Ўзбекистонда кузатилаётган юқори ҳароратли об-ҳаво шароитларида корхоналарда ишлаётган ходимлар ва иш берувчилар белгиланган тартибдаги микроиқлим бўйича санитария-гигиена қоидаларига амал қилган ҳолда меҳнат фаолиятларини амалга оширишлари талаб этилади, деб ёзмоқда Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги.
Вазирликнинг таъкидлаб ўтишича, Меҳнат кодексининг 211-моддаси ҳамда «Меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисидаги» қонуннинг 23-моддасига мувофиқ, барча корхоналарда хавфсизлик ва гигиена талабларига жавоб берадиган меҳнат шароитлари яратилган бўлиши керак. Бундай шароитларни яратиб бериш иш берувчининг мажбуриятига киради.
Иш берувчи томонидан ҳавонинг иссиқ ҳарорати юқори даражаси вақтида биноларда микроиқлим шароитини яхшилайдиган ускуналарнинг (кондиционер, вентиляция, ишлаб чиқариш майдонларга ўрнатилган қуруқ ҳавони намлантириш ускуналари ва бошқалар) фаолиятини таъминлаши ва назорат қилиш, техник жиҳатдан бундай ускуналарни ўрнатиш ва ишлатиш имкони бўлмаган тақдирда, ходимларнинг иш режимини ўзгартириш ва дам олиш вақтларини кўпайтириш ёки иш вақтининг қисқартирилиши, ходимларни бепул тоза ичимлик (минералланган) сув билан таъминлаш чоралари кўрилиши лозим.
- енгил I категорияли ишлар (иш жараёни ўтирган ҳолда амалга оширилади, жисмоний оғирлик талаб этилмайди)да ҳаво ҳарорати 24-27 даража, ҳавонинг нисбий намлиги 40-60 фоиз ва ҳаво ҳаракати тезлиги 0,1-0,2 метр/секунддан ошмаслиги;
- ўрта оғирликдаги II категорияли ишлар (иш жараёни ўтирган ва қисман юрган ҳолатда амалга оширилади, 1 килограммдан 10 килограммгача бўлган буюмларни кўтаради) да ҳаво ҳарорати 22-25 даража, ҳавонинг нисбий намлиги 40-60 фоиз ва ҳаво ҳаракати тезлиги 0,3 метр/секунддан ошмаслиги;
- оғир III категорияли ишлар (иш жараёни доимий ҳаракатда амалга оширилади, 10 килограммдан юқори бўлган юкларни кўтаради) да ҳаво ҳарорати 21-23 даража, ҳавонинг нисбий намлиги 40-60 даража ва ҳаво ҳаракати тезлиги 0,4 метр/секунддан ошмаслиги лозим.
Иссиқликдан шикастланишнинг олдини олиш мақсадида тўсиб турувчи юзаларнинг ҳарорати 45 даражадан ортиб кетмаслиги керак.
Меҳнат шароитлари бўйича йилнинг иссиқ даврида очиқ майдонларда бажариладиган ишлар иш категориясига (I-ИИИ) мувофиқ ҳаво ҳарорати 34,2-36 даражадан юқори бўлганда инсон соғлиғи учун ўта хавфли ҳисобланиб, мазкур ҳолатда иш режимини ўзгартирган ҳолда, яъни иш вақтини куннинг салқин вақтларига кўчирган ҳолда ишни ташкил этиш мақсадга мувофиқ бўлади.
Агарда ходим очиқ майдонда (қурилиш майдонларда, далаларда) фаолиятини амалга ошираётган бўлса, иш берувчи томонидан мавсумга мос бўлган ҳимоя воситалари ажратилиши, иш режимининг ўзгартирилиши (дам олиш вақтларини узайтириш ёки ишлаш соатларини ўзгартириши, иш вақтнинг қисқартирилиши), шунингдек, ходимлар бепул тоза ичимлик (минерал) сув билан таъминланиши лозим.
Корхонадаги бундай ишларнинг рўйхати ва уларни бажаришда иш вақтининг муайян муддати тармоқ (тариф) келишувларида, жамоа шартномаларида белгилаб қўйилади, агар улар тузилмаган бўлса, иш берувчи томонидан касаба уюшмаси қўмитаси ёки ходимларнинг бошқа вакиллик органи билан келишиб олинган ҳолда амалга оширилади.
Меҳнат кодексининг 219-моддасига мувофиқ ходим иш жараёнида ўзининг ҳаёти ёки соғлиғига таҳдид солувчи ҳолатлар юзага келиб қолганлиги тўғрисида иш берувчига дарҳол хабар қилиши, меҳнатни муҳофаза қилиш қоидаларига риоя этилишини текшириб бориш ва назорат қилиш билан шуғулланувчи органлар ана шу ҳолатларни тасдиқлаган тақдирда, иш берувчи бу ҳолатларни бартараф этиш чораларини кўриши лозим.
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистонда 6—8 июль кунлари Эрон ҳудудларидан иссиқ ҳаво массаларининг кириб келиши туфайли жазирама иссиқ кучайиши кутилаётгани, ушбу кунларда ҳаво ҳарорати иқлимий меъёрлардан 5-8 даражага юқори бўлиши маълум қилинганди. Президент Администрацияси ҳукумат ва вилоят ҳокимликлари, вазирликлар, идоралар, хўжалик бирлашмалари раҳбарларига ҳаво ҳарорати кескин кўтарилиши оқибатида юзага келадиган нохуш ҳолатларнинг олдини олиш мақсадида шошилинч тарзда амалга оширилиши лозим бўлган чора-тадбирларни юборди.
Изоҳ (0)