«Дарё» коронадайжестида ўтган бир кеча-кундуз ичида дунёда юз берган коронавирус билан боғлиқ воқеалар ривожи ҳақида маълумот бериб ўтамиз.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти Хитойга сафар якунлари бўйича ҳисобот эълон қилишдан бош тортди
Хитойнинг Ухань шаҳрида SARS-CoV-2 коронавирусининг келиб чиқишини тадқиқ қилган Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) экспертлари гуруҳи сафар ҳақида оралиқ ҳисоботни эълон қилмайди. Гуруҳга раҳбарлик қилган Питер Бен Эмбарек миссия ҳақида бир йўла тўлиқ ҳисобот тақдим этилишини айтди. У яқин ҳафталарда эълон қилинади ва асосий хулосалардан иборат бўлади. Мутахассисларнинг очиқ хатида айтилишича, Хитойда деярли бир ой давомида тадқиқот олиб борган ЖССТ вакилларига вируснинг келиб чиқиш манбаларини ўрганиш учун етарлича имконият берилмаган. Ҳар қандай ҳисоботларни эълон қилишдан олдин эса сиёсий муросага келиш керак, чунки уларни Хитой томони маъқуллаб бериши керак. Ишончли ҳисобот тайёрлаш учун 2019 йил охиридаги касалланиш ҳолатлари бўйича тиббий ҳужжатлардан янада тўлиқ фойдаланиш учун рухсат керак, деб ҳисоблайди мутахассислар. Уларнинг фикрича, «ҳақиқатда мустақил жамоа томонидан манфаатлар тўқнашувисиз ҳамда қайсидир мамлакатнинг назоратисиз» янги тадқиқот ўтказилиши керак.ХХР ҳукумати коронавирус инфекциясига чалиниш бўйича дастлабки ҳолатларни 2019 йил декабрь ойининг бошида расман эълон қилганди. Касаллик биринчи бўлиб Хубэй вилоятининг маркази Ухань шаҳрида аниқланган. Ҳукумат берган маълумотга кўра, денгиз маҳсулотлари бозори вирус тарқалишининг манбаси бўлган.
Аввалроқ ЖССТ мутахассислари Хитой ҳукуматининг 2019 йил декабрь ойида Ухань шаҳрида қайд этилган коронавирус бўйича дастлабки 174 та ҳолат тўғрисида маълумот олиш учун юборилган сўровларни рад этгани ҳақида маълум қилган. Бу ЖССТ мутахассисларига вируснинг қачон ва қандай тарқалишига оид дастлабки босқичлар ҳақида ўз таҳлилларини ўтказишга имкон бермаган.
Коронавирусга қарши вакциналар билан боғлиқ вазият
Аргентинада шаҳар мери Россия президенти Владимир Путиннинг портретини тутган ҳолда Россиянинг коронавирусга қарши «Спутник V» вакцинаси билан эмланди. «Мен Владимир Путиннинг фотосуратини олиб келишимга сабаб, мен у билан фахрланаман, ҳамма унинг бизни заҳарламоқчи эканлиги ҳақида гапирганди, аммо у бизнинг ҳаётимизни қутқаряпти», — деди Буэнос-Айрес провинциясидаги Роке Перес шаҳар мери Хуан Карлос Гаспарини.
Аргентинада Россия вакцинаси ўтган йил декабрида маъқулланган эди. У «Спутник V»дан фойдаланишга расман рухсат берган иккинчи мамлакатга айланганди (Россия вакцинасини маъқуллаган биринчи мамлакат — Беларусь).
«Спутник V» вакцинаси айни пайтга қадар 45 мамлакатда маъқулланган. Ундан фойдаланишга охирги бўлиб рухсат берган мамлакатлар Ироқ ва Лаосдир. Шри-Ланка ҳукумати эса «Спутник V»дан фавқулодда фойдаланиш учун рухсат берди. Хабарларга кўра, Россия томони Шри-Ланкага бепул асосда 300 минг доза препаратни тақдим этишга рози бўлган.
Евроиттифоқ эса Россия вакцинасини етказиб бериш ҳақида ҳеч қандай музокаралар олиб бормаётганини маълум қилди. Аввалроқ Европа дори воситалари агентлиги (EМА) «Спутник V» вакцинасини устида экспертиза ўтказишни бошлагани хабар берилганди. Агентлик вакцинанинг самарадорлик, хавфсизлик ва сифат жиҳатидан Евроиттифоқ стандартларига қанчалик мос тушишини баҳолайди.
Регулятор Россия вакцинасини маъқуллаган тақдирда ҳам, бу дорининг Европага етказиб берилишини англатмайди, деди Еврокомиссия вакили.
Хитойда айни пайтда коронавирусга қарши 17 та вакцина клиник синовлар босқичида турибди. Шуларнинг тўрттаси Давлат озиқ-овқат маҳсулотлари ва дори воситалари устидан назорат бўйича бошқармаси томонидан қўшимча шартлар билан бозорга чиқиш учун маъқулланган, яна кўпчилиги эса хорижда клиник тадқиқотларнинг учинчи босқичини ўтказиш учун рухсат олган.
Камбағал давлатларни коронавирусга қарши вакциналар билан таъминлаш бўйича COVAX дастури доирасида Судан ва Лесото мамлакатларига вакцинанинг биринчи партиялари етказиб берилди. Бу ҳақда БМТ бош котибининг расмий вакили Стефан Дюжаррик маълум қилди. Суданга 800 мингдан ортиқ, Лесотога 36 минг дозада дори етказилган. Вакцина айнан қайси компания томонидан ишлаб чиқилгани ҳақида маълумот берилмади.
Шунингдек, COVAX глобал ташаббуси доирасида Молдова ҳам COVID-19’га қарши вакциналарни қабул қилиб олди. Уларнинг миқдори 14,4 минг фуқарони эмлаш учун етарли бўлади.
COVAX доирасида 2021 йилнинг охиригача коронавирусга қарши 2 миллиард доза вакцина ишлаб чиқарилиши ва бутун дунё бўйлаб тақсимланиши керак. COVAX доирасида дунёда биринчи бўлиб Гананинг 76 ёшли президенти эмланган эди. Ушбу дастур бўйича вакцина етказилган иккинчи давлат эса Ангола бўлди.
Американинг Moderna компанияси томонидан ишлаб чиқилган коронавирусга қарши вакцина тери тошмалари кўринишидаги иккиламчи таъсирни келтириб чиқариши мумкинлиги аниқланди. Тадқиқотчилар 30 минг Кишида вакцинага нисбатан реакцияни ўрганиб чиққанида, шундай ножўя таъсирлар 12 кишида препаратнинг биринчи дозаси киритилганидан кейин бир неча кун ўтиб пайдо бўлган. Ўртача олганда яллиғланиш ва тошмалар саккизинчи куни юзага келган. Антигистамин дорилар, стероид гормонлар ва антибактериал даволаниш йўллари орқали симптомлар олти кундан кейин йўқолган. Moderna’нинг иккинчи дозасидан кейин ҳам баъзи иштирокчиларда худди шу белгилар юзага келган.
Европанинг баъзи мамлакатларида COVID-19 билан боғлиқ вазият мураккаблашмоқда
Германия Бундестаги мамлакатда коронавирус пандемияси туфайли жорий қилинган умуммиллий эпидемия режимини яна уч ойга — 30 июнгача узайтирди. Аввалроқ Германияда умумий карантин режими 28 мартга қадар узайтирилган эди, аммо чекловларни юмшатиш 8 мартдан бошланиши мумкин. Хусусан, ҳар 100 минг аҳолига 50 тадан камроқ касалланиш ҳолати тўғри келадиган ҳудудларда китоб ва гул дўконлари, шунингдек, боғдорчилик бозорлари очилади. Бундан ташқари, ҳукумат музей, галерея, ботаника боғлари ва ҳайвонот боғларини олдиндан буюртма қилинган якка ташрифлар учун очиши ҳамда дўконларга имтиёзлар жорий қилиши мумкин.Шунингдек, Венгрия ҳукумати ҳам коронавирус тарқаилиши сабабли киритилган чекловларни кучайтирмоқда. 6 мартдан мамлакатда кўпчилик корхоналар, хусусий мактаблар ва боғчалар ёпилади, мамлакат чегараларидаги назорат эса кучайтирилади. Чекловларнинг қатъийлаштирилиши мамлакатдаги COVID-19 учинчи тўлқини билан боғлиқ. Венгрия бош вазири аппарати раҳбари Гергел Гуляш сўзларига кўра, учинчи тўлқин иккинчисига нисбатан кучлироқ акс этмоқда.
Словакияда ҳам коронавирус билан боғлиқ вазият оғирлашмоқда. У вирусга чалинган ва касалхонага ётқизилиши керак бўлган беморларни жой етишмаслиги туфайли бошқа мамлакатларга юбормоқда. Хусусан, биринчи беморлар 4 март куни Польшага юборилган, шунингдек, Германия ёрдам бериш ва беморларни қабул қилишга тайёрлигини билдирган. 3 март ҳолатига, Словакиянинг жами 5,5 миллион аҳолисининг 314 минг нафари коронавирусга чалинган, 74 минг киши вафот этган. Бир кеча-кундузда 3,3 минг Кишида вирус аниқланган.
Изоҳ (0)