Tayvanga Xitoyning 20 dan ortiq harbiy samolyotlari uchib keldi

Tayvan Mudofaa vazirligi 2-oktabr, yakshanba kuni orolga Xitoy armiyasining 22 ta samolyoti va to‘rtta kemasi yaqinlashib kelganini ma’lum qildi.

Bunga javoban, vaziyatni nazorat qilib turish uchun, Tayvan o‘z havo patrulini yubordi. Shuningdek, radioogohlantirishlar e’lon qilindi, zenit-raketa majmualari shay holatga keltirildi.

Tayvan bo‘g‘ozidagi ziddiyat avgust boshida AQSH vakillar palatasi spikeri Nensi Pelosining orolga safari fonida boshlangandi.

O‘shandan buyon Tayvan hukumati XXR harbiylari chegarani buzib kirgani haqida xabarlar berib turadi. Xitoy orolni o‘z hududi deb hisoblaydi.

Tayvan atrofidagi ziddiyat

Shu yilning aprelida, amerikalik kongressmenlar guruhi tashrifidan keyin Xitoy va Tayvan atrofidagi vaziyat keskinlashdi. Avgust boshida Tayvanga Vakillar palatasi spikeri Nensi Pelosi kelganidan keyin keskinlik o‘z cho‘qqisiga chiqdi. Uning tashrifi Xitoy tomonidan qattiq tanqidga uchradi. U Tayvanni o‘z viloyati deb hisoblaydi va uning Pekin diplomatik aloqada bo‘lgan mamlakatlar vakillari bilan muloqotlariga qarshi chiqadi.

Pelosining tashrifiga javoban, Xitoy Tayvan yaqinida harbiy mashg‘ulotlar o‘tkazdi. AQSH XXRni sun’iy inqirozni keltirib chiqarishda aybladi va Vashingtonning pozitsiyasi o‘zgarmagani, u hamon yagona Xitoy siyosatiga amal qilishini ta’kidladi. Tayvan, o‘z navbatida, Pekinni “muskullarini ko‘z-ko‘z qilishni” to‘xtatishga chaqirdi.

Keskinlik kuchayishi fonida Xitoy 10-avgust kuni “Oq kitob”ni e’lon qildi. Ushbu hujjat har ikki yilda yangilanadi, unda mamlakatning milliy mudofaa strategiyasi bayon etiladi. “Oq kitob”ning yangi tahririda Xitoy Tayvanni kuch bilan egallab olishi mumkinligini bildirdi. Agar “tashqi aralashuv kuchlari” “qizil chiziq”ni bosib o‘tsa, qat’iy harakatlarga o‘tishi haqida ogohlantirdi. Shuningdek, ushbu hujjatda Xitoy “bir mamlakat, ikki tizim” modelini taklif qildi. Ammo Tayvan bu g‘oyani rad etib, “Tayvan xalqigina o‘z kelajagini hal qila olishi”ni aytdi.

Avvalroq AQSH Markaziy razvedka boshqarmasi Xitoy Xalq Respublikasi (XXR) yetakchisi Si Szinpin o‘z harbiylariga 2027-yilga kelib Tayvan ustidan harbiy nazorat o‘rnatishga tayyorlanishni topshirganini ma’lum qilgandi.

AQSH prezidenti Jo Bayden agar Xitoy tomonidan keng ko‘lamli hujum bo‘lsa, AQSH harbiylari Tayvanni himoya qilishini aytdi.