Biz atrofimizdagi hamma narsani yorqin quyosh nurida ham, deyarli to‘liq qorong‘ilikda ham ko‘ramiz. Ammo ko‘zning to‘r pardasi quyoshning ko‘zni qamashtiruvchi nurlari oldida himoyasiz, shuning uchun unga ko‘zoynaksiz qaramaslik kerak.
Quyida ko‘zni ultrabinafsha nurlarining zararli taʼsiridan qanday himoya qilish haqida oftalmolog Maryam Kvinikadze tavsiyalari bilan bo‘lishdik.
Quyoshga qaraganimizda ko‘zimizga nima bo‘ladi?
UVB va UVA turidagi ultrabinafsha nurlanish himoyalanmagan ko‘zga kiradi va ko‘zning shox pardasi nurga qarshi qalqon vazifasini bajaradi. U ko‘zning old qismida joylashgan bo‘lib, ko‘zning orqa tuzilmalariga yo‘nalgan ultrabinafsha nurlarining katta qismini to‘sib qo‘yadi. Shunday bo‘lsada, agar ko‘z himoyalanmagan bo‘lsa, ultrabinafsha nurlar shox parda qalinligi va ko‘z gavhari orqali o‘tib, to‘r pardaga yetib boradi.
Ultrabinafsha nurlarining to‘r pardaga taʼsiri uning tuzilishida patologik o‘zgarishlarni keltirib chiqarishi mumkin. Shox parda kuyadi. Ko‘z gavharida uning xiralashishiga olib keladigan jarayonlar muddatidan oldin boshlanadi, bu holat katarakta deb ataladi.
Ko‘pincha, shox parda kuyishi bilan og‘rigan bemorlar soni quyosh tutilishidan keyin ko‘payadi. Odamlar plyonkalar, rangli shishalar va boshqa maishiy filtrlardan foydalanib, himoyalanmagan ko‘z bilan quyosh tutilishini ko‘rishga urinadi.
Quyoshda bo‘lishning mavsumiy xavfi inson tog‘larda yoki dengizning janubiy qirg‘og‘ida bo‘lganida kuchayadi. Bu joylarda quyosh yorqinroq va suv yoki qor yuzalaridan aks etadigan quyosh nurlari ko‘proq bo‘ladi. Quyosh ufq chizig‘ida hamda undan yuqorida, yaʼni kunning birinchi yarmida odamga eng kuchli taʼsir ko‘rsatadi, deb hisoblanadi.
Quyosh taʼsiridan ko‘zning shikastlanish belgilari
Ko‘pincha bemorlar ko‘z yoshlanishi, ko‘zda achishish, yorug‘likdan qo‘rqish va hatto ko‘rish qobiliyatining pasayishidan shikoyat qiladi. Ultrabinafsha nurlanish fotokeratit yoki shox pardaning kuyishi kabi tashxisga sabab bo‘lishi mumkin, bu esa shifokorga murojaat qilishni va davolanishni talab etadi.
Ko‘z uchun quyosh nurlaridan eng yaxshi himoya — ko‘zoynaklardir. Eng ishonchlilari kamida 400 ta ultrabinafsha filtrli, qora va jigarrang linzali ko‘zoynaklardir. Bunday ko‘zoynaklar to‘lqin uzunligi 400 nanometrgacha bo‘lgan nurlarni ushlab qolishini va shu bilan ko‘z tuzilmalarini kuyish va zararli taʼsirlardan himoya qilishini anglatadi.
Agar ko‘zni quyosh taʼsiridan himoya qilishning iloji bo‘lmasa, “sunʼiy ko‘z yoshi” tomchilarini kuniga ikki-uch marta tomizish tavsiya etiladi. Shox pardani namlash noxush alomatlarni bartaraf etishga yordam beradi.
Xavfsiz quyosh degan narsa yo‘q. Ko‘zning sezgirligiga qarab, hatto bulutli ob-havoda ham himoya zarur bo‘lishi mumkin, chunki har kimning ko‘zi quyosh nurlariga turlicha taʼsirlanadi.
Izoh (0)