Parranda grippi mutatsiyaga uchrashi va misli ko‘rilmagan epidemiya bilan odamlar uchun yanada zarar keltirishi mumkin, deb xavotirlanmoqda mutaxassislar. Bu haqda Daily Mail xabar berdi.
Parranda grippining yuqori patogenli shtammi — H5N1 ga chalinish bo‘yicha rekord darajadagi holatlar qushlardan tulki, qunduz va norka(qorako‘zan)larga ham allaqachon o‘tgan.
Taniqli virusologlarning xavotiriga ko‘ra, halokatli patogenning odamlar orasida tarqalishiga bir qadam qolgan, bu to‘siq hozircha uni pandemiya qo‘zg‘atishdan to‘xtatib turibdi.
Butunjahon hayvonlar salomatligi tashkiloti (WOAH) endi sutemizuvchilarda turli gripp viruslari aralashib, odamlar uchun “zararliroq” bo‘lgan yangi shtamm paydo bo‘lishi mumkinligi haqida ogohlantirdi.
H5N1 shtammining odamlar orasida o‘lim darajasi taxminan 50 foizni tashkil qiladi
1997-yilda odamlar orasida birinchi marta parranda grippi aniqlanganidan buyon 900 nafardan kamroq kishida ushbu kasallik qayd etildi, chunki u odamlar orasida osonlikcha yuqmaydi. Taqqoslash uchun, COVID-19 epidemiyasi boshlanganida o‘lim darajasi 3 foizni tashkil etgan bo‘lsa, Ebola virusining epidemiyalarda bu ko‘rsatkich 25 foizdan 90 foizgacha chiqqan.
2021-yil oktabr oyidan buyon dunyo bo‘ylab parranda grippiga chalinish holatlarining “misli ko‘rilmagan” soni qayd etildi. U yangi hududlarga yetib bordi va hayvonlar salomatligiga “halokatli ta’sir ko‘rsatdi”, deyiladi WOAH bayonotida.
Ushbu epidemiya global oziq-ovqat xavfsizligi va parrandachilik bilan shug‘ullanadigan odamlarning hayotiga xavf tug‘diradi, shuningdek, yovvoyi qushlar va ba’zi sutemizuvchilar o‘limi darajasini xavotirli tarzda oshiradi.
Buyuk Britaniyada parranda grippi bilan kasallangan jonivorlar soni rekord darajada qayd etildi. Hozirgi epidemiyada Angliyada qushlar orasida H5N1 ning 300 ga yaqin tasdiqlangan holatlari aniqlangan.
Ammo virus sutemizuvchilar orasida tarqalayotgan bo‘lishi mumkinligi haqida ham xavotir bor, bu esa nazariy jihatdan kasallikning odamlarga yuqishini osonlashtiradigan muammoli mutatsiyaga uchraganini ko‘rsatadi.
Biroq, sutemizuvchilar virusni haqiqatda yuqtirganini aniqlash uchun hali qo‘shimcha testlar talab qilinmoqda.
WOAH bayonotiga ko‘ra, hozirgi vaziyat H5N1 parranda grippining sutemizuvchilar organizmida yaxshi moslashishi hamda odamlar va boshqa hayvonlarga yuqishi xavfini ko‘rsatmoqda.
Kasalliklarning oldini olish va nazorat qilish bo‘yicha Yevropa markazi ma’lumotlariga ko‘ra, parranda grippidan o‘lim darajasi allaqachon dunyo bo‘ylab 50 foizni tashkil etmoqda.
WOAH virusning sutemizuvchilar orasida qanday tarqalishini o‘rganish davom etayotganini ta’kidladi.
Izoh (0)