Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев қирғиз-тожик давлат чегарасидаги вазият юзасидан баёнот берди. У икки мамлакат ўртасидаги қуролли тўқнашув ҳақидаги маълумотни чуқур хавотир билан қабул қилганини билдирди.
«Қирғиз ва тожиклар Қозоғистон учун биродар халқ, бизни умумий тарих ва маданий қадриятлар бирлаштиради. Тинчлик, бағрикенглик ва ўзаро ҳурмат давлатларимиз ва халқларимизга хос хусусият», — деди Тўқаев.
Қозоғистон президенти республикалар вакиллари ўртасида ўт очишни тўхтатиш ва ҳарбий кучларни тўқнашув зонасидан олиб чиқиш тўғрисида келишувни мамнуният билан қабул қилди. У Тожикистон ва Қирғизистон чегарасидаги можарони ҳал қилиш учун ҳаракат қилишга шахсан тайёрлигини айтди.
Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев 30 апрель куни Тожикистон президенти Эмомали Раҳмон билан телефон орқали мулоқот қилди. Қайд этилишича, давлат раҳбарлари Тожикистон–Қирғизистон чегарасидаги вазиятнинг ривожланишини муҳокама қилди.
Шавкат Мирзиёев юзага келган вазиятни тез фурсатда ҳал қилиш ва унинг кескинлашувига йўл қўймаслик бўйича Тожикистон ва Қирғизистон томонлари эришган келишувларни қўллаб-қувватлади.
Худди шу куни Шавкат Мирзиёев Қирғизистон президенти Садир Жапаров билан ҳам телефон орқали мулоқот қилди. Президентлар Қирғизистон—Тожикистон чегарасида юзага келган вазиятни ва уни тез фурсатда ҳал қилишни муҳокама қилди.
Коллектив хавфсизлик шартномаси ташкилотининг воқеага муносабати
Коллектив хавфсизлик шартномаси ташкилотининг (КХШТ) бош котиби Станислав Зас Қирғизистон ва Тожикистон чегарасидаги можарога изоҳ берди. Унинг таъкидлашича, «чегарадаги зиддиятга барҳам бериш ва вазиятни тинч йўл билан юмшатиш лозим».
«КХШТ бу можарога барҳам бериш керак эди, деб ҳисоблайди. Буни тинч йўл билан ҳал қилиш лозим. Ушбу можарони тугатиш учун барча зарур чоралар кўрилмоқда», — дея бош котибнинг сўзларини келтирди КХШТ матбуот вакили.
Унга кўра, Душанбе шаҳрида бўлиб ўтган КХШТ йиғилишида Станислав Зас Қирғизистон ва Тожикистон хавфсизлик кенгашлари котиблари Рисгелди Мусаев ва Насрулло Маҳмудзода билан мавжуд вазиятни муҳокама қилди.
Душанбеда 29 апрель куни КХШТ Хавфсизлик кенгашлари котиблари қўмитасининг йиғилиши, 27 апрель куни эса КХШТ мудофаа вазирлари кенгашининг йиғилиши бўлиб ўтди.
КХШТ таркибига Қирғизистон, Қозоғистон, Россия, Тожикистон ва Беларусь киради. Ташкилот «тинчлик, халқаро ва минтақавий хавфсизлик ва барқарорликни мустаҳкамлаш, ташкилотга аъзо давлатларнинг мустақиллиги, ҳудудий яхлитлиги ва суверенитетини жамоавий асосда ҳимоя қилиш» мақсадида яратилган.
БМТ вазиятни хавотир билан кузатмоқда
Бирлашган Миллатлар Ташкилоти бош котибининг расмий вакили ўринбосари Фархан Хакнинг айтишича, БМТ Қирғизистон ва Тожикистон чегарасидаги вазиятни хавотир билан кузатмоқда.
«Биз буни хавотир билан кузатмоқдамиз, ҳодисага оид хабарларни кўрдик. Шунингдек, Тожикистон ҳам, Қирғизистон ҳам ўт очишни тўхтатиш тўғрисида келишиб олганидан хабардормиз. Агар ҳақиқатан ҳам шундай бўлса, биз келишувни мамнуният билан қабул қиламиз», — деди Хак.
Унинг қўшимча қилишича, БМТ ҳар икки томонни ҳам музокаралар олиб боришга ва келишмовчиликларни тинч йўл билан ҳал қилишга чақиради.
Европа Иттифоқи Тожикистон ва Қирғизистоннинг сулҳ тўғрисидаги қарорини маъқулламоқда
Европа Иттифоқининг Марказий Осиё бўйича махсус вакили Питер Бурианнинг ташаббуси билан Тожикистон ташқи ишлар вазири Сирожиддин Муҳриддин билан телефон орқали суҳбат бўлиб ўтди. Бу ҳақда Тожикистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги ахборот хизмати хабар берган.
Суҳбат давомида томонлар тожик-қирғиз чегарасидаги вазиятни муҳокама қилди. Ташқи ишлар вазири Евроиттифоқ вакилига Тожикистоннинг Қирғизистон билан чегара ҳудудларидаги мавжуд вазият ва ўт очишни тўхтатиш чоралари ҳамда сиёсий ва дипломатик воситалардан фойдаланган ҳолда вазиятни янада нормаллаштириш бўйича эришилган келишув тўғрисида хабар берди.
«Евроиттифоқининг Марказий Осиё бўйича махсус вакили Тожикистон раҳбариятининг қўшни давлат билан ўт очишни тўхтатиш тўғрисида келишувга эришиш борасида оқилона қарорини мамнуният билан қабул қилди», — деди Тожикистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги ахборот бўлими.
Шунингдек, махсус вакил чегарада қўшма лойиҳалар ва дастурларни амалга ошириш доирасида Европа Иттифоқи техник кўмак кўрсатишга тайёрлигини билдирди.
Хитой Қирғизистон ва Тожикистон чегара можаросини тўғри ҳал этишига умид қилмоқда
«Хитой чегарадаги можаро юзасидан тегишли хабарларга эътиборни қаратди, билишимизча, томонлар аллақачон ўт очишни тўхтатиш тўғрисида келишувга эришган», — деди Хитой Ташқи ишлар вазирлиги вакили Ван Венбин.
Унинг таъкидлашича, Қирғизистон ҳам, Тожикистон ҳам дўстона қўшнилар ва Хитойнинг ҳар томонлама стратегик шериклари ҳисобланади.
«Биз умид ва ишонч билдирамизки, томонлар зиддиятлар ва келишмовчиликларни ўзаро ҳурмат ва дўстона маслаҳатлашувлар асосида ҳамда минтақада тинчлик ва барқарорликни сақлаш бўйича биргаликдаги саъй-ҳаракатлар асосида тўғри ҳал қилади», — деди дипломат.
Эслатиб ўтамиз, Қирғизистон ва Тожикистон чегарасидаги низо Исфара дарёси юқори оқимларидаги «Головной» сув тақсимлаш пункти яқинида бошланди, мазкур жойни иккала давлат вакиллари ҳам ўзлариники деб ҳисоблайди. 29 апрелда икки давлат ҳарбийлари ўртасида отишма содир бўлган. 30 апрель куни Қирғизистон президенти Тожикистон билан чегарадаги вазият барқарорлашганини маълум қилди. Қирғизистон Соғлиқни сақлаш вазирлигининг сўнгги маълумотларига кўра, можарода жабрланганлар сони 134 кишига етди, 13 киши вафот этди.
Изоҳ (0)