• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12834.61
    • RUB162.65
    • EUR14662.26
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +21°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Madaniy merosimiz — bebaho boyligimiz

    O‘zbekiston qadimiy tamaddun markazlaridan hisoblanadi. Buyuk ipak yo‘li chorrahasida joylashgan yurtimizda asrlar davomida turli sivilizatsiyalar hukm surgani sababli noyob, bebaho va go‘zal me’moriy obidalar bunyod etilishiga zamin yaratdi. Dunyoning hech bir burchagida uchramaydigan bunday betakror obidalar bizning boyligimiz va faxrimiz hisoblanadi.

    YUNESKOning umumjahon ro‘yxatidagi moddiy madaniy 1121 ta merosdan 4 ta meros O‘zbekistondan kiritilgan bo‘lib, bular: Ichan qal’a (1990-yilda); Buxoro shahrining tarixiy qismi (1993-yilda); Shahrisabz shahrining tarixiy qismi (2000-yilda); Samarqand shahri (2001-yilda) bo‘lsa, YUNESKOning nomoddiy madaniy 500 dan ortiq meros ro‘yxatiga O‘zbekistondan 8 ta meros, ya’ni: Boysun tumani madaniyati (2008-yilda); Shashmaqom (2008-yilda - O‘zbekiston va Tojikiston); Katta ashula (2009-yilda); Askiya - aql-idrok san’ati (2014-yilda); Navro‘z (2016-yilda O‘zbekiston va yana 11 ta davlat); Palov tayyorlash madaniyati va urf-odati (2016-yilda); Marg‘ilon hunarmandchilikni rivojlantirish markazi, atlas va adras matolarini to‘qishning an’anaviy texnologiyasi (2017-yilda), Xorazm lazgisi (2019-yilda) kiritilgan. Albatta, bu oddiy ro‘yxat emas. Bu butun dunyoga buyuk va bebaho merosimizni, salohiyatimizni hamda qadriyatlarimizni namoyon qiluvchi bebaho boyligimiz hisoblanadi.

    Shu o‘rinda ta’kidlash lozimki, dunyoning yetakchi nashrlari, xususan, Forbes, the Independent, Sondé Nast Traveler, Germaniyaning mashhur Berliner Telegraph va boshqalar tomonidan O‘zbekiston 2022-yilda sayohat qilish uchun eng qulay mamlakatlardan biri sifatida e’tirof etildi. Xorijiy axborot vositalarining aksariyati, O‘zbekiston bu nafaqat Yevrosiyoning markazi, balki yangi Buyuk ipak yo‘lining tarkibiy qismlaridan biri bo‘lib, qadimiy betakror shaharlar, bebaho va noyob go‘zal madaniy merosga ega mamlakat sifatida ta’kidlanadi.

    O‘zbekistondagi tarixiy obidalarning mahorati, noyob va o‘ziga xos uslubi, minglab asrlar silsilasidan bizgacha yetib kelayotgani butun dunyoni lol qoldirib kelmoqda. Mamlakatmizga sayyohlarning aksariyati ajdodlarimiz tomonidan bunyod etilgan mustahkam san’at asarlarini o‘z ko‘zi bilan ko‘rish, ulardagi ulug‘vorlikni his qilish uchun tashrif buyurishadi. Bunday tashriflar yildan-yilga oshib bormoqda. Masalan, birgina 2021-yilda xorijiy sayyohlar soni 24 302 tani tashkil etdi. Bu deganiki, shuncha sayyohlar orqali shuncha xorij davlatlari bizni tanidi, bizning madaniy merosimizdan hayratlandi, noyob betakror obidalarimizdan bahramand bo‘lib, nafaqat turizm rivojlanishiga balki buyuk bobomiz Amir Temurning “Bizni qudratimizga ishonmasang, biz qurdirgan imoratlarga boq!” degan fikrlari naqadar haqiqat ekanligiga iqror bo‘lishmoqda.

    Bilamizki, tarixiy inshootlar yillar davomida eskirishi tabiiy holdir. Lekin shunga qaramasdan, bu borada yillar davomida bir qator muammolar to‘planib qolganiga guvoh bo‘lib turibmiz. Ma’lumotlarga ko‘ra, bugun respublikamiz bo‘yicha 8210 madaniy obyektlari mavjud bo‘lib, ulardan 167 dan ortig‘i ta’mirga muhtoj ekan. Bugun moddiy madaniy meros va arxeologiya obyektlarini restavratsiya va konservatsiya qilish uchun mutaxassislar yetishmaydi, ularni tayyorlaydigan ta’lim muassasalarida yuqori malakali pedagoglar ham kam. Ta’mirlash-tiklash va konservatsiya bo‘yicha aniq normativ hujjat ham ishlab chiqilmagan ekan. Bizning o‘z mutaxassislarimiz, konservatsiya qilish maktabi bor albatta, lekin yangi texnologiyalar yetishmas edi.

    Bundan tashqari, tarixiy tepaliklarning atrofi himoya devorlari bilan o‘rab olinmagani, tuproqlari esa mahalliy aholi tomonidan qazib olinib, o‘z shaxsiy ehtiyojlari yo‘lida ishlatib yuborilayotgani oqibatida obidalarning yo‘qolib ketish arafasida turishiga ba’zi fuqarolarimiz sababchi bo‘lmoqda. Ayrim yodgorliklar atrofiga mahalliy aholi tomonidan chiqindilar tashlab ketilmoqda. Afsuski, bunday muammolar nafaqat Toshkent shahrida, balki boshqa hududlarda ham kuzatish mumkin. Masalan, Buxoro Arki devorining qulashi, Xo‘jayli tumanidagi Mizdakxon kompleksidagi Mazlumxon suluv qabristoni avariya holatiga kelib qolganligi, xususan, ichki tomoniga yomg‘ir o‘tib o‘rtadagi ikki gumbaz g‘ishtlari qulab tushganligi sabab atrofida aylanib yurish imkoni yo‘q. Maqbaraning kirish qismi ham qulab qolgan bo‘lib, ichkariga kirish xavfli bo‘lmoqda.

    Xalqimiz va hukumatimiz bu kabi muammolarni e’tibordan chetda qoldirmasdan, oxirgi yillardagi ochiq va oshkora siyosatimiz natijasida amaliy ishlar boshlab yuborildi.

    Masalan, prezident tashabbusi bilan Madaniy meros agentligi, Madaniyat vazirligi qoshida madaniy meros departamenti, Madaniy meros obyektlarini asrash jamg‘armasi tashkil topdi hamda tekshirishlar natijasida ko‘p muammolar o‘z yechimini topmoqda.

    Ulardan biri, bu Koreya Respublikasi Madaniy meros fondi bevosita Turizm va sport vazirligi, Koreya hukumati hamda Koreya Madaniy meros boshqarmasi bilan birgalikda O‘zbekiston madaniy merosini asrash bo‘yicha ODA (Official development assistance) loyihasi hisoblanadi. Loyiha doirasida 700 ming AQSH dollari miqdoridagi grant asosida O‘zbekiston madaniyati tarixi davlat muzeyi qoshida arxeologik topilmalarni o‘rganish va tiklash bo‘yicha zamonaviy birinchi laboratoriya tashkil etildi, soha mutaxassislari uchun mahorat darslari o‘tkazildi hamda 95 ta eksponat qayta tiklandi. Afrosiyob muzeyidagi devorga bitilgan rasmlar namoyish etilayotgan xona ta’mirlandi. Ma’lumot uchun, loyiha doirasida O‘zbekistondan 6 nafar mutaxassis muzey boyliklarini restavratsiya qilish uslublariga o‘qitildi.

    Bundan tashqari, 2022-yildan madaniy meros obyektlarini restavratsiya qilishda Eron va Turkiya davlatlari bilan hamkorlik qilish, tajriba o‘rganish hamda mahalliy ustalarning xorijiy davlatlarda malakasini oshirish kabi tizim yo‘lga qo‘yilishi bizni albatta quvontirdi.

    Xulosada faxrlanib aytish kerakki, madaniy merosimiz nafaqat yurtimizning bebaho merosi hamda imijini ko‘rsatuvchi omil, balkim butun insoniyat boyligidir. Xorij ekspertlarining fikricha, “bu noyob durdonalar buyuk insonlar tomonidan yaratilgan bo‘lib, ular hech qachon takrorlanmaydi”.

    Usarova F.X. O‘zR Fanlar akademiyasi  huzuridagi O‘zbekistonning eng yangi tarixi bo‘yicha Muvofiqlashtiruvchi-metodik markaz direktori v.v.b., siyosiy fanlar nomzodi, katta ilmiy xodim

    21.04.2022, 14:25   Izoh (0)   17412
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “O‘zim uchun ham bu yangilik bo‘ldi”. Shavkat Mirziyoyev Amir Temur mudofaa merosi haqida gapirdi

    21.04.2022, 14:06

    “Men Murodjon Azimovga Toshkentni ko‘rsatib, hokim qilib olib keldim” — Shavkat Mirziyoyev

    21.04.2022, 13:52

    Toshkentda Hyundai Sonata YPX xodimini urib yuborgani yuzasidan qo‘shimcha ma’lumot berildi

    21.04.2022, 13:22

    O‘zbekistonda 22-aprel kuni qanday ob-havo bo‘lishi ma’lum qilindi

    21.04.2022, 13:09

    “Yashirmayman, men pul bilan keldim”. Shavkat Mirziyoyev Qashqadaryoga tashrifini Ko‘kdala tumanidan boshladi

    21.04.2022, 12:58

    O‘zbekiston Markaziy banki asosiy stavkani yana o‘zgarishsiz — yillik 17 foiz darajasida qoldirdi

    21.04.2022, 12:29
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Yangiyo‘lda “Tomorqa maktabi” ochildi


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    O‘zbekiston Milliy banki Xitoy yuani ayirboshlash xizmatini Toshkent shahri va poytaxt aeroportida yo‘lga qo‘ydi


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- xalqaro PLAS-Forumida qatnashdi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    Sistit — bu uyat emas!


    Chirchiqdagi yangi bog‘ - zamonaviy ko‘ngilochar va dam olish maskani ochildi

     

    Tavsiya etamiz

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    34 yoshli ayol 24 soat ichida turnikda tortilish bo‘yicha Ginnes rekordini o‘rnatdi

    Dunyo | 3 iyun, 00:00

    “Tramp Putin va Zelenskiy bilan uchrashuvga tayyor” — Oq uy matbuot kotibi

    Dunyo | 2 iyun, 23:45

    “Ukraina o‘t ochishni to‘liq to‘xtatishni talab qilmoqda” — Vladimir Zelenskiy

    Dunyo | 2 iyun, 23:30

    Parijda Makronning haykali o‘g‘irlab ketildi

    Dunyo | 2 iyun, 23:15

    Yaponiya 10 ming nafar o‘zbekistonlik mutaxassisni ish bilan ta’minlaydi

    O‘zbekiston | 2 iyun, 22:58

    Istanbulda Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi muzokaralarning ikkinchi bosqichi bo‘lib o‘tdi. Nimalarga kelishildi?

    Dunyo | 2 iyun, 22:40

    Yamal “Oltin to‘p” haqida gapirdi

    Sport | 2 iyun, 22:28

    Namanganda Onix lyukidan tanasini chiqarib harakatlangan qiz uzr so‘radi (video)

    O‘zbekiston | 2 iyun, 22:25
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.