АҚШ ва Тайван иқтисодий ҳамкорликни чуқурлаштириш бўйича музокаралар ҳақида эълон қилишни режалаштирмоқда. Бу ҳақда Bloomberg ўз манбаларига таяниб хабар берди. Агентлик ёзишича, бу Вашингтоннинг орол билан алоқаларни мустаҳкамлаш ниятлари юзасидан норозилик билдирган Пекинга «янги чақириқ» бўлади.
Музокаралар иқтисодий ҳамкорликни мустаҳкамлашга ва етказиб бериш занжирлари турғунлигига қаратилади. Битим савдо жараёнларини соддалаштириш ва қишлоқ хўжалик маҳсулотлари савдосини ўз ичига олади.
Bloomberg ёзишича, ушбу мавзулар Ҳинд-Тинч океани иқтисодий тузилмаси (IPEF)нинг асосий низомларига ўхшаш бўлиб, ушбу ташкилот ишга туширилиши ҳақида АҚШ президенти Жо Байден шу ҳафта Японияга ташрифи чоғида эълон қилган эди. Вашингтон унга Тайван ҳам қўшилишини истаганди, аммо Пекиннинг салбий реакциясидан хавфсираган ҳолда, бу амалга ошмаган.
Тайван Хитойнинг қитъа қисми соҳилларидан тахминан 100 км масофада жойлашган. Оролнинг маъмурий мақоми тартибга солинмаган: ҳудуд Хитойдан ажралиб чиқиши ҳақида 1949 йилда эълон қилган, бироқ Пекин унинг мустақиллигини тан олмайди ва уни Хитой провинцияларидан бири деб ҳисоблайди. АҚШ Тайван билан расмий дипломатик алоқаларга эга эмас, аммо 1979 йилда қабул қилинган муносабатлар тўғрисидаги қонун доирасида унга қурол сотади. Айни вақтда Вашингтон Пекин билан расмий алоқаларни сақлаб боради.
Тайван кўп йиллар давомида АҚШ билан савдо битими бўйича музокаралар ўтказилишини талаб қилиб келган, лекин америкалик мансабдорлар бунинг учун Тайбей бир қатор шартларни, шу жумладан, қишлоқ хўжалиги соҳасидаги талабларни бажариши кераклигини таъкидлаб келган. АҚШ собиқ президенти Дональд Трамп маъмурияти, хусусан, Пекин билан савдо битимининг биринчи босқичи ҳақида музокаралар олиб бораётган бир пайтда Тайван билан иқтисодий соҳада ҳамкорлик қилишга журъат этмаган. Ушбу босқич Хитой АҚШдан сотиб оладиган товарлар ҳажмини 200 миллиард долларга ошириши кераклигини назарда тутган. Февралда Ой уй Хитойни битим бўйича мажбуриятларини бажармаганликда айблади.
23 май, душанба куни АҚШ президенти Жо Байден Хитой босқини юз берган тақдирда Қўшма Штатлар Тайванни ҳарбий йўл билан ҳимоя қилишга тайёрлигини айтди. Байденнинг Тайван ва Қўшма Штатлар ўртасидаги дипломатик яқинлашувдан далолат берувчи баёнотлари ва Америка томонининг бошқа ҳаракатларига жавобан, Хитой ҳукумати АҚШга «қатъий норозилик» билдиради ва Америка томонининг «Ягона Хитой сиёсати» тамойилларига риоя қилиш бўйича мажбуриятларини эслатади. Ушбу тамойилларда АҚШ Тайванни тан олмаслиги ва у билан дипломатик алоқалар ўрнатмаслиги айтилган.
Кейинроқ АҚШ президенти Жо Байден Американинг Тайванга нисбатан позицияси ўзгаришсиз қолганини айтди. АҚШ икки томонлама келишувлар бўйича Тайваннинг ҳимоясини таъминлаши керак, аммо узоқ вақтдан буён оролга нисбатан «стратегик муҳмаллик» сиёсатига амал қилиб келмоқда, Байденнинг куч ишлатиш ҳақидаги баёноти эса унга зиддир.
Изоҳ (0)