Аввалроқ Россиянинг кредит рейтинги кескин тушиб кетгани хабар қилинганди. Бундан ташқари, J.P. Morgan таҳлили Россияда дефолт хавфи борлиги ҳақида ишора қилди.
Дефолт бу нима?
Дефолт — давлатнинг ўз молиявий мажбуриятлари, яъни давлат томонидан сотилган қимматли қоғозлар учун жавоб беришдан бош тортиши.
Россия 1998 йилда ҳукумат қисқа муддатли облигацияларини тўлашдан бош тортганида дефолтга учраган эди.
Бу облигацияларни асосан банклар сотиб олган эди, улар пулни қайтариб олмагани учун аҳолига омонатларини қайтариш учун маблағ топа олмаган.
Дефолт кенг кўламли иқтисодий инқирознинг натижаси эди. Унинг оқибатлари иқтисодиётнинг ва умуман Россиянинг ривожланишига жиддий таъсир кўрсатганди.
Биринчидан, Россия миллий валютаси АҚШ долларига нисбатан бир неча ой ичида 3,2-3,5 баравар пасайган — 6,8 рублдан 21-22 рублгача.
Иккинчидан, аҳоли ва хорижий сармоядорларнинг Россия банклари ва давлатига бўлган ишончи сўнганди.
Учинчидан, кўплаб корхоналар ёпилиб, ишсизлик кескин ошиб кетган эди.
Тўртинчидан, банк тизими таназзулга юз тутиб, бир қанча банклар банкрот деб эълон қилиниб, уларнинг омонатчилари ўз маблағларини йўқотган эди.
Натижада Россияда турмуш даражаси кескин тушиб кетган эди.
2022 йилда Россияда дефолт бўлиши мумкинми?
Forbes сўровида қатнашган экспертлар дефолт юз берган тақдирда ҳам, у 1998 йилдагидек бўлмайди деб ҳисобламоқда.
Аввалги дефолт техник эди, чунки давлатнинг қарзларини тўлаш учун пули қолмаган эди. Энди эса вазият бошқача, чунки ҳозирда дефолт масаласи техник эмас, балки сиёсий кўринишга эга.
1998 йилдагидан фарқли ўлароқ, айни пайтда Россия ўз қарзларини тўлаш имкониятига эга. Бироқ мамлакат буни хоҳлайдими ёки йўқми — бу номаълум.
Таҳлилчиларнинг фикрича, агар Россия санкцияларга жавобан қарзларни тўлашдан бош тортса ва дефолт юзага келса, бу асосан хорижий инвесторларга зарар келтиради.
Россияда яшаётганлар учун бу ҳолат қўшимча хавф туғдирмаслиги айтилмоқда.
«Асосий таҳдид дефолт эмас, балки ҳар доим биз билан бўлган ва энди янада юқори бўладиган инфляциядир. Ҳамма нарса камида 20-30 фоизга қимматлашади», — дейди Maerli Capital фонди раҳбари Анастасия Тарасова.
Унинг сўзларига кўра, санкциялар, ишлаб чиқариш ва таъминот занжирларини қайта тикланиши (бу камида уч ой талаб қилади) вақтинчалик танқисликка олиб келиши мумкин.
Аввалроқ Россия яқин уч йилни чуқур инқирозда ўтказиши хабар қилинганди.
Изоҳ (0)