“Yangi Mehnat kodeksini ishlab chiqishda 63 ta rivojlangan davlat tajribasi tahlil qilingan” — Mehnat vaziri

Bandlik va mehnat munosabatlari vaziri Nozim Husanov 2023-yilning 30-aprel kuni kuchga kirishi kutilayotgan yangi Mehnat kodeksi tuzilishidan avval 63 ta xorijiy davlat tajribasi o‘rganilganini aytdi. Bu haqda vazir Buyuk Britaniya hukumati bilan hamkorlikdagi dasturi doirasida tashkil etilgan “Yangi Mehnat kodeksi — munosib mehnat va biznes imkoniyatlari” mavzusidagi xalqaro konferensiyada ma’lum qildi.

Konferensiyada so‘z olgan vazir 2022-yilning 28-oktabr kuni davlat rahbari tomonidan yangi tahrirdagi Mehnat kodeksi imzolanganini, hujjat 2023-yilning 30-aprelidan kuchga kirishini bildirdi.

Yangi Mehnat kodeksida eski kodeksdagi “Aholi bandligi to‘g‘risida”gi qonunlarni takrorlovchi 34 ta modda chiqarib tashlandi.

Masofaviy ish bo‘limi mazkur mehnat faoliyati shaklidagi xususiyatlarni ochib beruvchi beshta modda bilan to‘ldirildi. 50 dan ortiq moddalar mehnat munosabatlari, mehnat huquqlari va majburiyatlarining alohida aspektlarini amalga oshirish mexanizmlarini yana da to‘liqroq ochib beruvchi va ularga aniqlik kirituvchi me’yorlar bilan to‘ldirildi.

Qonunchilikka zid yoki boshqa qonun loyihalaridagi me’yorlarni takrorlovchi 60 ga yaqin xatboshilar alohida moddalardan olib tashlandi, — deydi Bandlik va mehnat munosabatlari vazir Nozim Husanov.

Mehnat kodeksining yangi tahririda O‘zbekiston Respublikasi tomonidan ratifikatsiya qilingan Xalqaro mehnat tashkiloti konvensiyalaridan kelib chiqib, mehnat va u bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan jamoat munosabatlarini huquqiy tartibga solishning asosiy tamoyillari belgilangan va aniqlik kiritilgan.

Amaldagi Mehnat kodeksida mavjud bo‘lmagan xodim va ish beruvchilarning asosiy huquq va majburiyatlari mustahkamlab qo‘yildi. Xodimlarning shaxsiy ma’lumotlarini himoyalashni nazarda tutuvchi paragraf kiritildi.

Mehnatni oilaviy majburiyatlar bilan uyg‘unlashtirgan ishchilarning mehnatini tartibga solish masalalarida “gender betarafligi” tamoyili ta’minlandi.

Muddatli mehnat shartnomasini tuzish asoslari sezilarli darajada kengaytirildi. Shuni ta’kidlash joizki, amaldagi Mehnat kodeksida muddatli mehnat shartnomasini tuzish uchun bor yo‘g‘i 3 ta asos mavjud edi.

Yangi tahrirdagi Mehnat kodeksida esa muddatli mehnat shartnomasini tuzish bo‘yicha 18 dan ortiq asoslar keltirildi. Ushbu asoslarning kengayishi biznes yuritish, korxonalarning dinamik tuzilmasini ishlab chiqish uchun yana-da qulay imkoniyatlarni taqdim etadi, ish beruvchilarning tez o‘zgaruvchan bozor sharoitlariga tezkor munosabat bildirish imkoniyatlarini kengaytiradi, — dedi vazir.