Qo‘shilgan qiymat solig‘i (QQS) aksariyat kichik va o‘rta korxonalar uchun aylanmadan olinadigan soliqqa aylanib qolgan. Bu haqda iqtisodchi Abdulla Abduqodirov “Daryo”ga bergan intervyusida aytib o‘tdi.
Abdulla Abduqodirovning ta’kidlashicha, QQS ko‘p muhokama qilinishining bir nechta sabablari mavjud.
“QQS masalasi 2019-yildan beri turli muhokamalarga sabab bo‘lib keladi. Boshida QQS 20 foiz qilib belgilangandi. Buni shaxsan men ham qo‘llab-quvvatlaganman. Nega deganda, sobiq moliyachi sifatida juda qo‘rqamanki, davlat budjet daromadlarida kollapsga, ya’ni keskin kamayishga yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi. Tajriba ko‘rsatdi, o‘tgan yili QQS 15 foizga tushirilgach, daromadlar hajmi oshdi. O‘ylaymanki, QQS 12 foizga pasayishi iqtisodiy faollik oshgani hisobiga budjetga katta zarar yetkazmaydi. Qolaversa, tadbirkorlar uchun ham juda katta yordam bo‘ladi.
Nega QQSga ko‘p e’tibor beriladi? Birinchidan, kichik va o‘rta korxonalarning aksariyati uchun QQS ‘oborot’ solig‘iga aylangan. Ilgari 4-5 foiz aylanmadan olinadigan soliq to‘lab yurgan tadbirkor birdaniga 20 foiz, ma’lum vaqtdan so‘ng 15 foiz ‘oborot’ solig‘i to‘lashiga to‘g‘ri keldi. Bu barcha sohalarni qamrab oldi. Oqibatda kundalik iste’mol mahsulotlariga bo‘lgan talab saqlanib qolsa-da, sanoat mahsulotlariga bo‘lgan talab keskin kamaydi. Iste’mol strukturasi butkul o‘zgardi”, — dedi mutaxassis.
Abdulla Abduqodirovning qo‘shimcha qilishicha, hozirda mamlakat uchun ijtimoiy siyosatni faollashtirishga ko‘proq urg‘u berish muhim.
“Biz hadeb iqtisodiy siyosatdan gapiraveramiz-ku, lekin davlat birinchi o‘rinda ijtimoiy siyosatga kuchliroq e’tibor qaratishi kerak. Masalan, AQSH Federal tizimining asosiy vazifasi qilib narx-navo darajasini ushlab turish ko‘rsatilgan. Demak, bu asosan ijtimoiy masala. Ikkinchi vazifa sifatida esa ishsizlik darajasini tushirmaslik belgilangan. Qarang, butun iqtisodiy siyosat ishsizlik darajasini nazorat qilishga qaratilgan. Demak, jamiyatdagi asosiy ijtimoiy ko‘rsatgichlar – ishsizlik darajasi, real daromadlar, ijtimoiy to‘lovlar hajmidir. Bularning hammasi bir-biriga bog‘liq bo‘lgan eng kuchli ko‘rsatkichlar hisoblanadi. Biz ham sekin-asta shu tizimga o‘tishimiz kerak. Aniq ijtimoiy terminlarni gapiradigan vaqt keldi”, — dedi iqtisodchi.
Avvalroq Abdulla Abduqodirov jamiyatda qonunlarga hurmatsizlik kuchli ekani haqida to‘xtalib, rivojlanish odamlarning qonunlarga amal qilishidan boshlanishini aytgandi.
Izoh (0)