Ўзбекистонда кредитлар қимматлиги анъанага айланган.
Масалан, ипотека кредитлари бўйича ўртача фоиз ставкаси 2021 йилда 17,5 фоизни ташкил қилган. Таққослаш учун, Россияда ушбу кўрсаткич – 7,7 фоиз, Қозоғистонда – 8,4 фоиз, Қирғизистонда – 12,8 фоизни кўрсатмоқда.
Яна бир мисол – 2021 йилнинг декабрь ойида узоқ муддатли кредитлар бўйича ўртача ставкалар 20,5 фоизни ташкил қилган бўлса, Россияда – 10,8 фоиз этиб белгиланган.
Шунга қарамасдан, Ўзбекистонда фоиз ставкалари аста-секин пасайиб бормоқда. Буни 2020 йил ҳолати билан таққосланган қуйидаги жадвалда кўриш мумкин.
Марказий банкнинг таъкидлашича, келгуси чоракларда инфляциянинг пасайиши натижасида асосий ставканинг, шу жумладан, кредитлар нархларининг тушиши ҳам тахмин қилиняпти.
Инфляция
2021 йил якунига кўра, инфляция даражаси 9,98 фоизни ташкил этди. Бу Ўзбекистон учун тарихий воқеа.
Биринчидан, бу кўрсаткич 2017 йилдан бери илк бор 10 фоиздан пастлади (2020 йилда 11,1 фоизни ташкил қилган, 2019 йилда 15,2 фоиз эди, 2018 йилда 14,3 фоиз, 2017 йилда 14,4 фоиз).
Иккинчидан, 2021 йил Марказий банк мамлакатдаги инфляция даражасини назорат қила бошлаганидан кейинги биринчи йил бўлди. Регулятор ўз мақсадига эришди ва инфляцияни 10 фоизлик даражада ушлаб туришнинг уддасидан чиқди.
2022 йилда Ўзбекистонда инфляция кўрсаткичи 8-9 фоизни ташкил қилиниши тахмин қилиняпти.
Бу жорий йилдаги нархлар инфляция ҳолати деярли 10 фоизни кўрсатган 2021 йилга нисбатан секинроқ ўсишни англатади.
Асосий ставка
Аввалроқ Марказий банк (МБ) бошқармаси пайшанба кунги йиғилишида асосий ставкани йиллик 14 фоиз даражасида ўзгаришсиз қолдиришга қарор қилгани хабар қилинганди.
Сўнгги марта ставка 1,5 йил аввал ўзгартирилган, ўшанда, 2020 йил сентябрида 1 фоизли пунктга пасайтирилганди.
Асосий ставка тушган тақдирда, катта эҳтимол билан кредитлар ва депозитлар бўйича ставкалар ҳам пасаяди, чунки сармоя жалб қилиш арзонлашади.
Кредит беришда асосий ставка банклар томонидан боғланиши мумкин, фоизларни тўлаш миқдори эса асосий ставка даражасига қараб ўзгаради.
Изоҳ (0)