Hayotda jismonan sog‘ bo‘lsa-da, jamiyatda o‘z o‘rnini topolmagan, atrofdagilar koriga yaramaydigan insonlar juda ko‘p. Ularning qimmatli vaqtini behuda sarflayotganini ko‘rib achinasan kishi. Ammo atrofimizda shunday insonlar ham ular imkoniyati cheklangan bo‘lishiga qaramay, hayotda o‘z o‘rnini topishga intiladi. “Daryo”ning navbatdagi qahramoni Madina Po‘latova orttirilgan xastalik sabab, yurish baxtidan mahrum bo‘lgan. Ammo u tushkunlikka tushishni istamaydi, aravachada harakatlanib bo‘lsa-da, yuksak orzulariga erishishni ko‘zlamoqda.
Madina Po‘latova 2002-yilning 17-sentabr sanasida Toshkent shahrida tavallud topgan. Kenja qizning sog‘lom tug‘ilgani ota-onasini quvontirgani aniq. Qizaloq sog‘lom bolalar singari atak-chechak qilib harakatlangan. Afsuski, noto‘g‘ri qo‘llanilgan tibbiy muolaja sabab bir kundayoq oyoqlari harakatdan to‘xtagan.
— Bir vaqtlar men ham sog‘lom inson edim. Lekin baxtsiz hodisa tufayli yurish baxtidan mahrum bo‘lganman. Ammo bu sog‘lom insonlar bilan muloqotga kirishib ketishimda qiyinchilik tug‘dirmagan. Chunki ota-onam va jigarlarim qo‘llab-quvvatlashi natijasida hech qachon o‘zimni ojiz hisoblamaganman. Dadajonim “Qizim ko‘nglingni o‘ksitma. Sen nogironlik aravachasida bo‘lsa-da, dunyolarni zabt etasan”, degan. Avvalo, har bir narsa oiladan boshlanadi. Farzand oila a’zolari tomonidan qo‘llab-quvvatlansa, u “Shu ishni bajara olaman”, degan ishonch bilan ulg‘ayadi. Insonning qalbi sog‘lom bo‘lsa, jamiyatning nogironligi bo‘lgan shaxslarni ham qabul qilishi oson bo‘ladi, — deydi Madina Po‘latova.
Odatda imkoniyati cheklangan insonlar jamiyatga qo‘shilishni unchalik istashmaydi. Ularda tortinish, qo‘rquv va xavotir hissi bo‘ladi. Ammo Madina bolalikdan ilm olishga qiziqqani va uyda berilgan ta’limdan qoniqmay an’anaviy maktabda tahsil olishni istaganini quyidagicha izohlaydi.
— Birinchi sinfdan to yettinchi sinfga qadar yakka tarzda uyda ta’lim olganman. Ammo ilm olishga bo‘lgan ishtiyoqim sabab, uydagi ta’limdan qoniqmadim. Birinchi prezidentimizga iltimosnoma yozib, hamma qatori maktabda o‘qishimga ruxsat berishlarini so‘raganman. Bu bilan qaysidir ma’noda inklyuziv ta’limning shakllanishiga o‘z hissamni qo‘shganman, desam ham bo‘ladi. Shundan so‘ng yettinchi sinfdan to o‘n birinchi sinfga qadar sog‘lom bolalar bilan birdek maktabda tahsil olganman. Bu meni yanada ruhlantirgan va hayotga bo‘lgan qiziqishimni oshirgan, — deydi Madina Po‘latova.
Madina Po‘latova ba’zi insonlarning nogironlarga bo‘lgan munosabatidan ranjib, jamiyatda qo‘shilishni istamagani va ruhiy tushkunlikka tushib qolgani haqida ham so‘zlab berdi.
— O‘zbekistonda nogironligi bo‘lgan insonlarga jamiyatning munosabati haqida juda ko‘plab monitoringlar o‘tkazganman. Nogironlarga ko‘plab imkoniyatlar yaratilgan bo‘lsa-da, ba’zi insonlarning yomon munosabati ko‘ngilni g‘ash qiladi. Bundan tashqari, tadbirkorlar ham savdo yoki xizmat ko‘rsatish binolarini ishga tushirayotganida nogironligi bo‘lgan va harakatlanish imkoniyati cheklangan insonlarni ham hisobga olishlari kerak deb o‘ylayman.
Prezidentimizning shahar yo‘nalishlarida nogironlar uchun maxsus yo‘lakchalari bor avtobuslar xarid qilinishi va yer osti va usti metrolarida nogironligi bo‘lgan insonlarga hamroh bo‘luvchi metropoliten xodimlarining borligi kishini quvontiradi. Istaymanki, avtobus chiptachilari sharoitlardan amalda foydalanishsin. Chunki nafaqat nogiron, balki sog‘lom insonning ham yo‘lovchi taksilardan foydalanishga har doim ham sharoiti bo‘lmaydi. O‘qishga ketayotganda hamisha jamoat transportidan foydalanaman, — deydi Madina Po‘latova.
O‘zbekistonda imkoniyati cheklangan insonlarning ilm olishiga va kasb-hunar o‘rganishiga ko‘plab imkoniyatlar yaratilgan. Xususan, bunday yoshlar imtiyozli ravishda talabalikka tavsiya etiladi. Madina ham bu imkoniyatdan foydalanib, bugungi kunda O‘zbekiston Milliy universitetida tahsil olmoqda.
— Hozirgi kunda O‘zbekiston Milliy universitetining Ijtimoiy ish fakultetining 2-bosqich talabasiman. Aslida o‘quv xonalarimiz universitet binosining to‘rtinchi qavatida joylashgan. U yerda nogironlik aravachasi sig‘adigan lift bor bo‘lishiga qaramay rahbariyat aynan inklyuziv talabalar uchun birinchi qavatdan o‘quv xonasi ajratgan. Bir necha yildan buyon ishlaganim sabab. Sirtqi ta’limda o‘qishni istaganman. Ilgari nogironlar jamiyatida ishlagan bo‘lsam. Hozirgi kunda suv yetkazib berish firmasida operator bo‘lib ishlayman.
Avval nogironlik aravachasiga o‘tirib tashqariga chiqqanda odamlardan uyalardim. Jamiyatda imkoniyati cheklangan insonlar uchun yaratilgan imkoniyatlar bilan tanishgandan so‘ng men ham barcha fuqarolar singari teng huquqli ekanligimni angladim. Hozir ham o‘qishga borganda hech kimdan uyalmayman, aksincha sog‘lom kursdoshlarim davrasida a’lo baho olsam seminarlarda faol ishtirok etsam faxrlanaman. Alloh bergan sinovdan uyalishga hech kimning haqqi yo‘q, — deydi Madina Po‘latova.
Madina Po‘latovaga hindistonlik shifokorlar yurib ketishi mumkinligini aytishgan. Ammo buning uchun u nihoyatda murakkab operatsiyani boshdan kechirishi lozim. Turgan gapki, bunday jarrohlik amaliyoti yaxshigina mablag‘ni talab etadi. Ammo qahramonimiz taklifni rad etgan va yana O‘zbekistonga aravachada qaytib ketishni lozim ko‘rgan. Xo‘sh, nega u operatsiyaga rozi bo‘lmagan?
— Menda orttirilgan nogironlik bo‘lgani uchun ota-onam nafaqat O‘zbekistonda, balki xorijda ham davolatishga harakat qilishgan. Hindistonga borganimizda shifokorlar tekshirib yurib ketishimga umid borligini aytishgan. Ammo rozi bo‘lmaganman. Chunki men ota-onamning yolg‘iz farzandi emasman. Mendan tashqari, akam va opam ham bor. Ota-onamning topgan mablag‘i va e’tibori menga qaratilishini istamaganman. Shu bois jarrohlik amaliyotiga rozi bo‘lmay O‘zbekistonga qaytganman.
Ba’zi insonlar nogironligi bo‘lgan shaxslarga boqimanda deb qarashadi. Ammo bundan emas. Shaxsan men nogiron bo‘lsam-da, hamma qatori fikrlay olaman, ishlayman va o‘qiyman. Oldimdagi hech bir to‘siq maqsadlarimga yetishishimga qarshilik qilolmaydi. Yurtimizda nogironlar uchun yaratilgan imkoniyatlardan keng foydalanib, jamiyatda o‘z o‘rnimni topishga intilaman, — deydi Madina Po‘latova.
Mavzuga doir:
Izoh (0)