳатто кайфиятга ҳам таъсир қилади. Узоқ муддатли вазн йўқотиш ҳолатларида 6 ой ичида тана вазнининг 10 фоиздан кўпроғи йўқолса, демак, организмда эътиборга муҳтож бўлган тиббий муаммо мавжуд.
Қандай қилиб парҳез тутмасдан тўғри овқатланиш керак?
- кўпроқ оқсил истеъмол қилиш;
- қайта ишланган углеводларни камайтириш;
- клетчаткали маҳсулотларни рационга киритиш;
- ферментланган ва пробиётикларни ўз ичига олган маҳсулотларни танлаш орқали ичаклар саломатлигини асраш тавсия этилади.
Изоҳ (0)