Xitoylik olimlar dinozavr tuxumlari qoldiqlarini o‘rganish natijasida dinozavrlar xilma-xilligining kamayib borishi bo‘r davri oxiriga to‘g‘ri kelishini aniqladilar, deb xabar berdi Global Times.
Ularning xulosasiga ko‘ra, bu holat dinozavrlarning yirik tabiiy ofatlar natijasida yuzaga kelgan ekologik tebranishlarga moslashish qobiliyatini zaiflashtirgan va oxir-oqibat ularning yo‘q bo‘lib ketishiga olib kelgan.
Olimlar omma uchun eng qiziqarli paleontologik turlardan biri bo‘lgan dinozavrlarning yo‘q bo‘lib ketishi sabablarini izlashdan hech qachon to‘xtamagan. Bu jonzotlar 235 million yil oldin, kech Trias davrida paydo bo‘lgan va yer yuzida 170 million yil yashagan, ammo 66 million yil oldin yo‘qolib ketgan.
Dinozavrlarning yo'q bo'lib ketishi haqidagi gipotezalarning eng mashhurlariga Yerdan tashqaridagi omillar, masalan, asteroid ta’siri, shuningdek, Hindistonda katta vulqon otilishi kabi quruqlik omillari kiradi. Bu farazlarning barchasi yirik geologik hodisalar bilan bog'liq.
Dinozavr tuxumlari bo‘yicha tadqiqotlar dinozavrlar yashagan paleoekologiya haqidagi ma’lumotlarni aks ettirishi mumkin. Xitoylik olimlar tomonidan Xitoy shimoli-g‘arbidagi Shensi provinsiyasidagi Shenyan havzasida dinozavr tuxumlari va bo‘yicha olib borilgan bir qator ilmiy tadqiqotlar dinozavrlarning yo‘q bo‘lib ketishi sabablari orasiga yangisini qo‘shdi.
Tadqiqot guruhi Shenyang havzasidagi ko‘milgan uch turdagi dinozavr tuxumlari va tuxum qobig‘ining 1000 dan ortiq namunalarini to‘pladi. Dinozavr tuxumlari va dinozavr suyaklarining kam sonliligi shuni ko‘rsatadiki, havzadagi dinozavrlar xilma-xilligi o‘sha paytda nisbatan past darajada edi.
Tadqiqotchilar, shuningdek, dinozavrlarning xilma-xilligi taxminan 72 million yil oldin aniq pasayish tendensiyasiga ega ekanligini aniqladilar, bu Xitoyning shimoli-g'arbidagi Shensi provinsiyasining sharqiy Qinlingshan tog‘larida bo‘r davri oxirida topilgan dinozavr qoldiqlari, Sharqiy Xitoyning Shandun provinsiyasidagi Laiyang va Nanxiongda topilgan dinozavr qoldiqlari asosida aniqlangan.
Shu tariqa, Tadqiqotchilar bo‘r davrining oxirida dinozavrlar xilma-xilligining kamayishi global hodisa bo‘lgan deb hisoblashmoqda.
Umurtqali hayvonlar paleontologiyasi va paleoantropologiyasi instituti, Xitoy Fanlar akademiyasi Geologiya va geofizika instituti va Uxandagi Xitoy geofanlar universiteti olimlari tomonidan olib borilgan tadqiqot odamlarga dinozavrlarning yo‘q bo‘lib ketish jarayonini tushunish uchun yangi asos va istiqbollarni taqdim etadi.
Tadqiqot, shuningdek, yaqinda Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) xalqaro akademik jurnalida maqola sifatida chop etildi.
Izoh (0)