18 август куни ҳарбий давлат тўнтариши вақтида исёнчилар томонидан қўлга олинган Мали президенти Иброҳим Бубакар Кейта 27 августда озод қилинди. Бу ҳақда Le Figaro нашри исён кўтарган ҳарбийлар вакилининг маълумотига таяниб хабар қилган.
«У бугун тонгда озод қилинди ва ўз уйига қайтди», – дея исён кўтарган ҳарбий Жибрия Майги сўзларини келтирган газета.
Малида 18 август куни ҳарбийлар томонидан исён кўтарилганди. Қўзғолон пойтахт Бамако яқинидаги Кати шаҳрида жойлашган катта ҳарбий базада бошланган. Исёнчилар президент Кейта ҳамда бош вазир Бубу Сиссени ҳибсга олган. Ушбу воқеадан кейин Кейтанинг ўзи ҳам истеъфога чиқиши ҳақида баёнот берган.
Ҳукуматни қўлга олган ҳарбийлар «Халқни қутқариш миллий кенгаши» тузилганини эълон қилди.
Евроиттифоқ давлат тўнтаришини қоралаган. БМТ бош котиби Антониу Гутерриш Кейта ҳамда Сиссени гаровдан озод этишни талаб қилган. Франция Эммануэль Макрон ҳам ушбу ҳаракатларни танқид қилган.
Малидаги фаол норозилик намойишлари 2020 йил март ойида бошланган. Мухолифат кучлари Конституцион суднинг парламент сайловларининг натижаларини бекор қилгани ва Кейтанинг партияси парламентдаги кўпчилик ўрнини сақлаб қолганидан норози бўлган.
Кейинчалик вазият оммавий намойишларга айланиб кетди. Норозилик билдираётганлар қашшоқлик, коррупция ва экстремистик гуруҳларнинг фаоллашиб кетганига қарши чиқмоқда. Норозиликлар оқибатида аҳоли ҳамда полиция кучлари билан тўқнашув кузатилган.
Президент Иброҳим Бубакар Кейта 2013 йилдан бери (2018 йилда иккинчи марта президентлик сайловларида ғолиб чиққан) давлат раҳбари сифатида ишлаб келмоқда ва уни Франция ҳукумати қўллаб-қувватлайди. Кейтанинг ҳукмронлик даврида франциялик ҳарбийлар «Сервал» антитеррорчилик операциясини ўтказди, 2014 йилда ушбу ҳаракат номи «Барҳан» номига ўзгарган. Франция собиқ колонияси бўлган Малида франциялик ҳарбийлардан ташқари, миллати француз бўлган аҳоли вакиллари ҳам истиқомат қилади, франциялик мутахассислар ишлайди.
Кейтанинг президентлик даврида коррупцион можаролар кузатилган ва миллатлараро жанжаллар содир бўлган. 2019 йил мартида мамлакатда тинч аҳолини оммавий равишда қириш каби салбий ҳолатлар учраган. Коррупция туфайли армиянинг моддий таъминоти ёмонлашган ҳамда уларнинг маоши кечикиб тўланган. Париж томонидан Мали ҳукуматини очиқдан очиқ қўллаб-қувватлаш мамлакат аҳолисида французларга қарши кайфиятни шакллантирган.
Исён кўтарган ҳарбийлар ўтиш даври учун янги президент сайлашни таклиф қилмоқда.
«Ўтиш даври учун ҳарбийлар ёки фуқаролар орасидан вақтинча президент сайланади ва кенгаш таъсис қилинади. Биз фуқаролик жамияти, мухолиф партиялар ва сиёсий кўпчилик билан ушбу қийинчиликлар даври ортда қолишини истайдиган ҳамма билан мулоқотда бўлиб турибмиз», — дея France 24 каналига интервью берган исёнчилар вакили, полковник Исмоил Ваге.
Ғарбий Африка мамлакатлар иқтисодий иттифоқи (ECOWAS) Малига олий тоифадаги вакиллар делегациясини юборган ва улар конституцион тартибнинг қайтарилиши ҳамда бу борада керакли чоралар кўрилишини таъминлайди. ECOWAS ҳам Кейтанинг озод қилинишини сўраган.
Изоҳ (0)