Homiladorlik davrida to‘g‘ri ovqatlanish har qachongidan ham muhimroqdir. Bolaning to‘liq rivojlanishini ta’minlash va sog‘lig‘ini saqlash uchun homilador ona zarur bo‘lgan barcha mahsulotlarni ratsionga kiritishi kerak, deb yozadi “Noviy ochag”.
Homilador ayolning ovqatlanishi to‘liq, vitamin, mineral va barcha kerakli mikroelementlar bilan boyitilgan bo‘lishi kerak. Buning yordamida vujudda o‘sayotgan bola kerakli ozuqa bilan ta’minlanadi va onaning homiladorligi me’yorda davom etadi, yetarli miqdorda sut ishlab chiqarish imkoniyati ortadi. Har kuni ko‘p miqdorda meva, sabzavot, don, oqsil va kam yog‘li sut mahsulotlarini iste’mol qilish muhimdir. Shakar, to‘yingan yog‘lar va natriyga boy oziq-ovqat va ichimliklardan esa cheklanish kerak.
Tuxum
Tuxum oqsilning ajoyib manbai va homiladorlik davrida ratsionning muhim qismidir. Oqsilni tashkil etuvchi aminokislotalar organizm va bola tanasidagi hujayralarning asosi hisoblanadi.
Tuxum tarkibida o‘ndan ortiq vitamin va minerallar, jumladan, xolin mavjud. Xolin ba’zida B4 vitamini deb ataladigan modda, asosan tuxum sarig‘ida mavjud bo‘lib, chaqaloqning miyasi va orqa miyasining to‘g‘ri rivojlanishiga, markaziy asab tizimidagi ayrim tug‘ma nuqsonlarning oldini olishga yordam beradi.
Losos balig‘i
Losos tarkibidagi omega-3 yog‘ kislotalari chaqaloqning miyasi, yuragi va qon tomirlari rivojlanishi uchun juda muhimdir. Losos, shuningdek, sog‘lom suyak va tishlar uchun zarur bo‘lgan oqsil va D vitaminini o‘z ichiga oladi. Mahsulotning bir qismi bo‘lgan foliy kislotasi homiladorlikning birinchi trimestrida buyuriladi. Bundan tashqari, losos anemiyaning oldini oladi.
Baliq tarkibidagi mikroelementlar ruhiy tushkunlik ehtimolini kamaytiradi va kayfiyatni yaxshilaydi, sovuq mavsumda esa immunitetni mustahkamlaydi.
Dukkaklilar
No‘xat, makkajo‘xori, loviya, yasmiq oqsil, temir, kaliy va magniyning ajoyib manbai, shuning uchun homiladorlik paytida ularni iste’mol qilish juda muhimdir.
Dukkaklilar ko‘p miqdorda foliy kislotasini o‘z ichiga oladi, bu ayniqsa homiladorlikning birinchi trimestrida homilada asab naychalari nuqsonlarining oldini olish uchun juda muhimdir. Loviya kletchatkaning ajoyib manbai bo‘lib, ich qotishi va gemorroyni davolashda yordam beradi.
Kartoshka
Kartoshka o‘zining to‘q sariq rangini A vitaminiga aylanadigan karotinoid, o‘simlik pigmentlaridan oladi. Bu vitamin chaqaloqqa suyak, o‘pka, ko‘z va terining rivojlanishi uchun kerak. Bu sabzavot C vitamini va marganets, kaliy va kletchatkaning manbaidir. B6 vitamini esa ertalabki ko‘ngil aynishda yordam beradi.
Yong‘oq
Yong‘oq o‘simlik kislotalarining eng boy manbalaridan biri — omega-3. U homiladorlik paytida zarur bo‘lgan magniy, kletchatka va oqsilni o‘z ichiga oladi.
Yogurt
Yogurtda ko‘p miqdorda oqsil mavjud. Bundan tashqari, u probiyotik, B guruhi vitaminlari, fosfor va kalsiyning ajoyib manbai hisoblanadi. Kalsiy suyaklarni mustahkamlashga va bolada sog‘lom skeletning rivojlanishiga yordam beradi.
Brokkoli va ko‘katlar
Brokkoli va ismaloq vitamin hamda ozuqa moddalari, jumladan A, C va K vitaminlari, shuningdek kalsiy, temir va foliy kislotasi bilan boyitilgan eng yaxshi mahsulotlardir. Shuningdek, ular antioksidant va klaetchatkaga boy, ular ich qotishini yengillashtiradi.
Yog‘siz va parranda go‘shti
Go‘sht yuqori sifatli oqsil va B vitaminlari, temir hamda ruxning manbaidir. Temir tana hujayralariga kislorod yetkazib beradi va homiladorlik paytida bu bola uchun ham ko‘proq kerak.
Meva va sabzavotlar
Yashil, qizil, to‘q sariq va binafsha rangdagi meva va sabzavotlar bir qancha ozuqa moddalariga boy. Masalan, bulg‘or qalampiri C vitaminiga boy bo‘lib, u temirning so‘rilishiga yordam beradi, rezavorlar esa antioksidantlarni o‘z ichiga oladi. Sariq meva va sabzavotlar tarkibida bioflavonoid deb ataladigan fitokimyoviy moddalar mavjud bo‘lib, ba’zan vitamin P deb ataladi. Bu element C vitaminining so‘rilishiga yordam beradi. Apelsin va qizil rangli mevalarda karotenoidlar mavjud. Yashil sabzavot va mevalar A, C, K vitaminlari, antioksidant va foliy kislotasining manbalari hisoblanadi.
Avokado
Avokadolarda ko‘p miqdorda to‘yinmagan yog‘li kislotalar mavjud bo‘lib, ular chaqaloqning terisi va miyasini mustahkamlashga yordam beradi. K vitamini, antioksidantlar va foliy kislotasiga boy bo‘lib, ba’zi tug‘ma nuqsonlarning oldini olishga yordam beradi. Avokadolar tarkibidagi kletchatkalar tufayli tomir tortishishi, ich qotishi va B6 vitamini tufayli ertalabki ko‘ngil aynishining oldini olishga yordam beradi.
Quritilgan mevalar
Oziq moddalar bilan boyitilgan quritilgan mevalar homiladorlar ratsionida juda muhim bo‘lgan yangi mevalarga yaxshi alternativ hisoblanadi. Quritilgan mevalar tufayli turli xil vitamin va minerallar, masalan, temir, shuningdek, antioksidant va kletchatkalarni qabul qilish mumkin. Olxo‘ri ko‘plab homilador ayollarda uchrashi mumkin bo‘lgan ich qotishida tasdiqlangan vositadir. Quritilgan o‘riklar oshqozon-ichak trakti va yurak-qon tomir tizimining ishini yaxshilaydi, ko‘rish va qon aylanishi uchun foydalidir.
Homiladorlik paytida sog‘lom ovqatlanish bo‘yicha maslahatlar
- Homiladorlik paytida ko‘p miqdorda oqsil va sog‘lom yog‘lar, shuningdek, foliy kislotasi, temir va kalsiy kabi ko‘proq vitamin hamda minerallar kerak.
- Homiladorlik paytida to‘g‘ri ovqatlanish ko‘p ovqatlanishni anglatmaydi.
- Ikkinchi trimestrda kuniga taxminan 340 kaloriya va uchinchi trimestrda kuniga taxminan 450 qo‘shimcha kaloriya kerak bo‘ladi.
- Homiladorlikning birinchi oylari odatda achchiq va sho‘r ovqatlar nisbatan kuchli istaklar paydo bo‘ladi. Homiladorlik paytida achchiq va haddan tashqari sho‘r ovqatlardan butunlay voz kechish maqsadga muvofiqdir. Tuzli va qalampirli ovqatlar jig‘ildon qaynashiga va organizmda suyuqlik to‘planishiga olib kelishi mumkin.
- Homiladorlik paytida ba’zi ovqatlar xavfli bo‘lishi mumkin. Spirtli ichimliklardan voz kechish, kofein, gazlangan ichimliklar, dudlangan go‘shtni cheklash kerak.
- Oziqlanish ehtiyojlarni qondirishga yordam beradigan gazaklarni tanlash va qayta ishlangan mahsulotlar va desertlarni kamaytirish kerak.
- Agar ko‘ngil aynishi, qayt qillish yoki ovqat hazm qilish buzilishi to‘g‘ri ovqatlanishga xalaqit berayotgan bo‘lsa, kun davomida oz-ozdan tez-tez ovqatlanishga harakat qilish lozim.
- Homilador ayolning organizmi ovqatlanishdagi har qanday o‘zgarishlarga juda sezgir. Agar ayol quyuq ovqat iste’mol qilsa, uning ich qotishi, gastrit va boshqa oshqozon-ichak kasalliklari xavfi sezilarli darajada oshadi. Ovqat hazm qilish tizimini soat kabi ishlashi uchun muntazam ravishda suyuq ovqatlar iste’mol qilish va ko‘p suyuqlik ichish tavsiya etiladi.
Izoh (0)