Ruhiy salomatlik jamg‘armasi tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotga ko‘ra, 2022-yilda odamlarning 74 foizi o‘zlarini haddan tashqari bosim ostida his qilgan. Hissiy salomatlik bo‘yicha mutaxassis Tim Xipgreyv stressning eng muhim alomatlarini aniqladi.
Charchoq
Stress tanaga fiziologik ta’sir ko‘rsatadi, yurak urishi va nafas olishni tezlashtiradigan gormonlarni ishlab chiqaradi. Bunday yuk tanani charchatadi. Keyinchalik og‘ir bosqichlarda stress uyqusizlikka olib keladi. Gap shundaki, muammolar doimo boshda aylanadi va miya uyg‘onishni qo‘zg‘atadigan yechim topishga harakat qiladi.
Bruksizm
Tishlarni gi‘chirlatish yoki bruksizm hissiy beqarorlik va ortiqcha yuk alomatidir. Bruksizm tish muammolariga olib kelishi mumkin, shuning uchun birinchi navbatda tashvish darajasini minimallashtirishga harakat qiling.
Bosh og‘rig‘i
Ko‘pincha bosh og‘rig‘i ortiqcha bosim bilan bog‘liq. U 30 daqiqadan bir necha soatgacha davom etishi mumkin, bu esa bo‘yin va yelkalarga og‘riq beradi.
G‘azablanish
Haddan tashqari yuk kayfiyatning o‘zgarishiga kuchli ta’sir qiladi, ularni nazorat qilish qiyin. Biz stress ostida bo‘lganimizda, asab tizimimiz o‘ta sezgir bo‘lib, bizni ko‘proq g‘azablantiradi.
Yig‘lash istagi
Ba’zi stresslar hissiy reaksiyalarga olib keladi. Ko‘z yoshlar nafaqat stressning nojo‘ya ta’siri, balki qiyin vaqtni yengishga yordam beradi. Yig‘lash stress gormonlarini chiqaradi. Shuning uchun yig‘lagan yaxshi. O‘zingizni yengil his qilasiz.
Zararli taom
Stress davrida ko‘pchilik ortiqcha ovqatlanish yoki zararli ovqat iste’mol qilish istagidan azob chekadi. Vaqtinchalik qiyinchiliklarni boshdan kechirayotgan odamlar ishtahani yo‘qotishi mumkin. Ammo surunkali stress bo‘lsa, shirinliklar va kraxmalli ovqatlar sizni ko‘proq jalb qiladi.
Ijtimoiy izolyatsiya
Har bir inson o‘z hayotida yolg‘iz qolishni xohlagan davrni boshdan kechiradi. Ammo agar izolyatsiya qilish istagi kechiktirilsa, bu stressning aniq belgisidir. Tashqi dunyodan yashirinish istagi mutlaqo tabiiy, ammo bu ijtimoiy hayotingizga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Immunitet pasayishi
Stress umumiy salomatlikka salbiy ta’sir qiladi. Uzoq muddatda kortizol gormoni immunitetni pasaytirishi mumkin. Bu davrda odamlar shamollash va boshqa kasalliklarga osonroq duchor bo‘lishadi.
Vahima hissi
Haddan tashqari kuchlanish yurak tezligini oshiradi, bu esa vahima hujumlariga olib kelishi mumkin. Natijada odamning nafas qisilib, asabiylashadi. Bunday holda nafas olishni sekinlashtirishga va tinchlanishga harakat qiling.
Stressni qanday yengish mumkin?
Stress belgilarini bilish va u bilan qanday kurashish kerakligini tushunish muhimdir. Agar kamida bitta bo‘lsa ham sababini topsangiz, boshqalardan yordam so‘rashingiz kerak. Sizga yaqin odam bilan gaplashishga harakat qiling, vaziyatga boshqa tomondan qarang va mutaxassis bilan bog‘laning.
Izoh (0)