S&P Глобал рейтинг агентлиги маълумотларига кўра, инвесторлар глобал озиқ-овқат нархларининг ўсишига етарлича жиддий эътибор қаратмаяпти. Бу эса давлат молиясига путур етказиши ва келгуси йилларда ривожланаётган бозор мамлакатларида ижтимоий тартибсизликларни келтириб чиқариши мумкин. Financial Times озиқ-овқат инқирозини таҳлил қилиб, уни қачонгача давом этиши кутилаётганини айтиб ўтди.
Россиянинг Украинага бостириб кириши дунё озиқ-овқат занжирига жиддий талафот етказди. Украина буғдой ва бошқа дон, шунингдек, кунгабоқар ёғини экспорт қилувчи дунёдаги етакчи мамлакатлардан ҳисобланади.
Уруш оқибатида қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари оқими ушбу давлатдан тўсиб қўйилди ва озиқ-овқат нархлари кўтарилди.
S&P Глобал чоршанба куни эълон қилинган ҳисоботида айтилишича, нефть нархининг ошиши билан бир қаторда, озиқ-овқат нархлари кўплаб ривожланаётган иқтисодларнинг кредит қобилиятига босим ўтказиши мумкин.
Энергетика ва озиқ-овқат нархларининг кўтарилиши кўпчилик ривожланаётган бозорлар учун тўлов баланси, фискал ва ўсиш талафотларини англатади. Бу глобал пандемия аллақачон салбий таъсир кўрсатган давлат молияси ва рейтингларидаги кескинликни кучайтиради, — деди рейтинг фирмасининг Европа, Яқин Шарқ ва Африка бўйича суверен мутахассиси Франк Гилл.
Ривожланаётган бозор қарзларига сармоя киритувчи инвесторларнинг таъкидлашича, озиқ-овқат харажатлари урушдан кейин қашшоқ мамлакатлар учун яқинлашиб келаётган муаммога айланган.
Ўтган ой дефолт бўлган Шри-Ланкада озиқ-овқат нархларининг кўтарилиши хорижий захираларнинг қисқаришига, норозилик ва ижтимоий беқарорликнинг кучайишига олиб келди.
Ҳукумат зарурий товарларнинг кескин танқислигига дуч келди ва Жанубий Осиё минтақавий ҳамкорлик ассоциацияси томонидан бошқариладиган озиқ-овқат банкидан ёрдам сўради.
Ҳисоботда айтилишича, Марказий Осиё, Яқин Шарқ, Африка ва Кавказдаги паст ва ўрта даромадли мамлакатлар озиқ-овқат товарлари бозорларидаги шошилинч зарбалардан энг кўп зарар кўради.
Тожикистон ва Ўзбекистон озиқ-овқат импортига юқори даражада қарамликка эга ва одатда ўз буғдойининг асосий қисмини экспорт чекловлари мавжуд Қозоғистондан сотиб олади.
Араб давлатларидан Марокаш, Ливан, Миср ва Иордания озиқ-овқат таъминоти учун Украинага таянади ва уруш туфайли нархларнинг кўтарилиши кузатилмоқда.
Ушбу мамлакатларнинг аксариятида импортни ўрнини босувчи маҳсулотлар билан алмаштириш имконияти чекланган. Бунинг оқибатида нархларнинг ўсиши ортидан ижтимоий тартибсизликлар юзага келиши мумкин.
S&P Глобал мамлакатларнинг озиқ-овқат импортини ялпи ички маҳсулотга нисбатан солиштириб чиқди. Бунда энг юқори кўрсаткичга эга 10 та давлат орасида Ўзбекистон ҳам бор.
Тожикистонда озиқ-овқат импорти ЯИМга нисбатан 3,5 фоизга яқин бўлган. Бу эса дунёдаги энг баланд кўрсаткич. Ўзбекистонда ЯИМга нисбатан озиқ-овқат импорти 1 фоиздан ошиқроқ бўлди.
Таҳлилчиларнинг фикрича халқаро бозорлар Украинадаги урушнинг озиқ-овқат таъсирини бир йиллик зарба сифатида баҳоламоқда. Бироқ озиқ-овқат инқирози 2024 йилгача давом этиши мумкин.
Аввалроқ Ўзбекистонга йил бошидан бери 1,1 млрд долларлик озиқ-овқат маҳсулотлари импорт қилинган эди.
Изоҳ (0)