Америка Қўшма Штатлари ва Франция олимлари COVID-19 пандемиясининг 2021 йилдаги ривожланиш моделини ишлаб чиқди. Уларнинг прогнозларига кўра, навбатдаги тўлқин ёзнинг бошида юзага келади. Тадқиқот натижалари medRxiv сайтида эълон қилинди, деб ёзмоқда «РИА Новости».
COVID-19 пандемиясининг биринчи тўлқинида аксарият мамлакатлар эпидемияга қарши жиддий чораларни кўрди, хусусан, корхона ва таълим муассасаларини ёпиш, вирус юқиш манбасини аниқлаш ва ижтимоий масофани сақлаш сингари. Мазкур чекловлар вакцинасиз ҳам вирусга чалиниш устидан назорат ўрнатишга ёрдам берган бўлса-да, улар такрорий инфекция тўлқинларининг олдини олиш учун етарли эмас.
Аксарият мамлакатларда оммавий эмлаш аллақачон бошланганига қарамай, бошқа бир жиддий муаммо — вируснинг янги, юқумлироқ вариантлари ҳам пайдо бўлди. Жумладан, Британияда B.1.1.7 деб аталадиган штамм аниқланди, Бразилия ва Жанубий Африкада хавфлилик даражаси ундан кам бўлмаган штаммлар пайдо бўлди.
Сиэтлдаги Фред Хаттинсон номли саратон тадқиқотлари маркази ва Франциянинг Гренобль-Альп университети мутахассислари 2021 йилдаги пандемия ривожланишини башорат қилувчи модель ишлаб чиқди.
Тадқиқот муаллифларнинг таъкидлашича, SARS-CoV-2 вируси тўлиқ ўрганилганлигига қарамай, янги штаммларнинг юқумлилик даражасини баҳолашдаги тафовутлар ва уларга қарши вакциналарнинг қай даражада самарадорлиги тўғрисида маълумотларнинг етишмаслиги туфайли келгуси тўлқинларнинг юз бериш вақти ва кўлами борасида катта ноаниқликлар мавжуд. Бироқ симуляция натижалари шуни кўрсатдики, навбатдаги тўлқин қачон юз берса ҳам тезкор эмлаш ва изоляция режимини эртароқ жорий этиш ўлимлар сонини сезиларли даражада камайтириши мумкин.
Муаллифлар вакцинация жараёнида юзага келадиган қийинчиликларни алоҳида таҳлил қилди. Улар Вашингтон штатининг Кинг округини синов ҳудуди сифатида олди ва аҳолининг эмланиш даражаси, вакцинанинг самарадорлиги ва изоляция чораларини жорий этиш ёки енгиллаштириш чегаралари каби ўзгарувчан параметрлар билан ҳар хил сценарийларни моделлаштиришди.
Мақсад ўзгаришлардан қай бири инфекция ва ўлим даражасига катта таъсир кўрсатишини аниқлаш ва изоляцияда ўтадиган оптимал вақтни ҳисоблаш эди. Тадқиқотчиларнинг таъкидлашича, уларнинг модели касаллик даражаси пастроқ ёки юқори, эмлаш дастурлари турлича бўлган бошқа ҳудудларда ҳам ишлайди.
Барча сценарийларга кўра, ёзнинг бошида вируснинг янги, юқумлироқ вариантлари доминант бўлиб қолади. Шу билан бирга, ўлим даражаси, касалхонага ётқизиш ва касалликларнинг умумий сони ўтган йилга нисбатан паст бўлади (карантин чекловлари ўз вақтида ўрнатилиш шарти билан). «Моделлаштириш натижаларига кўра, юқумлироқ штаммларда қисман изоляция жорий қилиниши учун юқори рақамлар белгиланиши сабабли жон бошига инфекция ва ўлимларнинг умумий сони ортиши мумкин деб тахмин қилинмоқда»,— деб ёзади тадқиқот муаллифлари.
Шунингдек, аҳолини эмлаш даражаси ҳамда янги штаммларга қарши вакциналарнинг самарадорлиги инфекция тарқалишининг олдини олиш ҳамда кўплаб одамларнинг ҳаётини сақлаб қолишда муҳим аҳамият касб этади.
Аввалроқ Bloomberg коронавирус пандемияси қачон тугашини ҳисоблаб чиққани ҳақида хабар берилганди. Ҳисоб-китоблар учун вакциналар ҳажми асос қилиб олинди, чунки илмий жамоатчилик фикрига кўра, пандемияни енгиш учун дунё аҳолисининг 70-85 фоизи эмланиши керак.
Изоҳ (0)