Новосибирск давлат университети ҳамда Нефть-газ геологияси ва геофизикаси институти тадқиқотчилари қадимда ягона Арктида палеоқитъаси мавжуд бўлганини исботлади. Бу ҳақда National Geographic хабар бермоқда.
Илмий ишда Шимолий Муз океанидаги орол архипелагларида сўнгги 20 йил давомида ўтказилган тадқиқотлар давомида тўпланган палеомагнит маълумотларидан фойдаланилган. Геологлар қадимги тоғ жинсларида уларнинг пайдо бўлиш давридан сақланиб қолган магнит майдонлари тавсифини ўрганиб, шу асосда уларнинг табиати ва келиб чиқишини аниқлади.
Тадқиқот натижалари аввал тахмин қилинганидек битта эмас, балки иккита Арктика қитъаси бўлганини кўрсатди. Улардан биринчиси (олимлар уни Арктида-I деб атаган) тахминан бир миллиард йил аввал пайдо бўлган ва 750 миллион йил аввал парчаланиб кетган нисбатан йирик қитъа — Родиниянинг бир қисми бўлган. Арктида-I ҳам кейинчалик алоҳида бўлакларга ажралиб кетган.
Тадқиқотга кўра, тахминан 250 миллион йил аввал қитъанинг иккинчи туғилиши юз берган — Арктида-II пайдо бўлган. У Арктида-I таркибидан ажралиб чиққан қисмлардан ташкил топган, бироқ Арктида-I нинг бўлакларидан фарқли равишда экваторда эмас, балки айнан ҳозирги Шимолий Муз океани ўрнида юзага келган.
Ҳозирги кундаги Франс-Иосиф ери, Шпицберген архипелаги, Шимолий Ер архипелаги ва Таймир яриморолининг шимолий соҳиллари билан бирга Кар денгизи шельфи, Новосибирск ороллари, Шарқий Сибир денгизи шельфи, Чукотка ва шимолий Алясканинг қитъа ҳудудлари билан бирга Чукотка денгизи, Элсмир ороли ва Гренландия яқинидаги бошқа ороллар билан биргаликдаги Шимолий Американинг орол тузилмалари Арктида-II нинг қолдиқлари ҳисобланади.
Изоҳ (0)