Futbolda g‘alaba uchun, hattoki, eng buyuk futbolchilar ham turli nayranglarni qo‘llashadi. Masalan, Mourinyo o‘z shogirdlariga ko‘rsatmalar berish uchun kir choyshablar orasiga kirib olgan. Byelsa raqibini o‘rganish uchun josuslarni yollagan. Maradonaning Angliya darvozasiga qo‘li bilan urgan o‘sha mashhur golni hamma biladi.
Ba’zi jamoalar o‘yinchilari raqib 11 metrlik jarimadan foydalana olmasligi uchun o‘sha nuqtani oyog‘i bilan ezib qo‘yishi mumkin.
Ammo bu holatlar bugun sizga hikoya qilinadigan holatlar oldida oddiydek tuyilishi mumkin.
Angliya Kubogini qo‘lga kiritish uchun bir hafta yuvinmaslik
1988-yilda “Uimbldon” sensatsion tarzda “Liverpul”ni mag‘lub etib, Kubokka ega chiqdi. Vinni Jons sardorligidagi jamoani qo‘pol o‘yini sababli o‘sha paytlarda “ahmoqlar to‘dasi” deb atashgan. Final o‘yinidan oldin jamoa haqidagi gaplarning o‘zi raqiblarni qo‘rqitib turgan vaziyatda ular yana bir nayrang o‘ylab topishdi — yuvinmaslik.
“Biz mehmonxonaga bordik va bir hafta davomida o‘yingacha yuvinmaslikka qaror qildik. Agar kimdir yuvinsa, u qattiq jazolanardi”, — deb eslaydi Jon Fashan The Daily Star’ga bergan intervyusida.
“Tarkibimizda bir nechta hech narsadan tap topmaydigan futbolchilar bor edi. Ular o‘yinda bizdan bir kilometr naridan hid kelishi kerakligini uqtirishardi. Biz o‘zimizni juda ham dahshatli his qilardik. Hattoki, tishimizni yuvmasdik.
O‘yindagi g‘alabaga nafaqat bu hid, balki, bizning qo‘pol o‘yinimiz ham sabab. Biz maydonga tushganda jangga tayyor edik. Biz uchun avval janjal, keyin futbol turar edi. Vinni beshinchi daqiqalarda raqibning oyog‘iga juda qattiq tepdi. Mana shunaqa qilib o‘yin boshlangan”, — deb eslaydi sobiq futbolchi.
Albatta, g‘alabada “Uimbldon” darvozabonining “Liverpul” tepgan penaltini qaytargani ham sabab bo‘lgan edi.
Raqibni bayroq va mashinalar haqidagi turli savollar bilan chalg‘itish. Masalan, Kolumbiya va Venesuela davlatining bayrog‘ida nega bir xil ranglar ishatilgan?
JCH—2014 saralash o‘yinlarida Urugvay va Kolumbiya qarama-qarshiligi yuzaga kelgan edi.
Urugvayliklar o‘yingacha beshinchi o‘rinda borishardi. Bundan tashqari Kolumbiya tarkibida Falkao, Jekson Martines, Kuadrado kabi tajribali o‘yinchilar bor edi.
Bundan ham yomoni Urugvayning asosiy himoyachilaridan biri o‘yinda ishtirok eta olmasligi sabab, murabbiy 19 yoshli o‘smir Xose Ximenesni maydonga tushirishga majbur bo‘lgandi. Aynan o‘sha himoyachi o‘yinning tub burilishiga sabab bo‘ldi. U Falkaoni umuman hech kim kutmagan tarzda “zararsizlantirdi”.
“Men hech diqqatimni bir joyga to‘play olmadim. Himoyachi Ximenes menga savollar beraverib, jonimga tegdi, — deb eslaydi Radamel. — Avvaliga u mendan mashinamning rusumi qanaqa deb so‘radi. Men “Audi” deb javob bergach, u o‘rindiqlar qanday materialdan tayyorlanganligini so‘radi. Men unga o‘ylab javob berguncha, u mendan avval to‘pga ega chiqardi.
Keyin u mendan nega Ekvador, Kolumbiya va Venesuela davlatlarining bayroqlarida bir xil ranglar ishlatilganini so‘radi. Yana bir safar yonimga kelib, bugungi o‘yin uning uchun debyut ekanligi sabab, bugungi sanani tatuirovka qilib tanasiga urdirmoqchiligini aytdi va mendan sentyabr (inglizcha “september”) so‘zining oxirida “r” harfi bor yoki yo‘q ekanligini so‘radi. Shunday qilib, u mening “qonimni qaynatdi” va men o‘yinga to‘liq kirishib keta olmadim”, — deydi Kolumbiya terma jamoasi hujumchisi.
Urugvay bahsda 2:0 hisobida g‘alaba qozondi, Falkao esa hech qanday aytarli xavfli vaziyatlar yarata olmadi.
Raqibning hayotini qiyinlashtirish: suvni o‘chirish, kiyim almashtirish xonasini qizitish yoki polni sirpanchiq qilish
2013/14-yillarda “Liverpul” chempionlik uchun kurashayotgan edi. Raqiblar esa ularga xalaqit qilish uchun turli yo‘llarni qilishdi. “Vest Hem” bilan o‘yindan keyin Stiven Jerrard raqiblarni turli nopok yo‘llardan foydalanishda aybladi.
-UlAH0S-z.jpeg)
“Biz kutganimizdan-da yomonroq vaziyatlarga solindik: kiyinish xonamizni juda isitib yuborishdi, maydon esa juda quruq edi, bundan tashqari avtobusni stadiondan 2 kilometr uzoqqa qo‘yishimizni aytishdi. Biz shuncha joydan piyoda kelardik. Ular biz o‘zimizning o‘yinimizni ko‘rsata olmasligimiz uchun hamma narsa qilishdi”, — deydi Stiven.
“Vest Hem” mutasaddilari ayblovlarni rad etdi. Ularning fikricha, “Liverpul” o‘zi avtobusni uzoqqa qo‘yishni xohlagan, maydon esa boshqa kunlardan ko‘ra namroq bo‘lgan. Xonaning harorati haqida “mersisaydliklar” shikoyat qilmagan.
Aynan “Liverpul” maydon va kiyinish xonasining holati haqida nolimasa ham bo‘ladi. Sababi “Enfild”ga kelgan Mikel Arteta maydonning juda namligi noqulaylik keltirishi va oyog‘ini sindirib olishiga sal qolganini aytib o‘tgan. Boshqa raqiblarning fikriga tayanadigan bo‘lsak, ular aynan “qizillar” kiyinish xonasining sirpanchiq ekanligidan noligan.
Kiyinish xonasidagi ayyorliklar qatoriga “Norvich” 2018-yil qo‘llagan ishni ham kiritsak bo‘ladi.
Ular raqiblar kiyim almashtirish xonasining rangini atayin yorqin pushti rangga bo‘yagan. Mutaxassislar fikricha, bu rang testesteronni tushirib yuboradi va odam o‘zini charchagan his qiladi.
Raqibning sochidan tortish — Savich metodi
“Atletiko” La Ligadagi eng “bezori” jamoa hisoblanadi. Simeone yigitlari raqiblarning o‘yin tempini va hujumini buzish hamda vaqtni cho‘zishda turli nopok yo‘llardan foydalanishadi.
“Men Ispaniyada bunday usullarga ko‘p duch kelganman”, — deydi “Nyukasl” himoyachisi Kiran Trippyer The Guardian nashriga bergan intervyusida. “Men o‘yinning tempini tushirish haqida aytmoqdaman. Agar raqib ko‘p hujumga o‘tsa, albatta, o‘yinning sur’atini sekinlatish uchun, aqlingizni ishlatishingiz kerak.
Masalan, Savichning ishlari “tahsinga sazovor”. U, hatto, mashg‘ulotlarda futbolchilarning sochini tortib qolar edi”, — so‘zlaydi Trippyer.
Savich o‘yinda bunday ishni ko‘p bajargan. Eng esda qolgan vaziyat Chempionlar Ligasining chorak final javob o‘yinida “Manchester Siti”ga qarshi o‘yinda yuz bergan.
O‘shanda u Grilishning sochidan tortgan edi (o‘sha paytda Jek ham himoyachini haqorat qilgan).
G‘alaba uchun kichik bezoriliklar: darvozabon qo‘lqopini yoki oyoq kiyim iplarini yechish
2020/21-yilda “Fulhem” yarim himoyachisi Bobbi Rid Eduar Mendining qo‘lqopini yechmoqchi bo‘lgan.
2017-yil fevral oyida esa Libertadores Kubogi o‘yinida “Deportivo Kapiata” a’zosi Xulio Irrasabal to‘pni tepish uchun to‘g‘rilayotgandek egilib, “Atletiko Paranaense” futbolchisining oyoq kiyimi iplarini yechib yuborgan. Bu chora samarasiz yakunlanganiga qaramasdan, ijtimoiy tarmoqlarda virusdek tarqalgan.
Raqibning eng yaxshi o‘yinchisini navbat bilan yiqitish. Bu uning jahlini chiqaradi
Turkiyaga yo‘l olishdan oldin Zaa “Kristal Pelas”ning eng tezkor va driblingi kuchli o‘yinchisi edi.
Shuning uchun unga nisbatan juda ko‘p qo‘polliklar ishlatilgan. O‘yinlarning birida Uilfrid o‘zini tutib tura olmagan va bir daqiqadayoq ikki sariq kartochkani olib, maydonni tark etgan. Birinchisini u Uord-Prouzga nisbatan qo‘polligi, ikkinchisini esa hakamga chalgan qarsaklari uchun olgan.
Doimiy oyoqlariga bo‘ladigan zarbalardan charchagan Zaa, raqiblarining maydondan chetlatilmayotganidan nolir edi.
“Uotford” sardori Troy Dini bir sirni ochgandi. Uning tan olishicha, Zaaga qo‘pollik qilish uchun himoyachilar navbatlarni kelishib olgan.
“Agar raqibingizga ko‘p qo‘pollik qilsangiz, u hakamga jahl bilan baqiradi. Bunaqa paytda hakam ham barcha yiqilishlarga jarima belgilayvermaydi”, — deydi Troy Dini.
Jahon Chempionati finalidagi Zidan bilan bo‘lgan holat: Raqib futbolchisini haqorat qilib, quyushqondan chiqarish.
“Treshtok” bo‘yicha futbol basketbol bilan tenglasha olmaydi, albatta. Ammo futbolda ham bunday holatlar uchrab turadi.
Shunday holatlardan eng mashhuri 2006-yil Zidan va Materassi o‘rtasida sodir bo‘lgan edi. O‘shanda Italiya terma jamoasi himoyachisi Zidanni haqorat qilishi oqibatida ko‘krak qismiga futbol afsonalaridan birining boshi kelib urilishiga sabab bo‘lgan edi. Oqibatda, fransuzlar qo‘shimcha vaqtlarni bir kishi kam bo‘lib qolishgandi. Bu turnirda Italiya terma jamoasi penaltilar seriyasida g‘alaba qozongan.
Eng xavfli yo‘llardan biri: raqibga igna sanchish
Ba’zida futbolchilar aqlbovar qilmas yo‘llarni o‘ylab topishadi. Masalan “Pasifiko” jamoasi himoyachisi Federiko Alyende 2017-yil Argentina Kubogi final o‘yinida “Estudiantes” jamoasi futbolchilariga igna sanchganini tan olgan.
“Men raqib o‘yinchilariga o‘yin davomida vaqti-vaqti bilan igna sanchardim. Yuqori liga jamoalari o‘yinni cho‘zishingiz yoki ularga nisbatan qo‘pollik qilishingizni yoqtirishmaydi. Bu — futbol. Unda turli yo‘llarni sinab ko‘rish kerak”, — deydi Alyende.
Haqiqat oshkor bo‘lgach “Pasifiko” prezidenti futbolchi bilan shartnomani bekor qilishi haqida aytib o‘tgandi.
Ninalardan foydalanish bu yangi uslub emas. Argentinalik hujumchi Karlos Bilardo o‘tgan asrning 70—80-yillarida o‘z butsalariga ignalarni yopishtirib, raqiblarni jarohatlashga uringan. U murabbiy bo‘lganda ham ayyorliklarni o‘ylab topishdan charchamagan. Mish-mishlarga qaraganda, uning shogirdlari qo‘llariga qalampir surtib chiqishar va raqib bilan kurashda qo‘llarini raqibining ko‘zlariga tegishga urinishgan ekan.
Erkin G‘aybullayev tarjimasi
Izoh (0)