AQShning Illinoys shtati, Chikago shahrida bo‘lib o‘tgan UFC 319 turnirida markaziy jang o‘rta vazn toifasi chempioni, janubiy afrikalik Drikus dyu Plessi hamda reytingda uchinchi o‘rinni egallab turgan asli chechenistonlik bo‘lgan BAA vakili Hamzat Chimayev o‘rtasida kechdi.5 raundlik chempionlik jangi to‘liq davom etdi. Bahs davomida faolroq harakat qilgan Chimayev hakamlarning bir ovozdan chiqargan qarori asosida g‘alaba qozondi va o‘rta vazn toifasining yangi chempioniga aylandi.
Chimayevdan debyutdan keyin ham tezda chempionlik jangiga yetib borishi kutilgan edi. U o‘zi ham uchta kamarni qo‘lga kiritish niyatida ekanligini aytgandi. Ammo oxir-oqibat orzu yo‘li juda cho‘zilib ketdi, kasalliklar va boshqa muammolar ham bor edi. Shunday bo‘lsa-da, Hamzat kamarga baribir ega chiqdi. Uning bunga qanday qilib kelganini eslashning ayni vaqti.
Chimayevning MMAdagi yo‘li, sport zalidagi hayoti
Chimayev 2013-yildan beri Shvetsiyada istiqomat qiladi. U yerda u Kalmar shahrida erkin kurash bilan shug‘ullangan va murabbiylarning aytishicha, o‘z vazn toifasida hech kimga imkoniyat qoldirmagan. Hamzatni yangi narsalarni sinab ko‘rishdan qo‘rqmagani va aql bovar qilmaydigan atletligi uchun maqtashardi. Chimayev ikki vazn toifasida kurash bo‘yicha Shvetsiya chempioni ham bo‘lgan. Va ko‘pchilikda uchragani kabi, sport va ish parallel olib borilishi kerak edi: avvaliga parranda fabrikasi, keyin bo‘lajak UFC jangchisi o‘zini klubda qo‘riqchi sifatida sinab ko‘radi. Biroz vaqt o‘tgach, Hamzat Stokgolmga tashrif buyurdi va u yerda mahalliy top jangchilar Aleksandr Gustafsson, Ilir Latifi va boshqalar ishtirok etgan Allstars zaliga kirdi. Hamzatning MMAga ishtiyoqi yanada kuchaydi va Shvetsiya poytaxtiga ko‘chib o‘tdi.
Uch yil davomida Chimayev o‘zi mashg‘ulot o‘tkazgan zalda yashagan. O‘z vaqtida Hamzatning Stokgolmdagi uyiga mehmonga borgan Muhammad Mokayev shunday deydi: “2018-yilda men uning Bahrayndagi jangida bo‘lganman. Menimcha, unda hali ham 3:0 rekordi bor edi. O‘shanda men jahon chempionatida g‘olib bo‘lgan edim va u menga “havaskorlar o‘rtasida jang qilishni bas qil, bu endi noqonuniy” degandim. U juda sodda yigit. Stokgolmga uchib kelganimda, meni va jamoamni kechki ovqatga taklif qildi. Biroz avval shug‘ullangan zaliga stol joylashtirdik va unga ovqatni qo‘ydik. Xona bir metrga bir metr, yotoq, tumbochka, xolos.
Chimayev 2017-yilda havaskor MMAda uchta jangda g‘alaba qozongan va keyingi yili professionalga o‘tgan. 11 oy ichida Hamzat besh marta muddatidan oldin g‘alaba qozonib, faqat bir marta ikkinchi bosqichga chiqqan. Shu jumladan, u hozirda UFC’da bo‘lgan Ikrom Aliskerovni nokautga uchratdi. 2019-yil oktyabr oyida Chimayev oltinchi g‘alabasini qo‘lga kiritib, Brave CF kamari uchun jang qilishi kerak edi, ammo pandemiya bunga to‘sqinlik qildi va keyinchalik UFC’ga o‘tish imkoniyati paydo bo‘ldi.
UFC’da debyut, tarixiy rekord, saraton kasalligiga shubha
2020-yil iyul oyida Chimayev UFC’ga yorqin tarzda kirib keldi. Jon Fillipsga qarshi jang haqida Hamzat so‘nggi lahzada xabar topdi, ammo bu unga hech qanday to‘sqinlik qilmadi. Hamzat birinchi raund davomida uelslik jangchini kanvasga siqib chiqardi, ammo maqsadiga yeta olmadi. Hakamlar bu raundni quyidagicha baholadi: 10-8, 10-8, 10-7. Ikkinchi besh daqiqalikning boshida Chimayev maqsadiga erishdi va kechadagi chiqishi uchun bonusni qo‘lga kiritdi. 10 kundan so‘ng Hamzat yana oktagonga qaytdi va birinchi raunddayoq Ris Makki parterda yutib, yana bonusga ega bo‘ldi. Bu UFC rekordi bo‘ldi — yaqin tarixda hech kim bunday qisqa vaqt ichida ikkita g‘alabaga erishmagan.
Chimayevning navbatdagi jangi sentyabr oyida Jerald Mirshertga qarshi bo‘lib o‘tdi. Hamzat raqibini “yo‘q qilish” uchun oktagonga ko‘tarilishini ta’kidladi va jang boshlanganidan 17 soniya o‘tib yakunlandi. Chimayev raqibini yengdi. Bu jang uchun u bonus ham oldi. Bu vaqtga kelib Chimayev zaldagi xonasidan avval mehmonxonaga, keyin kvartiraga ko‘chib o‘tgan edi. Bunday telbanamo start Hamzat oldida katta imkoniyatlar ochadi. Bundan tashqari, UFC rahbariyati ham jangchidan juda hayratda qolgan va Hamzatni top-3 divizion vakili Leon Edvards bilan uchrashtirishni astoydil xohlagan. Britaniyalik ushbu jangdan bosh tortgani uchun reytinglardan ham chetlatilgandi, ammo yakunda Chimayevning sog‘lig‘i bilan bog‘liq muammolar yuzaga keldi va faoliyatini to‘xtatishga to‘g‘ri keldi.
2021-yil mart oyida Hamzat koronavirus infeksiyasidan keyin asoratlar paydo bo‘lgani sababli faoliyatini yakunlashini e’lon qildi. Oradan uch hafta o‘tgach, Chimayev qaytayotganini ma’lum qildi. Keyinchalik jangchi nima bo‘lganini shunday tushuntirdi: “Bu qiyin davr edi. Bir kuni shifokor yonimga kelib: “Senda saraton bor”, dedi. Shuning uchun ham sportdan ketishimni e’lon qildim. Oilamga nima deyishni, odamlarga nima deyishni bilmasdim. Keyin yana tekshiruv o‘tkazdik va shifokor saraton yo‘qligini aytdi. Biroq qon tupurishdan to‘xtamadim. Agar shifokor sizga biror narsa aytsa, bu har qanday holatda ham miyangizda qoladi. Uyga kelib, qon tupurardim va o‘zimni tamom bo‘ldim deb o‘ylardim”.
Natijada hammasi yaxshi bo‘ldi va 2021-yil oktyabr oyida Hamzat qaytdi.
Hamzatning qaytishi, vizani to‘xtatish va chempionlik jangiga qadar uzoq yo‘l bosish
Chimayevning kambekdan keyingi ilk raqibi xitoylik Li Szinlyan bo‘ldi. Jangchilar tresh-tokdan faol foydalanishdi, ammo oktagonda keskin jang bo‘ldi. Chimayev tezda kurashga kirishdi, hatto oyoqlarini tuzatayotganda Dana Uayt bilan gaplashishga ham ulgurdi va oxir-oqibat Lini o‘chib qolgunicha bo‘g‘ib qo‘ydi. Hamzat kuchli o‘n beshlikka kirdi va kuchli beshlikdagi raqibi Gilbert Byorns bilan jang qilish huquqini qo‘lga kiritdi. Braziliyalik bilan jangdan oldin Hamzat aql bovar qilmas statistika bilan hayratda qoldirgan — to‘rtta jangda u atigi bitta zarbani o‘tkazib yuborgan.
Byorns bilan kurashishga va faoliyatida birinchi marta hakamlar qaroriga ko‘ra natijani kutishga majbur bo‘ldi. Bundan tashqari, Chimayev flesh-nokdaunga ham borgan. Shunga qaramay, Hamzat g‘alaba qozonib, top-5 divizionga yo‘l oldi. To‘g‘ri, unga titul jangi o‘rniga Neyt Diaz bilan jang berildi. Ko‘p jihatdan Chimayev shaxsiyati atrofidagi shov-shuvni yanada kuchaytirish uchun. Biroq UFC 279 turniri shov-shuvli kechdi. Hamzat vazn yo‘qotdi, Diazlar bilan janjal uyushtirdi, yakunda jang bekor qilindi va kard zudlik bilan qayta yig‘ildi. Hamzatning raqibi Kevin Holland bo‘ldi.
“Bu yerda eng xavflisi menman. Men hammaning ketidan boraman. Hammasini o‘ldiraman. Tupurdim. Men bu yigitni o‘ldirdim. Men hamma bilan kurashishga tayyorman. Men shu yerdaman. Vazn to‘plamaganim uchun o‘lmoqchi emasman. Hammasini olib qo‘yaman, yigitlar. Vaznim kamroq edi, lekin shifokor menga suv, vitaminlar va shunga o‘xshash narsalarni ichishim kerakligini aytdi. Ular menga buni qilishga ruxsat berishdi va o‘shanda bu yigit bilan jang qilishimni tushundik. Shunday qilib, uning vazniga biroz yetib oldim. Menda unchalik katta ustunlik yo‘q edi. Kimning kamari qanaqaligi bilan ishim yo‘q. Men UFC’da qora belbog‘liman. Menda boks bo‘yicha eng yaxshi murabbiy bor, men eng yaxshi bokschiman. Men — Mayk Tayson, men — Muhammad Ali. Ikkala divizionda ham jang qilaman. Ikkala kamarni olaman-da, keyin ko‘tarilaman”.
Keyin ishga boshqa muammolar aralashdi. Birinchidan, Chimayev yarim o‘rta divizionni tark etib, yuqoriga ko‘tarilishiga to‘g‘ri keldi. Bundan tashqari, Hamzat shubhali ravishda AQShda ko‘rinishni to‘xtatdi. Turli manbalardan uning Amerikaga kirishi taqiqlangani haqida xabar berilgan. Uning o‘zi AQShga shunchaki kerak emasligini, shuning uchun u yerga uchmayotganini aytgan. 2024-yil oktyabr oyida Chimayev Paulo Kostaga qarshi jang qilishi kerak edi, ammo braziliyalik jangni tark etdi va uning o‘rniga Kamaru Usmon maydonga tushdi. Hamzat birinchi raundda sobiq chempionni deyarli mag‘lub etdi, ammo u jangni o‘zgartirdi. Oxir-oqibat, hammasi Chimayevning g‘alabasi bilan yakunlandi, ammo ko‘pchilik jangchining kardiosi zaifligi haqida gapira boshladi.
Hamzatning keyingi qadami Robert Uittaker bo‘ldi. Jang 2024-yil iyun oyida Saudiya Arabistonida bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan edi, biroq Chimayev kasalligi tufayli jangni tark etdi. O‘sha yilning oktyabr oyida esa jang baribir bo‘lib o‘tdi. Hamzat o‘zining 2020-2021-yilgi versiyasining eng yaxshi an’analarida yo‘q qilishni rasmiylashtirdi. Avtraliyalik taslim etildi.
Chimayevning orzusi va super yulduz maqomiga erishish yo‘li uzoq va mashaqqatli bo‘ldi. Hamzat o‘sha nuqtaga yetib keldi va chempionlik jangida Drikus dyu Plessi ustidan g‘alaba qozondi.
Izoh (0)