Озиқ-овқат саноати уюшмаси раиси Баҳодир Умиршайхов Ўзбекистонда ўсимлик ёғи нархларининг ошиб кетгани тўғрисидаги муҳокамаларга ўз фикрини билдирди, деб ёзади «Халқ сўзи Online».
Ўсимлик ёғи нархларининг кўтарилгани бир эмас, бир қанча омилларга боғлиқ, десак, адашмаймиз. Энг аввало, ташқи жаҳон бозорларида озиқ-овқат маҳсулотлари нархларининг ошиши мазкур ҳолатни юзага келишига замин яратди. Маълумотларга кўра, жаҳон бозорида пахта, газ, нефть ва электр энергияси нархи пасайиб, озиқ-овқат маҳсулотлари нархи ошиб боряпти. Хусусан, ўсимлик ёғи нархи ўртача 20-25-фоиз ўсган. Кўплаб давлатлар ун, дон, гуруч, картошка каби ёғ-мой маҳсулотларини экспорт қилишга чекловлар ўрнатган.Аввалроқ Монополияга қарши курашиш қўмитаси ички бозорда ўсимлик ёғи нархлари кескин ошгани билан боғлиқ вазиятни таҳлил қилиш бўйича олиб борилган ўрганишлар натижасини эълон қилганди. Таъкидланишича, ички бозорларда нархлар кескин ўсишига ташқи жаҳон бозорларида нархлар ошиши ва ўтган ҳосил йилида етиштириш ҳажмлари нисбатан камроқ бўлиши муносабати билан асосий етказиб берувчилардан бўлган қўшни давлатларда кунгабоқар ёғи ва уруғи экспортига юқори божхона божлари белгиланиши тартиби муддати узайтирилиши ҳам таъсир этган.Нархларнинг кўтарилишига иккинчи омилни ўсимлик ёғи импорти харажатлари таннархи билан бевосита боғлашимиз мумкин. Статистик маълумотларга қараганда, мамлакат аҳолисининг ўсимлик мойига бўлган йиллик талаби 475 минг тоннани ташкил этади. Аммо ёғ-мой корхоналари томонидан 259 минг тонна ўсимлик ёғи ишлаб чиқарилиб, маҳаллий ишлаб чиқарувчилар томонидан аҳоли эҳтиёжининг 55 фоизга таъминланмоқда. Ички бозор эҳтиёжининг 45 фоизи эса импорт ҳисобига тўлдирилмоқда. Ўтган ҳосил йилида маҳсулот етиштириш ҳажмлари нисбатан камроқ бўлиши, бунинг ортидан қўшни давлатларда кунгабоқар ёғи ҳамда уруғи экспортига юқори божхона божлари белгиланиши тартиби муддатининг узайтирилиши ва унинг натижасида, импорт харажатларининг ошиши ўсимлик ёғи нархларининг кўтарилишига олиб келди.
Ўсимлик ёғи импорти ҳажмини камайтириш борасида ҳозирда Озиқ-овқат саноати уюшмаси томонидан таклиф ва лойиҳалар ишлаб чиқилмоқда. Мамлакатда ўсимлик ёғи ишлаб чиқариш қуввати 425 минг тоннани ташкил этади. Бу кўрсаткичда ишлаб чиқариш учун фақатгина экин хом ашё базаси етарли даражада эмас. Мазкур масалани ечиш мақсадида, айни кунларда уюшма томонидан озиқ-овқат маҳсулотлари етиштирувчиларга мойли экинлар етиштиришни кўпайтириш бўйича тарғибот-ташвиқот ишлари олиб борилмоқда.
Баҳодир Умиршайхов, Озиқ-овқат саноати уюшмаси раиси
Изоҳ (0)