Yiliga 100 mlrd so‘m aholi ixtiyorida qoladi: O‘zbekistonda notarial harakatlar soddalashtirilmoqda

Shavkat Mirziyoyev 6-dekabr kuni notarial jarayonlarda aholiga qulayliklarni oshirishga oid taqdimot bilan tanishdi. Bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi.

Qayd etilishicha, bugungi kunda notariuslarda davlat boji stavkalari juda ko‘p toifalarga ajratilgani sababli ularni hisoblashda noqulayliklar tug‘ilmoqda. Xususan, avtomototransport vositalari bilan bog‘liq shartnomalarni tasdiqlash uchun davlat boji 12 ta, ko‘chmas mulk, garov, ipoteka va lizing shartnomalari bo‘yicha 6 ta toifaga bo‘lingan.

Shu bois davlat rahbari notarial harakatlar tizimini soddalashtirish va aholiga qulayliklarni oshirish vazifasini qo‘ygan edi. Shunga asosan, “Davlat boji to‘g‘risida”gi qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish bo‘yicha qonun loyihasi ishlab chiqildi. Unga ko‘ra, notarial harakatlar uchun undiriladigan davlat bojlarining stavkalari optimallashtirilmoqda.

Masalan, hozirda davlat boji stavkalarini hisoblashda uy-joyning maydoniga, avtomototransport vositalarining dvigatel quvvati va ishlab chiqarilgan yiliga qaraladi. Endi bu boradagi toifalar qisqartirilib, stavkalar bir xillashtirilmoqda, ayrimlari kamaytirilmoqda.

Jumladan, ko‘chmas mulk bo‘yicha oldi-sotdi shartnomalarini notarial tasdiqlash uchun davlat boji, uning maydonidan qat’i nazar, Toshkent va Nukus shaharlari hamda viloyat markazlarida bazaviy hisoblash miqdorining 1 baravari, boshqa joylarda 0,5 baravari miqdorida, eng past stavkada belgilanmoqda.

Garov, ipoteka, lizing va qarz shartnomalarini notarial tasdiqlaganlik uchun tabaqalashgan bojlar bir xillashtirilib, yagona stavka o‘rnatilmoqda. Avtotransport oldi-sotdisini notarial tasdiqlashda, dvigatel quvvati va ishlab chiqarilgan yilidan qat’i nazar, bir xil stavkada – bazaviy hisoblash miqdorining 3 baravari miqdorida boj undirilishi belgilanmoqda.

Shuningdek, mol-mulkni ijaraga berish yoki undan tekin foydalanish, avtomototransport bo‘yicha ishonchnoma berish kabi kelishuvlarni notarial tasdiqlash uchun boj miqdori kamaytirilmoqda. Fuqaroning shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minotiga nisbatan merosxo‘rga guvohnoma berish uchun davlat boji bekor qilinmoqda.

Mazkur qonunning qabul qilinishi notarial jarayonlarni osonlashtirishga, turli noaniqlik, nizo va korrupsiya holatlarini bartaraf etishga xizmat qiladi. Yiliga 100 milliard so‘mdan ortiq mablag‘ aholi ixtiyorida qoladi.