Urush Yevrosiyo hududida vaziyatni yanada yomonlashtirdi. Rossiya Ukrainaga bostirib kirganidan beri asosiy oziq-ovqat mahsulotlari narxi keskin oshgan. The Economist nashri Osiyodagi oziq-ovqat bo‘yicha vaziyatni tahlil qildi.
Urushdan oldin ham pandemiya sababli yetkazib berish zanjiridagi uzilishlar, ob-havoning iqlim o‘zgarishi bilan bog‘liq masalalar sababli ko‘plab Osiyo va Tinch okeani mamlakatlarini oziq-ovqat muammolariga uchragan edi. Endi esa vaziyat yanada yomonlashmoqda.
Urushning bevosita oqibatlari yetarlicha. Ukraina ham, Rossiya ham butun dunyoda qishloq xo‘jaligi iqtisodiyotining ustunlaridan biri hisoblanadi. Urushdan oldin ular kaloriyalar bilan o‘lchanadigan jahon qishloq xo‘jaligi eksportining 12 foizini ishlab chiqargan.
Bu butun bug‘doy eksportining deyarli uchdan bir qismini va kungaboqar yog‘i eksportining to‘rtdan uch qismini o‘z ichiga oladi. Urush ko‘plab ukrainalik fermerlarni o‘z dalalaridan mosuvo qildi. Sanksiyalar bilan birgalikda savdo oqimlari ham buzildi.
Rossiya ham, Ukraina ham zaxiralarni saqlash uchun oziq-ovqat eksportini cheklagan. Rossiyaning o‘g‘it eksporti zarar ko‘rdi. Bularning barchasi global oziq-ovqat bozorlariga katta zarba beradi.
Markaziy osiyoliklar og‘riqni anchagina chuqurroq his qilmoqda. Rossiyaning ichki cheklovlari mart oyida Yevrosiyo Iqtisodiy Ittifoqiga a’zo bo‘lgan ba’zi sobiq sovet davlatlariga don eksportini taqiqlagani Qozog‘istonga qattiq ta’sir qildi.
Rossiyaning taqiqi oqibatida Qozog‘iston un tegirmonlarini zaxiralari tugayotgani haqida ogohlantirdi. O‘tgan oy hukumat tegirmonchilarni mahalliy g‘allaga o‘tishga chaqirdi va uch oy davomida eksportning aksariyat qismini taqiqladi.
G‘alla importining 90 foizini Qozog‘istondan oladigan Markaziy Osiyo davlatlari dahshatda qoldi, — deydi nashrMintaqadagi aholi eng zich davlat bo‘lgan O‘zbekiston apreldan iyulgacha 100 ming tonna Qozog‘iston bug‘doyini import qilishni rejalashtirgan edi. Turkmaniston uzoq vaqtdan beri surunkali oziq-ovqat tanqisligidan aziyat chekmoqda.
Urush nafaqat g‘allaning, balki barcha turdagi oziq-ovqat mahsulotlarining narxini oshirmoqda. O‘tgan oy oxirida hukumat to‘satdan Indoneziya dunyodagi eng yirik ishlab chiqaruvchi bo‘lgan xom va tozalangan palma yog‘i eksportini to‘xtatdi.
Bu narsa nafaqat qovurish uchun, balki kosmetika va boshqa ko‘plab narsalarda ham qo‘llaniladi. Dunyoning eng yirik palma yog‘i importchisi bo‘lgan Hindiston Indoneziya o‘rniga muqobil variantlarni izlamoqda.
Qozog‘iston ham, Indoneziya ham o‘z harakatlari vaqtinchalik ekanini da’vo qilmoqda. Ammo hatto qisqa muddatli chora-tadbirlar ham yuqumli bo‘lib, yuqori narxlarni yanada o‘zgaruvchanlikka olib kelishi mumkin. Ayrim Osiyo davlatlari uchun ozi-ovqat eksportini cheklash qimmatga tushishi mumkin.
Izoh (0)