Irsiyat va turmush tarzi yurak-qon tomir tizimining sog‘lig‘iga ta’sir qiluvchi asosiy narsalardir. Ammo bir qarashda yurak faoliyatiga hech qanday aloqasi bo‘lmagan ba’zi omillar ham mavjud, ular yurak xuruji rivojlanish xavfini sezilarli darajada oshirishi mumkin, deb yozadi “Noviy ochag”.
Miokard infarkti nima?
Miokard infarkti — bu yurakni qon bilan ta’minlaydigan arteriya tiqilib qolganda yuzaga keladigan holat. Qon yurakka oqishini to‘xtatganda, yurak mushagi shikastlanadi yoki hatto o‘lishi ham mumkin. Miokard belgilari odatda quyidagilardan iborat: nafas qisilishi, ko‘krak qafasidagi og‘riq bo‘yin, bel, chap qo‘l va hatto jag‘ga tarqalishi mumkin. Ko‘ngil aynishi va qorin og‘rig‘i ham tez-tez uchraydi.
Ko‘pincha yurak xurujlari ishemik kasalligi bo‘lgan odamlarda sodir bo‘ladi, bu arteriyalarga ta’sir qiladi va qon oqimi va yurak mushaklarining metabolik talablari o‘rtasidagi muvozanatni buzadi.
Hayz davrining 12 yoshdan erta boshlanishi
Qizlarning erta balog‘atga yetishi yurak xastaliklarini rivojlanish xavfining yuqoriligi bilan bog‘liq. Yurak instituti (AQSH) tomonidan o‘tkazilgan so‘nggi tadqiqot tomonidan tasdiqlanganidek, balog‘at yoshi 12 yoshdan oldin boshlangan ayollar tengdoshlariga qaraganda yurak-qon tomir kasalliklaridan 10 foiz ko‘proq aziyat chekadi. Shifokorlarning fikriga ko‘ra, bu qaramlik estrogenning yuqori darajasiga bog‘liq bo‘lishi mumkin, bu esa qon quyuqlashishi va infarkt xavfini oshiradi.
Ozishga mo‘ljallangan tabletkalar qabul qilish
Birinchidan, bu tabletkalarning aksariyati samara bermaydi va eng yaxshi natijada ham vazn o‘zgarmaydi. Ikkinchidan, bu dorilarning aksariyati yurak sog‘lig‘iga salbiy ta’sir qiladi. Ularning barchasi qon bosimi va yurak urish tezligini oshiradi. Ha, ortiqcha vazn yurak kasalliklarini rivojlanish xavfini oshiradigan omillardan biridir, shuning uchun an’anaviy usullar bilan kurashish yaxshiroqdir.
Tez-tez grippga chalinish
New England Journal of Medicine jurnalida chop etilgan tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, gripp kasalligidan keyin kamida bir yil davomida yurak xuruji xavfini olti marta oshiradi. Shuning uchun, kasallik davrida va tuzalgandan so‘ng yurakning holatini diqqat bilan kuzatib borish va sog‘liqdagi eng kichik o‘zgarishlarda ham shifokor bilan maslahatlashish kerak.
Yolg‘izlik
Heart jurnalida chop etilgan tadqiqotga ko‘ra, yolg‘izlik va yakkalanish hissi yurak xastaliklari xavfini 30 foizga oshiradi. Yaxshiyamki, bu omil bilan kurashish juda oson: shunchaki kim bilandir suhbatlashish kifoya.
Homiladorlik davridagi qiyinchilik
Aslida, farzandni dunyoga keltirish katta mas’uliyatni talab qiladi. Ammo agar homiladorlik qandli diabet yoki yuqori qon bosimi bilan kechgan bo‘lsa, kelajakda yurak xastaligi bilan kasallanish xavfi sezilarli darajada oshadi.
Stress
2017-yilda Amerika kardiologiya kollejining 66-yillik ilmiy sessiyasida taqdim etilgan tadqiqotga ko‘ra, depressiya nafaqat yurak xastaligi, balki o‘lim xavfini ham ikki baravar oshiradi. Shifokorlar, bularning barchasi yurak holatiga salbiy ta’sir ko'rsatadigan stress gormoni — kortizol ekanligini ta’kidlaydi. Bundan tashqari, depressiyaga uchragan odamlar ko‘pincha yurak sog‘lig‘i uchun dori-darmonlarni qabul qilishni to‘xtatadi, faol hayot tarzini kamroq olib boradi, chekish va spirtli ichimliklarni ko‘p iste’mol qiladi, bularning barchasi yurak kasalliklarini rivojlanish xavfini oshiradi.
Miokard infarkti uchun birinchi yordam
Yurak xuruji holati o‘lim bilan yakunlanishi ham mumkin. Yurak xurujiga o‘xshash alomatlari bo‘lgan odamni darhol kasalxonaga olib borish kerak. Tez yordam mashinasi ketayotganda nima qilish kerakligi ushbu videoda harakatlar ketma-ketligi bilan aniq ko‘rsatilgan.
Izoh (0)