The New York Times: Хитой коронавируснинг хавфини камайтириб кўрсатиш учун 100 минглаб интернет-троллардан фойдаланган

Хитой ҳукумати 2020 йилнинг бошида коронавируснинг хавфини камайтириб кўрсатиш ва назорат уларнинг қўл остида эканлиги ҳақида таассурот уйғотиш учун интернет-троллардан фойдаланган. Бу ҳақда The New York Times ва ProPublica томонидан олиб борилган суриштирувда гап боради, деб ёзмоқда Meduza.

Қайд этилишича, The New York Times ва ProPublica хакерлардан 3200 дан ортиқ ҳукумат кўрсатмалари ва 1800 дан ортиқ хизмат қайдларини олган.

Ҳужжатлардан маълум бўлишича, Хитойнинг Киберҳудуд маъмурияти — мамлакат Коммунистик партиясининг марказий қўмитасига бўйсунадиган агентлик бундай кўрсатмаларни январь ойининг бошидан чиқаришни бошлаган. Ўша вақтда расмий маълумотлар бўйича кунига бир неча кишида касаллик аниқланган. дастлаб ҳужжатлар янгиликлар сайтларига фақат ҳукумат томонидан тасдиқланган ва эълон қилинган материаллардан фойдаланиш, шунингдек, касалликни 2002 йилда тарқалган атипик пневмония билан таққослашдан тийилиш ҳақида кўрсатма берган, бироқ ўша вақтда ЖССТ мазкур икки касалликнинг ўхшашлиги ҳақида гапира бошлаганди.

Февраль ойининг бошида Хитой раиси Си Цзиньпин иштирокида ўтган мамлакатнинг олий раҳбарияти йиғилишида Киберҳудуд маъмурияти жаҳон оммаси фикрига таъсир қилиш ҳақида вазифа олган. Кўрсатмалар аниқроқ бўлган: уларнинг кўпчилигида «жамиятда ваҳимани юзага келтирмаслик учун» вирус ҳақидаги ҳар қандай салбий хабарни илгари суриш мумкин эмаслиги қайд этилган. Хусусан, янгиликларнинг сарлавҳаларида ва изоҳларда вирусга нисбатан «даволаб бўлмайдиган» ёки «ўлимга олиб келувчи» сўзларидан, шунингдек, карантин чоралари ҳақида гапирилганда «изоляция» сўзидан фойдаланмаслик талаб қилинган.

Янгилик сайтларига ва шарҳловчиларга шифокорларнинг қаҳрамонона ҳаракатларига урғу бериш, шунингдек, вирусга қарши курашда коммунистик партиянинг ролини алоҳида кўрсатиш бўйича кўрсатма берилган.

The New York Times’нинг қайд этишича, 6 февралда шифокор Ли Венляннинг вафот этиши ортидан хитойлик цензурачилар катта қийинчиликларга дуч келди. Бу шифокор 2019 йилнинг декабрь ойида янги касалликнинг хавфи ҳақида оммавий равишда огоҳлантирган. Ижтимоий тармоқлардаги норозиликларни янгилик сайтларига шифокорнинг ўлими ҳақида пуш-хабар жўнатишни тақиқлаш ёрдамида, шунингдек, шифокорнинг исми билан қолдирилган ҳештегларни ижтимоий тармоқлардан босқичма-босқич ўчириш йўли билан сўндиришга эришилди. Шу билан бир вақтда минглаб троллар энг муҳокамалар қаторига бошқа мавзуларни чиқарди, ижтимоий тармоқлар модераторлари эса WeChat дастуридаги ёпиқ гуруҳлар устидан назоратни кучайтирган.

Тадқиқотчиларнинг ҳисоб-китобларига кўра, Хитойда юз минглаб одамлар интернет-тролл сифатида ишлайди, уларнинг кўпчилиги давлат хизматчилари ва қуйи даражадаги партия ходимлари, шунингдек, университет талабалари ва ўқитувчилари ҳисобланади. Уларнинг ишини қулайлаштириш учун расмийлар йирик дастурий таъминотчилар билан давлат харидлари доирасида шартнома имзолайди — дастурчилар тролларга тезлик билан керакли постларга лайк ва изоҳлар қўшишга имкон берувчи қулай интерфейсга эга дастур яратади, менежерлар эса тролларга вазифа беради, уларнинг бажарилишини ва тўловни назорат қилади.

Гуанчжоу шаҳридаги троллар учун чиқарилган кўрсатмалардан бирига кўра, 400 та белгидан ортиқ оригинал пост учун троллар 25 долларгача олиши мумкин, салбий изоҳни белгилаганлик учун 40 сент тўланади. Керакли постни бўлишиш 1 сентга баҳоланади.