Янги тадқиқот натижаларига кўра, қаҳва, какао ва бошқа маҳсулотларнинг ривожланган мамлакатларга импорт ҳажмининг ортиши тропик ўрмонларга тобора кўпроқ хавф туғдирмоқда. Бу ҳақда Tengrinews хабар берди.
Nature Ecology & Evolution илмий журналида чоп этилган тадқиқотга кўра, Буюк Британия ва бошқа ривожланган мамлакатларда қаҳвага талабнинг ўсиши йилига бир киши учун тўртта дарахтнинг кесилишига сабаб бўлади.
Тадқиқот муаллифлари бўлган Инсон ва табиат тадқиқоти институти (RIHN — Research Institute for Humanity and Nature)нинг доценти Кейитиро Канемото ва катта илмий ходим Нгуен Тьен Хоангонинг сўзларига кўра, халқаро савдо кўламининг кенгайиши иқлим ва биохилма-хиллик учун фойдадан кўра, кўпроқ зарар келтиради. Тадқиқотда 2001 йилдан 2015 йилгача бўлган даврда дунёдаги ўрмонлар қисқаришининг глобал ҳолати кўриб чиқилган.
Ўрмонлар қуруқликнинг тахминан учдан бир қисмини эгаллайди. Бундан ташқари, тропик ўрмонлар барча ўсимлик ва ҳайвонларнинг 50 фоизидан 90 фоизигача қисми учун яшаш жойи ҳисобланади. Шунингдек, улар иқлим учун ҳал қилувчи аҳамиятга эга ҳисобланади, чунки улар катта миқдордаги карбонат ангидридни ютади ва сақлайди.
Лекин Амазонка, Марказий Африка, Индонезия ва Осиёнинг баъзи қисмларида сўнгги ўн йиллик давомида янада кўпроқ дарахт кесилди. Юқори аниқликдаги ўрмон хариталари ва глобал таъминот занжирининг батафсил модели ёрдамида тадқиқотчилар қайси мамлакатларнинг истеъмолчиларидаги соя, какао ва ёғоч каби маҳсулотларга бўлган талаб туфайли ўрмонларнинг кесилишига сабаб бўлгани ҳақида батафсил маълумот тўплай олди. Бу каби экинларни экиш учун ҳам ўн минглаб гектар ўрмонлар кесилади.
«Катта еттилик»нинг (G7) бешта мамлакатида талаб натижасида 90 фоиздан ортиқ ўрмон шу давлатлар чегаралари ташқарисида кесилган. Бундан ташқари, уларнинг сезиларли қисми тропик ўрмонларга таъсир кўрсатган.
Германияда какао истеъмоли Кот-д’Ивуар ва Гана ўрмонларига энг катта хавф туғдиради. Шунингдек, япониялик истеъмолчиларнинг кунжут, ваниль ва пахтага бўлган талаби Танзаниянинг тропик ўрмонларига хавф солади.
Хитойлик истеъмолчилар талаби Шимолий Лаос ўрмонларининг кесилишига жавобгар ҳисобланади, чунки бу ердаги майдонлар каучук плантацияси учун тозаланмоқда. АҚШда эса Камбожанинг ёғочи, Либериянинг каучуги, Гватемаланинг мева ва ёнғоқлари, шунингдек, Бразилиянинг соя мол гўшти каби маҳсулотларига талаб юқори.
«Бу тадқиқот ривожланган мамлакатлар, хусусан, G7 давлатларидаги талаб дунё ўрмонлари ва биохилма-хилликка зарар етказмоқда. Йирик мамлакатлар истеъмол қилинадиган маҳсулотларга қараб ўрмонларнинг кесилишига турлича таъсир кўрсатишини аниқладик», — деб таъкидлади Хоанго.
Маълумот учун, 2002 йилдан 2019 йилгача инсониятнинг фаолияти 600 минг квадрат километр ўрмонни вайрон қилди, бу деярли Франция ҳудуди билан тенг майдон ҳисобланади. Ёши улуғ тропик ўрмонларнинг 34 фоизи йўқ қилинди ва яна 30 фоизи чириб, нобуд бўлган.
Изоҳ (0)