«Маърифат» газетасининг махсус мухбири, Ўзбекистон Журналистлари ижодий уюшмаси Фарғона вилояти бўлими аъзоси Шарифа Мадраҳимованинг сўзларига кўра, у озиқ-овқат ярмаркасини суратга олгани учун Фарғона вилояти Учкўприк тумани Ички ишлар бўлимида ушлаб турилган. Бу ҳақда Мадраҳимова «Human.uz» нашрига интервью берган.
Журналистнинг сўзларига кўра, ёзиб олиш жараёнида ҳоким котиби телефонини ундан тортиб олишга уринган, ИИБга келганидан кейин эса қурилмадаги ёзувлар ўчириб ташлангани маълум бўлади.
Воқеалар хронологияси бўйича, 15 апрель куни Учкўприк туман ҳокимлиги матбуот хизмати маҳсулотлар нархлари юқорилиги ҳақидаги хабарларга жавоб тариқасида деҳқон бозори ҳудудида доимий фаолият кўрсатувчи қишлоқ хўжалиги ҳамда озиқ-овқат маҳсулотлари ярмаркаси ташкил этилгани ҳамда туман марказидан олис ҳудудлар ва кўп қаватли уйлар атрофида кўчма дўконлар фаолияти йўлга қўйилганини маълум қилган. Хабарда картошка 3500 сўм, сабзи 1000 сўм, тухум 600 сўм, ўсимлик ёғи 38 000 сўм, ун 3 000 сўм, макарон 5 000 сўм, шакар 5800 сўм, гўшт 40 000 сўмдан сотилаётгани билдирилган.
Мазкур хабар остидаги изоҳларда Шарифа Мадраҳимова кўрсатиб ўтилган нархлардан ажабланиб, ушбу хабар қилинишидан бир кун аввал сабзини 2000 сўм, шакарни 6500−7000 сўмдан олгани ҳақида ёзган. Яна бир фойдаланувчи эса тухумни 900 сўм, картошкани эса 5500 сўмдан олганини маълум қилади. Бошқа бир фуқаро ҳокимият келтириб ўтган нархларни тасдиқлаган.
Бунга жавобан Учкўприк тумани ҳокими Акмал Маҳмудалиев ярмарка 8 мартдан буён ўтказиб келинаётганини айтади. У журналистга маҳсулотларни бошқа жойдан сотиб олишни таклиф қилади. У етказиб беришда қисқа узилишлар бўлиши мумкинлигини тан олиб, аммо маҳсулотлар пасайтирилган нархларда сотилишини таъкидлайди. Маъмурият раҳбари баъзи нопок тадбиркорлар вазиятдан фойдаланиб қолишга уринаётганини маълум қилган.
Акмал Маҳмудалиев, шунингдек, хусусий тадбиркорларга маҳсулотларни қандай нархларда сотиш кераклигини айтиш қийинлигини таъкидлайди, чунки улар исталган жойда товар сотиб олиб, оширилган нархларда сотиши мумкин, дея қайд этган ҳоким. Туман маъмурияти раҳбари ҳар қандай вақтда унга шикоятлар билан қўнғироқ қилиши мумкинлигини айтган.
Шарифа Мадраҳимова ҳокимнинг ушбу сўзларини текшириб кўриш учун ярмаркани видеотасвирга олишга қарор қилган.
Журналист ярмаркада тасвирга олаётган вақтда ҳоким котиби Шоҳжаҳон Мўйдинов унинг қўлини қайириб, телефонини тортиб олишга ҳаракат қилади, бироқ бунинг уддасидан чиқа олмайди. У ички ишлар органлари ходимини ёрдамга чақиради. ИИБ ходими ўзини таништириб, аёлдан шахсига аниқлик киритиш учун ИИБга олиб боради. У ерда Шарифа Мадраҳимовадан журналистлигини тасдиқловчи ҳужжат кераклигини айтишади.
«Улар ‘Марифат’ газетасининг гувоҳномасини кўриб, ‘Сиз газетага ёзар экансиз, газетанинг журналисти экансиз, нимага тасвирга оляпсиз?’, деб сўрашди. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 29-моддасига кўра ҳар ким ахборот олиш, излаш ва уни тарқатиш ҳуқуқига эгалигини айтдим. ‘Журналист бўлмаган тақдиримда ҳам мен Ўзбекистон фуқароси сифатида ахборот олиш ҳуқуқига эгаман’. ‘Мақсадингиз нима?’ деб сўрашди, ‘Ҳокимнинг сўзларига жавоб бериш’, дея жавоб бердим. ‘Тўхтанг, ундай бўлса ҳокимдан сўраймиз’, дейишди, лекин ҳоким видеоселекторда экан, жавоб бермади. Шундан кейин ички ишлар бўлимида мени турли баҳоналар билан икки соатга яқин ушлаб ўтиришди», — деди у.
Унинг сўзларига кўра, у жиноий қидирув бўлимида Акмалжон Мадраҳимовнинг хонасида ушлаб турилган. Журналист унинг сўзларини хонада бўлган яна бир аёл ва унинг жияни тасдиқлаши мумкинлигини айтди.
«Шоҳжаҳон Мўйдинов менга газетада ишлаб туриб бекорга видеога олганимни айтди. Кейин улар журналист гувоҳномасининг ҳақиқийлигини текширишлари кераклигини айтишди, чунки унда амал қилиш муддати кўрсатилмаган», — дейди мухбир.
Шарифа Мадраҳимова уларни Журналистлар ижодий уюшмаси Фарғона вилояти бўлими раиси, айни вақтда Фарғона вилояти ҳокимлигининг матбуот котиби бўлиб ишлаётган Муҳаммаджон Обидов билан боғлаган. ИИБ ходимларининг сўзларига кўра, у ҳужжат ҳақиқий эмаслигини айтиб, «Журналистга қандай чора кўрсанглар, кўраверинглар» деган.
Мадраҳимованинг таъкидлашича, ИИБ ходими телефонни ундан олиб қўйган ва уни кўчада беришини, чунки ИИБ биносида фуқароларнинг телефон олиб юриш мумкин эмаслигини айтган.
«Бир дақиқадан кейин қайтишларини айтишди. Аммо улар Учкўприк тумани ИИБ бошлиғи ўринбосарининг хонасига кириб кетди. У ердан 15-20 дақиқадан сўнг чиқишди ва телефонни қайтариб беришди. Мени бу ерда ушлаб турмасликлари ёки менга қарши қонуний чоралар кўришлари кераклигини айтдим. Улар ҳокимдан жавоб кутаётганликларини айтишди. Мен ‘Бу ерда қонун ҳокимми? Нега ҳокимдан жавоб кутяпсиз?’, деб сўрадим. ИИБ бошлиғи номига ариза ёзиш учун оқ қоғоз беришларини сўраб, ёзишни бошлаган эдим, тўхтатишди ва кетишим мумкинлигини айтишди», — деди мухбир.
Журналист видеоконференцалоқа тарзидаги суҳбатда оқ қоғозда ўзи ёзишни бошлаган аризани ҳам кўрсатган. ИИБ биносидан чиққанидан кейин телефонидаги видеоёзув ўчирилганини пайқаган.
Ярмаркага қайтиб борганида ярмарканинг тарқатиб юборилганига гувоҳ бўлган. Деҳқонлар олиб келган маҳсулотларини сотиш учун йўл четлари, бурчакларда савдо қилишга мажбур бўлганини қайтганидан кейин тасвирга туширган видеоёзув орқали кўрсатиб берган.
Шарифа Мадраҳимова ушбу ҳодисалар юзасидан ариза ёзиб, кимнидир жавобгарликка тортиш мақсади йўқлигини, ҳозирги пандемия шароитида ҳамма нарсани тўғри тушуниш кераклигини қайд этган.
«Ундан ташқари, қилинган ишларнинг югур-югури кўп бўлади. Битта аризанинг орқасидан йиллаб ёки ойлаб югурадиган даражада вақти кўп одам эмасман. Мен бу масалани жамоатчиликка етказиб қўйдим, прокуратура, ички ишлар, ҳокимият вакиллари, балки, ўзларига хулоса чиқаришар», — дейди у.
«Менинг мақсадим кимнидир жазога тортиш ёки кимнидир ишдан бўшатиб юбориш эмас. Адолат қарор топиши керак. Ҳамма нарсани ўз оти билан аташимиз керак. Ҳамма нарса шаффоф бўлиши керак. Ишончли, асосли, шаффоф хабарлар бериш керак. Журналистларга тўсиқ қўйилмаслиги керак», — дея таъкидлайди Шарифа Мадраҳимова.
Журналистнинг айтишича, ҳокимлар ўз ҳаракатлари билан халқнинг Президентга бўлган ишончига путур етказмоқда.
«Агар рост гапиришга тўсиқ бўлса, майли рост гапирмасин, лекин ҳеч қачон ёлғон гапиришмасин. Ҳокимият — президент билан халқ ўртасидаги кўприк. Одамлар хулоса чиқаради: ҳокимият шунақа қиляптими, демак, юқорида ҳам, демак, президент ҳам шунақа қилади. Акс ҳолда, булар ўзича бунақа иш қилмасди, деган хулоса чиқаришади», — деган журналист «Human.uz» нашрига берган интервьюсида.
АОКА директорининг биринчи ўринбосари Дилшод Саиджонов «Маърифат» газетаси журналисти Шарифа Мадраҳимовадан Фарғона вилояти Учкўприк тумани ҳокимлиги томонидан ҳуқуқлари бузилганлиги тўғрисида мурожаат келиб тушгани ҳақида Telegram’даги каналида пост ёзиб, агентликнинг воқеликни диққат билан ўрганиб чиққани, якунда туман ҳокимлик вакиллари ҳамда туман ИИБ ходимлари томонидан «Оммавий ахборот воситалари тўғрисида»ги ва «Журналистларнинг касбий фаолиятини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонунлар ҳамда Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси нормалари бузилиши эҳтимоли юзасидан вазиятга ҳуқуқий баҳо беришни сўраб, Бош прокуратурага мурожаат қилганини билдирган. Саиджоновнинг ёзишича, Бош прокуратура масалани ўрганмоқда ва натижалари бўйича ўз қарорини билдиради.
«Очиқлик сиёсати давлат идораларидан халқ билан яқин мулоқот ўрнатиш, фуқароларнинг сўровлари, муаммолари ва таклифларига ўз вақтида жавоб беришни талаб қилади. Ушбу мулоқотни олиб боришда оммавий ахборот воситалари ва блогерлар беқиёс рол ўйнайди, улар халқимизга ахборот етказишда барча давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларига катта ёрдам кўрсатмоқда. Улар, шунингдек, давлат идоралари матбуот хизматининг таянчи ҳисобланади.
Агентлик барча давлат идоралари ахборот соҳасида мамлакат қонунчилигини ҳурмат қилишлари ва конструктив танқидни тўғри қабул қилишлари шарт деб ҳисоблайди, чунки ОАВ ва блогерлар идораларнинг обрўси ва ҳаракатларига путур етказиш мақсадида танқид қилишмайди, балки шу орқали уларга фуқароларнинг маълум муаммоларини кўришларига имкон бериш учун давлат органлари фаолиятидаги, хусусан жамиятни хабардор қилишдаги хатолар, камчиликлар ва уларни халқимиз манфаатларига мос равишда тезда бартараф этиш учун меҳнат қилишади», — деб ёзган Саиджонов.
Изоҳ (0)