Афғонистондаги вазият БМТ ҳисоботида айтилганидан ёмонроқлиги маълум қилинди

БМТ таркибига кирувчи институтлар Афғонистондаги вазиятнинг ҳалокатли эканидан огоҳлантирмоқда. Январь ойида Халқаро меҳнат ташкилоти мамлакатда ҳокимият тепасига «Толибон» келганидан бери 500 мингга яқин афғонистонлик ишсиз қолганини маълум қилганди. Гуманитар масалаларни мувофиқлаштириш бошқармаси Афғонистондаги шусиз ҳам мураккаб вазият совуқ қиш туфайли янада оғирлашаётганидан огоҳлантирди.

«Менимча, БМТ баҳоси бироз бўялган. Аслида, вазият бундан ҳам ёмон. Биз бу ҳақда олдинги ойларда бир неча бор гапирганмиз. Халқаро ташкилот маълумотларига кўра, ўтган ҳафта Афғонистонда 135 нафар бола ҳалок бўлган. Очликдан. Бу аниқ маълумот эмас, чунки тўлиқ маълумотлар йўқ. Ўйлайманки, ушбу мисол вазиятни ҳамма нарсадан кўра ёрқинроқ ифодалайди», — дейди БМТ ҳисоботини изоҳлаган Россия президентининг Афғонистон бўйича махсус вакили Замир Кабулов.

Дипломатнинг фикрича, Афғонистоннинг АҚШдаги давлат захираларини блокдан чиқариш вазиятни яхшилашга ёрдам бериши мумкин. ОАВлар ҳокимият тепасига «Толибон» келганидан сўнг, Америка ҳисоб рақамларида «музлатилган» активларни 9,5 миллиард долларга баҳоламоқда. «Толибон» вакиллари БМТ ва АҚШ Конгрессига ушбу маблағларга қўйилган тақиқларни олиб ташлаш бўйича сўров юборган, бу аҳолига зарур озиқ-овқат ва дори-дармон воситаларини харид қилишга ёрдам беришини таъкидлаган.

БМТнинг Жаҳон озиқ-овқат дастури маълумотларига кўра, Афғонистонда 22 миллиондан ортиқ одам очликдан азият чекмоқда — бу мамлакат аҳолисининг ярмидан кўпини ташкил этади. Ушбу рақамлар 2021 йилнинг сентябрида, 14 миллион одамга очлик хавфи ҳақиқатда таҳдид сола бошлаганда ортган. Ташкилотнинг ҳисоб-китобларига кўра, декабрь ойида аҳолининг 95 фоизи тўйиб овқатланмаган. Шунингдек, БМТ маълумотларида келтирилишича, 2022 йил ўрталарига бориб мамлакат аҳолисининг 97 фоизи қашшоқ ҳолга келади.

Афғонистонда «Толибон» ҳокимиятга келгач, АҚШ ҳукумати афғон активларини, Жаҳон банки ва Халқаро валюта жамғармаси эса Афғонистон иқтисодиёти ва бошқарувини қўллаб-қувватлашга мўлжалланган маблағларни «Толибон» қўлига тушиб қолишидан ва нотўғри мақсадда ишлатилишидан қўрқиб, музлатиб қўйганди. Россия, Хитой, Покистон ва бир қатор МДҲ давлатлари АҚШ санкциялари оғир аҳволда қолган афғон халқига гуманитар ёрдам етказилишга тўсқинлик қилаётганини даъво қилиб, бу пулларни блокдан чиқаришга чақирмоқда.

Эслатиб ўтамиз, БМТнинг гуманитар масалаларни мувофиқлаштириш бошқармаси 2022 йил январига қадар Афғонистонда давом этаётган гуманитар инқирозни ҳал этиш учун 1,5 миллиард долларга яқин маблағ тўплаган. Ушбу маблағлар қисман афғонларни қишга тайёрлаш, жумладан, нақд пул ва ноозиқ-овқат маҳсулотларини тўғридан-тўғри тақсимлашни қўллаб-қувватлаш учун сарфланган.