“Men saratonga chalingan emishman”. Tovus raqsi bilan elga tanilgan va 7 yillik turmushidan ajrashgan raqqosa Iroda Ismoilova 40 yoshda (foto, video)

Raqs — umri qisqa kasblardan biri. Raqqosalar karyerani juda erta boshlaydi va ularning aksariyati 30 yoshdan keyin sahnadagi faoliyatiga yakun yasaydi. Tovus raqsi bilan tanilgan raqqosa Iroda Ismoilova hali beri sahnadagi faoliyatiga yakun yasash niyatida emas. Chunki uning ijodiga talab yuqori, 40 yoshda bo‘lsa-da, hamon yosh raqqosalar singari jozibasini yo‘qotgani yo‘q.

“Onam shifokor bo‘lishimni istagan”

Iroda Ismoilova bejiz raqs sanʼatiga qiziqmagan. Bu sanʼat oila aʼzolariga begona emas. Ota-onasi xoreograf sifatida faoliyat yuritgan.

— Oilada ikki farzandmiz. Men tug‘ilganimda onam xoreografiya oliy maktabida o‘qigan, dadam esa ansamblda ishlagan ekan. Onam chaqaloqligimdan meni aravachaga solib o‘zi bilan olib ketar, dadam rahmatli mashg‘ulotlardan so‘ng meni olib uyga qaytarkan. Shu bois raqs menga hech qachon begona bo‘lmagan. Uch yoshdan u bilan jiddiy shug‘ullanishni boshlaganman. Ansambldagi raqqos va raqqosalarning bari xuddi yaqinlarimdek edi.

Onam raqqosa bo‘lsa-da, negadir bu kasbni egallashimga jiddiy qarshilik qilgan. “Shifokor bo‘lishini istayman”, deb ko‘p aytardi. Balki o‘zi kasbi sabab qiynalgani uchundir. Dadam esa yonimni olib “O‘zi yoqtirgan ishni qilsin, bir umr qiynalib yashamaydi-ku”, derdi, — deydi Iroda Ismoilova.

“Bolaligim qanday o‘tganini eslolmayman”

Iroda Ismoilova bolalikdan qiyinchilikda ulg‘aygani, oddiy bolalar singari o‘ynab-kulmagani haqida so‘zlab berdi.

— Ota-onam ishlardi, ammo ro‘zg‘orimiz hech qachon but bo‘lmasdi. Kamtarona, oddiy hayot kechirardik. Bunga sabab ansamblda oladigan oylik bilan ro‘zg‘or tebratib bo‘lmasdi. Mashg‘ulotlar uchun kerakli bo‘lgan hamma narsani avvaldan ota-onamga aytib, oilaviy rejaga kiritardik. Chunki ular aytilgan zahoti xarajat qila olmasdi.

Bolaligim qanday o‘tganligini eslay olmayman. Chunki biror marta ko‘chaga chiqib o‘ynaganimni, dugonalarim bilan aylangani borganimni eslolmayman. Men faqat xoreografiya maktabi va uyni bilardim xolos. Baʼzan raqs sanʼatiga past nazar bilan qarashsa, “o‘ynab pul topasizlar” deyishsa ranjiyman. Chunki professional raqqosa bo‘lish uchun yillab mehnat qilish va jismoniy og‘riqlarni his qilish kerak. Maktabda o‘qib yurgan paytim og‘riqdan oyoqlarim tinimsiz og‘rirdi, uyga borguncha uxlab qolay derdim, — deydi Iroda Ismoilova.

“Hamisha dadam qo‘llab-quvvatlardi”

Raqqosa onasining qattiqqo‘l bo‘lgani va ko‘p masalada otasi qo‘llab-quvvatlagani haqida gapirdi.

— Onam shu qadar qattiqqo‘l ediki, pardoz qilishimni ham istamasdi. Kasb nuqtai nazaridan raqqosalar, pardoz qilishga majbur, ammo onam hamisha qarshi bo‘lardi. Har qanday masalada meni qo‘llab-quvvatlaydigan inson dadam bo‘lgan. Hatto, onam uy ishlarini buyurganida, “Qilmasin, qizim charchadi, raqsga tushish osonmi”, deydigan inson ham dadam edi.  Darsdan keyin men idish-tovoqlarni yuvmasligim uchun o‘zi bu ishni qilardi.

Tovus raqsi libosining yaratilishida ham dadamning hissasi katta bo‘lgan. U asosini o‘zi simlardan yasab bergandi, — deydi Iroda Ismoilova.

“Tovus raqsi boshqa raqqosaga atalgandi”

Iroda Ismoilova tovus raqsi uchun Maʼmura Ergashevadan minnatdor ekanligi va aslida bu raqs boshqa raqqosa uchun atalgani haqida aytib o‘tdi.

— Aslida bu raqs boshqa raqqosa uchun atalgan ekan. Ammo uning ijrosi unchalik ommalashmagan. Keyin men ijro etdim va kutilmaganda mashhurlikka erishdi. Bu raqsning yaratilganiga 20-yildan ko‘proq vaqt bo‘ldi. Haligacha odamlar shu raqsni so‘rashadi. O‘tgan vaqt mobaynida unga 8 ta maxsus libos yaratildi. Bu raqsning liboslari nihoyatda og‘ir, bosh kiyimining o‘zi 2 kilogramm tosh bosadi, — deydi Iroda Ismoilova.

“Turmush qurolmayman deb o‘ylardim”

Iroda Ismoilova turmush o‘rtog‘i bilan tasodifan tanishgani va shaxsiy hayotida o‘zgarishlar ijodiga qanday taʼsir etgani haqida gapirdi.

— Erta emas, 27 yoshda oila qurdim. Rostini aytsam, oila qurolmasam kerak, deb ko‘p o‘ylardim. Chunki yoshim katta bo‘lib qolgan, uning ustiga ko‘p o‘zbek yigitlari sanʼatkorga uylanishni istamaydi, deb hisoblardim. Sobiq turmush o‘rtog‘im bilan uchrashuvga chiqishdan avval bir oy gaplashib yurganmiz. Raqqosa ekanligimni yashirmaganman. U inson mendan ikki yosh kichkina edi. Fikrlari zamonaviy ekanligini payqab oila qurishga qaror qilganman. Ammo dadam rahmatli qarshi bo‘lgan. Yetti yil birga yashadik, ikki farzandli bo‘ldik. Ammo oilamizning yakuni go‘zal bo‘lmadi, — deydi Iroda Ismoilova.

“Raqs sabab homilamdan ayrildim”

Iroda Ismoilova bir muddat sanʼatdan ketishiga farzandidan ayrilgani va ruhiy tushkunlikka tushib qolgani sabab bo‘lgani haqida aytib o‘tdi.

— Homilador bo‘lganimdan keyin ham sanʼatdan ketganim yo‘q. Avvaliga hammasi yaxshi edi. Tug‘uruq vaqti yaqinlashganida birdan tobim qochib isitmaladim. Shifokorga borsak, homilam bir oy avval nobud bo‘lganini, tezlik bilan uni jarrohlik yo‘li bilan olib tashlash kerakligini aytdi. Ruhiy tushkunlikka tushib qoldim. Ammo baʼzan boshqa shifokorga ham uchrashmaganimga afsuslanaman. Chunki nobud bo‘lganiga bir oy bo‘lgan homila chirib ketishi, u shifokor vahima qilgani haqida aytishadi. Balki homilaning ahvoli u qadar yomon bo‘lmagandir, deb o‘ylab qolaman. Birinchi homilaning nobud bo‘lishi juda og‘ir kechar ekan. Ruhiy tushkunlikka tushib qolganman. Sanʼatdan ketish haqida ham o‘ylaganman. Chunki shifokorlar bolaning nobud bo‘lishiga raqs harakatlari sabab bo‘lgani va o‘zimni ayamaganligimni aytgandi, — deydi Iroda Ismoilova.

“Men bachadon saratoniga chalinibman”

Taniqli raqqosa Iroda Ismoilova “Mirsodiqova bilan” YouTube kanaliga bergan intervyusida yetti yillik turmushidan ajrashayotgani hamda bunga turtki bo‘lgan sabab haqida gapirib berdi.

— Bu vaziyatda hech kimni ayblay olmayman. Birinchidan, qars ikki qo‘ldan chiqadi, deyishadi. Ikkinchidan, bu taqdir. Bu mavzuning davom etmaslik sababini aytadigan bo‘lsam, hali sobiq emas, turmush o‘rtog‘im boshqa ayol bilan turmush qurdilar, menimcha, farzand ham kutishyapti. Ularning baxtli bo‘lishini xohlayman. U ayolning hech qanday aybi yo‘q.

Men hech qachon ko‘rmaganman, qo‘lim bilan ushlamaganman. Bitta sabab bo‘lgan. Ularning yozishmasini ko‘rib qolganman. U yerda erim ‘Mening ayolim bachadon saratoni bilan kasallanganʼ, deb yozgan. Shuni kechira olmadim, bo‘ldi. Menga xiyonat qildilar, deb ayta olmayman. Saraton degani, men har kuni ertalab turib senga o‘lim tilayman, degani. Nima uchun? — deydi raqqosa.

“Men yana ijodga qaytdim”

Iroda Ismoilova ajrashganidan keyin ruhiy tushkunlikka tushgani va uning ijodga qaytishiga maʼmuri sabab bo‘lgani haqida gapirdi.

— Oilamni saqlab qolish uchun qo‘limdan kelganicha harakat qildim. Hatto, “Mayli, uylaning qarshi emasman, menga er bo‘lmang, ammo bolalarga ota bo‘lib qoling”, degan kunlarim ham bo‘ldi. Chunki bolalarim dadasini yaxshi ko‘radi. Shularni o‘ylab, ruhiy tushkunlikka tushib qoldim. Shunday kunlarning birida maʼmur singlim menga kuch bag‘ishladi. Meni qaytadan ijodga qaytishimga sababchi bo‘ldi. Uning yaxshiligini hech qachon unutmayman, — deydi Iroda Ismoilova.

“Operatsiyaga rozi bo‘lmadim”

Yulduz Usmonovaning “Sharob” qo‘shig‘iga mohirlik bilan raqsga tushgan Iroda Ismoilovaga xonanda yuzini plastik operatsiya qildirishi kerakligini aytgani va jarroh bilan tanishtirgani haqida so‘zlab berdi.

— Yuzimdagi notekislikka kosmetika sababchi emas. Avvaldan yuzim shunday bo‘lgan. Bir kuni Yulduz Usmonova “Yuzingni to‘g‘rilatish kerak. Tanish plastik xirurgim bor, qabuliga olib boraman”, dedi. Klinikaga bordik, tahlillarni topshirib operatsiya kunini belgiladik. Ammo qo‘rqdim va bir necha kundan keyin rad javobini berdim. Yulduz opa o‘shanda biroz ranjigandek bo‘ldi, — deydi Iroda Ismoilova.