O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist Zulxumor Mo‘minova 11-noyabr kuni 63 yoshni qarshi oldi. Uning ishtirokidagi “Qor qo‘ynida lola”, “9 oy”, “Suv yoqalab”, “Hayotda...”, “Ibrat” kabi filmlar kinomuxlislar uchun hamon sevimli. “Qish sonatasi”, “Saroy javohiri” kabi chet el seriallarining bosh qahramonlariga bergan ovozi orqali ham minglab insonlar qalbiga kirib borgan. Quyida aktrisaning hayot va ijod yo‘liga nazar tashlaymiz.
Hayotimdagi eng baxtli yillar
— Talabalik davrini hech ikkilanmay hayotimdagi eng baxtli yillar deb atay olaman. 17 yoshimda VGIKka kirgan bo‘lsam, deyarli 10 yil bu haqda orzu qilganman. Bu orzum amalga oshishini tasavvur qila olmaganman. Uni hech qachon ushalmasa kerak, deb o‘ylardim. Chunki VGIKka kirib o‘qish u paytda juda katta narsa edi. Hech qanday tanish-bilish yoki pul yordam bermasdi, bepul o‘qilardi. U yerda o‘qish uchun faqat iste’dod talab qilinardi. Talabalikda hamma narsa bo‘ladi. Birinchi muhabbat, birinchi to‘ylarimiz. O‘zbekistondan 14 kishi ketganmiz. Bayramlarda 16 qavatli yotoqxonamizning hovlisida qozonda oshlar qilardik. To‘ylar ko‘p bo‘lardi. Ko‘pchiligimiz kursdoshlarimizga yoki boshqa kursdagilarga turmushga chiqib, o‘sha yerda to‘y qilganmiz.
Talabalikdagi qiyinchiliklar
— Talabalik payti 43 yoki 42 rubl stipendiya olardik, bu pul xarajatlarimizga yetmasdi. Moskva katta shahar— muzeylar, ko‘rgazmalar, teatrlar, do‘konlar ko‘p. Yetkaza olmasdik. Ko‘p eslayman, o‘shanda Toshkentda onam o‘zlari qolgandilar. Bizni, to‘rt farzandni yolg‘iz o‘zlari katta qilganlar. Qiyinchiliklarga qaramay menga yordam berishga harakat qilganlar. Kimlardir ota-onasidan 40-45 so‘m olsa, men pochtadan onamdan kelgan 20-25 so‘mni olardim. Lekin shu pul ham ko‘zimga katta ko‘rinardi. O‘sha pulga keyin onamga nimadirlar olib, xuddi o‘zimning pulimga olganday, poyezdlarda qaytarib yuborardim. Judayam chanqoq, hayotdan ko‘p narsa kutgan damlarim. Chunki hayotdagi eng katta orzungiz ushalganidan keyin, qolgani o‘z-o‘zidan bo‘lib ketaveradi, deb o‘ylaysiz.
Maktabi haqida
— Maqsadim yo‘lida hech ham to‘xtamasdim. Bolaligimda boshqa tumanda tursam ham, yuqori sinfni 110-maktabda o‘qiganman. Bu maktabda juda ko‘p aktyorlarning bolalari o‘qirdi, kinoda suratga tushadiganlar bor edi. Buni bilardim. Aynan 110-maktabda keyinchalik kursdoshim bo‘lgan Jahongir Fayziyev bilan tanishganman, kinoda o‘ynagan Nargiza Avazova degan qizimiz bo‘lardi. Maktab uzoq bo‘lsa ham erinmay qatnardim. Avval Toshkentning maktabdan uzoq boshqa tumanidan, keyin esa Yangiyo‘ldan poyezdda maktabimga kelardim. Hammasi bir maqsad uchun — kino olamiga yaqin bo‘lish uchun qilingan.
San’atga tashnalik
— Kichkinaligimdan san’atga ehtiyojim kuchliligini bilganman. Vaqt o‘tgan sari bu narsa o‘zgarmadi. Rol ijro etishdan boshqa hech narsa kerak emas. Pul yoki mashhurlik, bular ham kerak, lekin birinchi o‘rinda emas. Birinchi o‘rinda rol kerak. Agar ichimdagi orzu-armonlarimni ochib bera oladigan obraz bo‘lsa, puliga ham qaramay ijro etib berishga tayyorman. “Ibrat” filmida qalin qor ustida yarim kun yugurdim, choponim tepasigacha ho‘l bo‘lib ketdi. Lekin ishlayotganingizda buni sezmas ekansiz. Shuning uchun aktyorlar boshqacha odamlar, desam ko‘pchilik tushunmaydi. Aslida aktyorlar rol uchun yaxshi narsalarga ham, yomoniga ham tayyor odamlar.
Teatrda faoliyatini davom ettirmagani sababi
— Afsuski, teatr bo‘lmadi hayotimda. Bu mening eng katta afsuslarimdan biri. Kinoga va o‘zimga juda ishonib yuborganim bunga sabab bo‘ldi. Institutdan keyin ozgina ishladik “Ilhom” teatrida, keyin bir-ikkita suratga olish ishlari boshlanganidan keyin ketib qoldim. Endi kinolardan takliflarning keti uzilmaydi, deb o‘ylab, teatrni tashlab yubordim. Aqlli kursdoshlarim teatrda qolishdi va bundan faqat yutishdi.
Moskva metrosida ishlagani haqida
— Talabalik davrida moddiy tomondan qiynalganim uchun ishlashga qaror qilganman. Chunki boshqa kursdoshlarim ishlab, pul topardi. Lekin ertalab o‘qishga ketaman, kechki payt repititsiya. Ishlash uchun faqat kechasi qolardi. Shu tarzda Moskva metrosiga oddiy ishchi bo‘lib ishga kirganman. Kechasi 23:00 da ishga borib, metroni tozalardim. Ertalab tezda yotoqxonaga kelib, kiyimimni almashtirib, o‘qishga ketardim. Metroda ishlaganimni kursdoshlarimdan, hatto onamdan ham sir tutganman.
Nega filmlarda kam suratga tushadi?
— O‘ynagan filmlarim chiqsa 10 ta yoki 15 ta. Lekin bu filmlardagi rollar meni uyaltirmaydigan rollar. Bu filmlarda astoydil ishlaganman. Men 5-6 ta film ichidan aynan o‘sha filmni tanlaganman va borimni berib ishlaganman.
“Sevgi afsonasi” hind filmidagi ishtiroki haqida
— O‘qishni tamomlashim bilan 1983-yilda Hindistonga jo‘nab ketganman. Rejissor Latif aka “Shu qizimni bir Hindistonga olib boray”, degan bo‘lsa kerak. U rolning yuki yo‘q. Hind filmlarida asosan e’tibor bosh qahramonlarga qaratiladi. Bosh rolni o‘ynagan Punamning oldida doim uchta dugonasi yuradi. Ulardan ikki nafari hindistonlik, biri men edim.
“Dublyaj – og‘riqli nuqtam”
— Dublyajning ijodimdagi o‘rni juda katta. Ushbu soha orqali xalqqa tanildim, farzandimni institutda o‘qitdim va tirikchilik qilyapman. Xontaxta filmlar va seriallarda suratga tushmayman, to‘ylarga xizmatga chiqmayman. Shuning uchun ham men faqat dublyaj sohasidan daromad topaman. Dublyajda men bilgan birga ishlagan va ishlayotgan yoshidan qat’iy nazar barcha rejissorlardan hamisha minnatdorman.
Afsuski, so‘nggi yillarda tezkorlik sabab dublyajning darajasi tushib ketdi. Dublyajda ham aktrisa sifatida borimni berib ishlashni istardim, biroq... Ochig‘i, dublyaj haqida gapirishni istamayman. Dublyaj — og‘riqli nuqtam.
“U davrlar baxtli onlarim bo‘lgan”
— “Qish sonatasi”ning dublyajida qatnashayotgan paytim, ya’ni 2003-yilda bugungi o‘zbek kinosining mahoratli rejissorlari – Yolqin To‘ychiyev va Ayub Shahobiddinov bilan tanishganman. Ular o‘sha vaqtda Cho‘lpon asari asosida yozilgan ssenariy bo‘yicha yaratilgan “Qor qo‘ynida lola” filmiga aktrisa qidirishgan.
Ikkisining keyinchalik menga aytishicha, rolga munosib aktrisa topa olmay yurgan vaqtida qaysidir telekanalda men bergan intervyuni ko‘rib qolishgan. Keyin yaqindan tanishganmiz va menga film ssenariysi ma’qul kelib, rol o‘ynashga rozilik bildirganman. Suratga olish davrida “Qish sonatasi”ning dublyaj jarayoni ham kechayotgan edi.
Bu loyihalar bir vaqtga to‘g‘ri kelganligi bois kuchli tuyg‘ular ichida qolib ketganman. Birinchidan, uzoq yil kutgan rejissorlarim va rolimni uchratganimdan o‘zimni baxtli his etganman. Ikkinchidan, baxtni qidirgan odamlar taqdiri aks etgan serialga ovoz berganimdan quvonganman. Bu, albatta, omadga bog‘liq. O‘sha paytda yillar davomida ichimda yig‘ilgan dardlar, tuyg‘ularim va bor kuchimni berib, ijod qilganman.
Yujinga ovoz berish orqali aytolmagan gaplarimni aytishga, tuyg‘ularimni singdirishga uringanman. U xotiralarning hammasi esimda. Ammo o‘sha vaqtda barchasi tushdagidek kechgan, o‘zimni tushdagidek his etganman. U davrlar baxtli onlarim bo‘lgan, — deb o‘tgan yillarini xotirlaydi aktrisa.
Shaxsiy hayoti haqida
Zulxumor Mo‘minova Moskvada o‘qib yurgan kezlari kursdoshi Zokir Mo‘minov bilan bir-biriga ko‘ngil qo‘yishadi. 4-bosqichda tahsil olayotgan ikki talaba ham Toshkentda, ham Rossiyada to‘y qilishadi. Moskvadagi yotoqxonada o‘tgan to‘yda katta qozonda osh pishiriladi. 1985-yilda ular o‘g‘il farzand ko‘rishadi va Umid deb ism qo‘yishadi.
— Aktyor bilan aktyor yashab ketishi qiyin. Sababi har bitta aktyor o‘ziga xos olam. Hech kim hech qachon o‘z olamidan voz kechib, boshqa birovning olamida yashab keta olmaydi. Chunki o‘z olamidan voz kechish, ishidan voz kechish degani. Ikki san’atkorning bitta oilada munosib tarzda, o‘zini asrab qolgan holda, o‘z dunyosini saqlagan holda yashab ketishi juda katta mardlikni talab qiladi. Biz Zokir bilan ko‘p yashamadik, afsuski. Shuning uchun bu davrlardan o‘ta olarmidik, yo‘qmi, bilmayman. Zokir ham kasbini juda yaxshi ko‘rardi. Birga yashaganimizda nima bo‘lardi, buni bilish menga endi qorong‘i.
Farzandi haqida
— O‘g‘lim haqida o‘ylasam, qo‘rqib ketaman. “Bolangsiz bu dunyoda qanday yashayapsan?”, deyman. Mana hozir 38 ga kirdi. 25 yoshigacha yonimda bo‘ldi. Nafas olsa, nafas olganman. Kulsa, kulganman, yig‘lasa, yig‘laganman. Butun hayotim bolam bilan bog‘liq bo‘lgan. Hozirda ba’zan dahshatga tushaman. “Nahotki o‘g‘limsiz yashayapman?”, deyman. O‘g‘lim yonimda emasligini tasavvur qila olmayman. Bu hayotim boshqa hayot-u, o‘g‘lim bilan yashagan hayotim boshqa hayotdek tuyuladi. Lekin bir narsa menga taskin beradi: Kasbini yaxshi ko‘radi, unda o‘sishga harakat qilyapti, o‘g‘lim o‘z hayotini yashayapti.
Izoh (0)