Qozog‘iston prezidenti Qosim-Jo‘mart To‘qayev qirg‘iz-tojik davlat chegarasidagi vaziyat yuzasidan bayonot berdi. U ikki mamlakat o‘rtasidagi qurolli to‘qnashuv haqidagi ma’lumotni chuqur xavotir bilan qabul qilganini bildirdi.
“Qirg‘iz va tojiklar Qozog‘iston uchun birodar xalq, bizni umumiy tarix va madaniy qadriyatlar birlashtiradi. Tinchlik, bag‘rikenglik va o‘zaro hurmat davlatlarimiz va xalqlarimizga xos xususiyat”, — dedi To‘qayev.
Qozog‘iston prezidenti respublikalar vakillari o‘rtasida o‘t ochishni to‘xtatish va harbiy kuchlarni to‘qnashuv zonasidan olib chiqish to‘g‘risida kelishuvni mamnuniyat bilan qabul qildi. U Tojikiston va Qirg‘iziston chegarasidagi mojaroni hal qilish uchun harakat qilishga shaxsan tayyorligini aytdi.
O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev 30-aprel kuni Tojikiston prezidenti Emomali Rahmon bilan telefon orqali muloqot qildi. Qayd etilishicha, davlat rahbarlari Tojikiston–Qirg‘iziston chegarasidagi vaziyatning rivojlanishini muhokama qildi.
Shavkat Mirziyoyev yuzaga kelgan vaziyatni tez fursatda hal qilish va uning keskinlashuviga yo‘l qo‘ymaslik bo‘yicha Tojikiston va Qirg‘iziston tomonlari erishgan kelishuvlarni qo‘llab-quvvatladi.
Xuddi shu kuni Shavkat Mirziyoyev Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarov bilan ham telefon orqali muloqot qildi. Prezidentlar Qirg‘iziston—Tojikiston chegarasida yuzaga kelgan vaziyatni va uni tez fursatda hal qilishni muhokama qildi.
Kollektiv xavfsizlik shartnomasi tashkilotining voqeaga munosabati
Kollektiv xavfsizlik shartnomasi tashkilotining (KXShT) bosh kotibi Stanislav Zas Qirg‘iziston va Tojikiston chegarasidagi mojaroga izoh berdi. Uning ta’kidlashicha, “chegaradagi ziddiyatga barham berish va vaziyatni tinch yo‘l bilan yumshatish lozim”.
«KXShT bu mojaroga barham berish kerak edi, deb hisoblaydi. Buni tinch yo‘l bilan hal qilish lozim. Ushbu mojaroni tugatish uchun barcha zarur choralar ko‘rilmoqda”, — deya bosh kotibning so‘zlarini keltirdi KXShT matbuot vakili.
Unga ko‘ra, Dushanbe shahrida bo‘lib o‘tgan KXShT yig‘ilishida Stanislav Zas Qirg‘iziston va Tojikiston xavfsizlik kengashlari kotiblari Risgeldi Musayev va Nasrullo Mahmudzoda bilan mavjud vaziyatni muhokama qildi.
Dushanbeda 29-aprel kuni KXShT Xavfsizlik kengashlari kotiblari qo‘mitasining yig‘ilishi, 27-aprel kuni esa KXShT mudofaa vazirlari kengashining yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi.
KXShT tarkibiga Qirg‘iziston, Qozog‘iston, Rossiya, Tojikiston va Belarus kiradi. Tashkilot “tinchlik, xalqaro va mintaqaviy xavfsizlik va barqarorlikni mustahkamlash, tashkilotga a’zo davlatlarning mustaqilligi, hududiy yaxlitligi va suverenitetini jamoaviy asosda himoya qilish” maqsadida yaratilgan.
BMT vaziyatni xavotir bilan kuzatmoqda
Birlashgan Millatlar Tashkiloti bosh kotibining rasmiy vakili o‘rinbosari Farxan Xakning aytishicha, BMT Qirg‘iziston va Tojikiston chegarasidagi vaziyatni xavotir bilan kuzatmoqda.
“Biz buni xavotir bilan kuzatmoqdamiz, hodisaga oid xabarlarni ko‘rdik. Shuningdek, Tojikiston ham, Qirg‘iziston ham o‘t ochishni to‘xtatish to‘g‘risida kelishib olganidan xabardormiz. Agar haqiqatan ham shunday bo‘lsa, biz kelishuvni mamnuniyat bilan qabul qilamiz”, — dedi Xak.
Uning qo‘shimcha qilishicha, BMT har ikki tomonni ham muzokaralar olib borishga va kelishmovchiliklarni tinch yo‘l bilan hal qilishga chaqiradi.
Yevropa Ittifoqi Tojikiston va Qirg‘izistonning sulh to‘g‘risidagi qarorini ma’qullamoqda
Yevropa Ittifoqining Markaziy Osiyo bo‘yicha maxsus vakili Piter Burianning tashabbusi bilan Tojikiston tashqi ishlar vaziri Sirojiddin Muhriddin bilan telefon orqali suhbat bo‘lib o‘tdi. Bu haqda Tojikiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi axborot xizmati xabar bergan.
Suhbat davomida tomonlar tojik-qirg‘iz chegarasidagi vaziyatni muhokama qildi. Tashqi ishlar vaziri Yevroittifoq vakiliga Tojikistonning Qirg‘iziston bilan chegara hududlaridagi mavjud vaziyat va o‘t ochishni to‘xtatish choralari hamda siyosiy va diplomatik vositalardan foydalangan holda vaziyatni yanada normallashtirish bo‘yicha erishilgan kelishuv to‘g‘risida xabar berdi.
“Yevroittifoqining Markaziy Osiyo bo‘yicha maxsus vakili Tojikiston rahbariyatining qo‘shni davlat bilan o‘t ochishni to‘xtatish to‘g‘risida kelishuvga erishish borasida oqilona qarorini mamnuniyat bilan qabul qildi”, — dedi Tojikiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi axborot bo‘limi.
Shuningdek, maxsus vakil chegarada qo‘shma loyihalar va dasturlarni amalga oshirish doirasida Yevropa Ittifoqi texnik ko‘mak ko‘rsatishga tayyorligini bildirdi.
Xitoy Qirg‘iziston va Tojikiston chegara mojarosini to‘g‘ri hal etishiga umid qilmoqda
“Xitoy chegaradagi mojaro yuzasidan tegishli xabarlarga e’tiborni qaratdi, bilishimizcha, tomonlar allaqachon o‘t ochishni to‘xtatish to‘g‘risida kelishuvga erishgan”, — dedi Xitoy Tashqi ishlar vazirligi vakili Van Venbin.
Uning ta’kidlashicha, Qirg‘iziston ham, Tojikiston ham do‘stona qo‘shnilar va Xitoyning har tomonlama strategik sheriklari hisoblanadi.
“Biz umid va ishonch bildiramizki, tomonlar ziddiyatlar va kelishmovchiliklarni o‘zaro hurmat va do‘stona maslahatlashuvlar asosida hamda mintaqada tinchlik va barqarorlikni saqlash bo‘yicha birgalikdagi sa’y-harakatlar asosida to‘g‘ri hal qiladi”, — dedi diplomat.
Eslatib o‘tamiz, Qirg‘iziston va Tojikiston chegarasidagi nizo Isfara daryosi yuqori oqimlaridagi “Golovnoy” suv taqsimlash punkti yaqinida boshlandi, mazkur joyni ikkala davlat vakillari ham o‘zlariniki deb hisoblaydi. 29-aprelda ikki davlat harbiylari o‘rtasida otishma sodir bo‘lgan. 30-aprel kuni Qirg‘iziston prezidenti Tojikiston bilan chegaradagi vaziyat barqarorlashganini ma’lum qildi. Qirg‘iziston Sog‘liqni saqlash vazirligining so‘nggi ma’lumotlariga ko‘ra, mojaroda jabrlanganlar soni 134 kishiga yetdi, 13 kishi vafot etdi.
Izoh (0)