Respublika ixtisoslashtirilgan ko‘z mikroxirurgiyasi ilmiy-amaliy tibbiyot markazida xalqaro miqyosda simpozium bo‘lib o‘tdi. Simpoziumda AQSH, Buyuk Britaniya, Shveysariya va O‘zbekistonning professor olimlari o‘zlarining ilmiy ma’ruzalari bilan ishtirok etdi.
Markaz direktori Azamat Yusupov simpoziumning avvalgi o‘tkazilgan shu kabi kongresslardan farqli jihatlarini sanab o‘tdi. “Har yili markaz tomonidan bunday keng ko‘lamli simpoziumlar tashkillashtirib kelinadi. Ammo bu simpoziumning asosiy farqi — ilmiy-amaliy ma’ruza shaklida o‘tayotganidir. Simpoziumda eng so‘nggi fundamental ma’ruzalar o‘qilyapti. Bunday ma’ruzalarni tashkil qilish 5 yil oldin reja qilinadi va tayyorgarlik boshlanadi. Ilmiy ma’ruzalarni dunyoning eng nufuzli klinika va universitetlarida faoliyat yurituvchi taniqli professorlar o‘qiydi. Boshqa vaqtda tinglovchi sifatida ishtirok etish uchun esa o‘sha mamlakatga borish, universitetlarida o‘qish va ma’lum muddat stajirovka o‘tash kerak. Ushbu simpozium aynan shu jihatdan ahamiyatlidir”.
Simpoziumda britaniyalik professor Gordon Plant nevrologiya va neyrooftalmologiya yo‘nalishlarida qanday fundamental tekshiruvlar mavjudligi va sohadagi so‘nggi yangiliklar to‘g‘risidagi ma’ruzasi bilan qatnashdi.
Yana bir britaniyalik professor Lindon Da Kruz regenerativ tibbiyot xususida ma’ruza o‘qidi. Ko‘z to‘r pardasi ko‘chirib o‘tkazish amaliyotini o‘z ichiga olgan ma’ruzada olim 20 yillik tajribasi bilan bo‘lishdi. Ko‘zning to‘r pardasini muvaffaqiyatli ko‘chirib o‘tkazish bo‘yicha 20 yil ichida qanday tekshiruv va tadqiqotlar o‘tkazilgani haqida ma’lumot berdi.
“Ko‘z to‘r pardasini ko‘chirib o‘tkazish jarrohlik amaliyoti nihoyatda murakkab jarayondir. To‘r pardadan tashqari ko‘zning hamma qismini transplantatsiya qila olardik. Bu haqiqiy inqilobiy amaliy tekshiruvdir. Ma’ruzada to‘r parda ko‘chirib o‘tkazilgan ikkita bemor 18 oy davomida tibbiy kuzatuvda bo‘lgani aytildi. Ilgari bu borada gap ketganda umuman iloji yo‘q, der edik. Ko‘p yillik ilmiy izlanishlar natijasida buning imkoni borligi isbotlandi. Endilikda ushbu laboratoriyalarning qanday tashkil etilgani, ularni O‘zbekistonda ham joriy etish bo‘yicha o‘rganish olib borishni reja qildik. Agar bu amaliyot mamlakatimizda ham qo‘llana boshlansa, to‘r parda bilan bog‘liq kasalliklari tufayli ko‘rish qobiliyatidan mahrum bo‘lgan bemorlar qayta ko‘rish imkoniyatini qo‘lga kiritadilar”, — deydi markaz direktori Azamat Yusupov.
Oftalmologiya sohasida teletibbiyot, sun’iy intellekt va robot-oftalmologiyaning ko‘z kasalliklarini davolashda qo‘llanilish yutuqlari xususida amerikalik professor Linda Lem o‘z ma’ruzasini tushuntirib berdi.
“Raqamli tibbiyot oftalmologiya uchun juda muhim, faqatgina teletibbiyot emas, balki tasvirdagi muhim xususiyatlarni tashxislashda sun’iy intellektdan qanday foydalanishimizning roli ortib boradi. Misol uchun bu O‘zbekistonda katta muammo bo‘lgan diabetga tashxis qo‘yish imkoniyatiga ega bo‘lish, ko‘z to‘r pardasi kasalliklarini aniqlash, shuningdek, yurak-qon tomir xavfi va demensiya kabi xususiyatlarni oldindan tashxislash sun’iy intellekt yordamida bashoratli modellashtirishdan foydalanishni o‘z ichiga oladi. Deylik, biz retinal (ko‘z to‘r pardasi) suratini ko‘rib chiqamiz va bemor necha yoshda ekanini, u erkak yoki ayolmi va ularda yurak kasalligi yoki hatto, dementiya kabi miya muammolarining qanchalik ehtimolligi borligini aniqlashimiz mumkin. Men robototexnika jarrohlik nuqtayi nazaridan qanday rol o‘ynashi haqida ham so‘z yuritmoqchiman. Robotlar bizga xavfsizroq jarrohlik amaliyotini o‘tkazishda yordam berishi mumkin, chunki, masalan, jarrohlarda titroq bor, robotlar esa titroqni tinchlantirishga yordam beradi, shunda biz jarrohlikda hech qanday harakat qilmaymiz. Shuningdek, sun’iy intellekt erta yoshdagi chaqaloqlarda retinopatiya bor-yo‘qligini aniqlashda qo‘l keladi, robototexnika roli esa jarrohlikda tibbiyotning ajralmas qismiga aylanib boradi”.