O‘zbekistondagi bankomatlarda naqd pul olish uchun komissiya oshishi mumkin

Ijtimoiy tarmoqlarda bankomatlardan pul yechish uchun komissiya oshirilishi mumkinligi haqida xabarlar tarqalmoqda.

Xususan, bloger Otabek Bakirov o‘z Telegram kanalida yozishicha, ba’zi bankomatlar yirik miqdorda naqd yechish uchun 1,5 foizdan 3 foizgacha komissiya o‘rnatgan.

“Asosan tashqi sabablar tufayli naqd pulga bo‘lgan talabning ortishi bankomatlar oldida uzun navbatlarni yaratmoqda. Banklar sutkasiga bir necha bor bankomatlarni to‘ldirayotgani yoki bu bo‘yicha regulyatorning ma’muriy nazorat tekshiruvlari o‘rnatilganiga qaramay baribir muammo vaqti-vaqti bilan kun tartibiga chiqib qolmoqda.

Bugun banklardan birining tajriba tariqasida bankomatlar orqali yirik miqdorda naqd yechish uchun 1,5 foizdan 3 foizgacha komissiya o‘rnatganiga ko‘zim tushdi. Bir milliongacha naqd yechish uchun komissiya avvalgidek o‘zgarishsiz qolgan — 1 foiz. Ko‘p guvoh bo‘layotganimizdek, odatda “barigalar” (tijoriy maqsadlarda naqd puldan foydalanuvchilar) katta miqdordagi naqdlikni yechib ketishadi, pensioner/ budjetniklarga naqd pul qolmaydi. Ya’ni naqd pulga nisbatan iste’mol xaridi uchun talabgorlarning talabi qondirilmay qoladi.

Bankomatlardan chiqimlarning tarkibini ko‘rib, tahlil qilayotgan banklar bunga o‘zlari ishonch hosil qilishi mumkin. Bankomatga joylashtirilgan hajmi bo‘yicha 75-90 foiz naqdlikning yechilishi soni bo‘yicha 15-20 foiz tranzaksiya hissasiga to‘g‘ri keladi (hududlar va lokatsiyaga qarab). Tabiiyki, bozor va biznes qoidalariga ko‘ra, talab va taklifni muvozanatlash uchun katta miqdorda naqdlik yechish uchun yuqoriroq komissiyalar o‘rnatilishi iste’molchilar uchun ham, banklar uchun manfaatli qadam bo‘ladi.

Jarayonning bunday yo‘lga qo‘yilishi naqd pulning tranzaksion tannarxi/xarajatlari va naqdlikka talab ancha baland bo‘lgan uzoq va chekka tumanlarda ayniqsa muhim”, – deb yozadi Bakirov.

Huquqshunos va bloger Bahodir Ahmedovning fikricha, Markaziy bank, avvalo, naqd pul yetishmovchiligining sababini topishi kerak.

“Bankomatlarda naqd pul yetishmovchiligini oldini olish maqsadida ayrim banklar 1 mlndan oshiq yechilsa 3 foiz komissiya ushlab qolinishini yo‘lga qo‘ymoqchi ekan.

Aslida biz nega naqd pul yetishmovchiligi yuz bermoqda degan savolga javob topishimiz kerak. Markaziy bank bu bo‘yicha zaruriy o‘rganishlar taqdim etishi kerak.

Bu avvalo soyadagi iqtisodiyot saqlanib qolayotgani, hali ham yuqori stavkali soliq siyosati davom etayotgani, kontrabandaga qarshi kurasha olmaydigan tizim ortidan yuzaga kelayotgani haqida yuqori rahbariyatni kimdir ogohlantirarmikin? Qizil chiroq yonmasdan oldi olinarmikin? Yoki bunda ham kimdir iste’foga chiqishi kerakmi?”, – deb yozadi u.

Markaziy bank ushbu o‘zgarish haqida hali rasmiy ma’lumot bermadi.